Vikipedi
Çulımca (Ös til, Çulım tili, Çulım Tatar tili, Melets Tatar tili, Çulım Türkçesi, Küerik) Rusya'da Sibirya'nın ortasında genellikle Krasnoyarsk oblastı, Novosibirsk oblastı ve Tomsk oblastında konuşulan bir Türk lehçesidir. Bu lehçenin tüm konuşurları Rusçayı da bilir. Sovyetler Birliği zamanında Rusça konuşmaları için yapılan baskılar sonucunda çoğu Çulım Türkü, Çulımcayı öğrenememiş, unutmuş ve böylece Çulım Türkçesinin konuşanları azalmıştır. Çulımlar Sibirya'da Kızılyar (Rusçası Krasnoyarsk) bölgesi ve Tom bölgesinde yaşarlar. Kendi aralarında kendi dillerini ifade etmek için Ös (yani öz, kendi) sözünü de kullanırlar.
2002 sayımına göre 656 kişilik Çulım Türkleri arasında dillerini konuşabilenlerin sayısı 270 kişidirEndangered Languages of Indigenous Peoples of Siberia: The Language of Chulym Turks. 2010 sayımına göre 355 kişilik nüfustan anadilini konuşabilen yalnızca 44 kişidirИнформационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года. UNESCO'ya göre dilleri ve kültürleri yok olma tehlikesindedir.
Tanıtım[ değiştir]Çulım Türkçesinin Şor Türkçesi ve Hakas Türkçesi ile yakınlığı vardır. Though considered by some as one language, the Ös speakers themselves do not believe this to be the case. Çulım akarsuyu dolayında yaşadıklarından Çulım Türkleri denilmiştir. UNESCO Kızıl kitabında Tükenmekte olan diller listesindedir ki 20 yıl içinde yok olacağı düşünülmektedir. 2008 yılında çekilen Dilbilimciler Amerikan belgesel filminin çekimleri sırasında, dilbilimci Greg Anderson ve K. David Harrison hopörlörlü 20 kayıt cihazı alıp Çulım Türkünün konuşmasından dijital kayda almıştır. En genç 54 akıcı konuşan kişi filmediliyordu.
Çulım, Rusyanın doğusunda Sibiryanın merkezinde, Altay dağlarının kuzeyinde Çulım akarsuyu, Ob akarsuyunun koludur.. Bütün konuşmacılar cesaretli şekilde konuşurlar. Çulım Türkçesi konuşanların Sovyet Rusya tarafından cezaya uğradığını açıkça söylerler The Linguists (film, 2008)