Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, tıp (***) Çeşitli hayvanlarda, özellikle koyun ve
sığırlarda görülen, deri veya mukoza yoluyla insana bulaşan,
bulaştığı yerde kara bir çıban yapan tehlikeli hastalık,
karakabarcık, karayanık, yanıkara
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
Tüm hayvan türlerinde görülen, insanlara da bulaşabilen, Bacillus anthracis veya bu bakterinin sporları tarafından oluşturulan, septisemi ve ani ölümlerle, vücut deliklerinden koyu katran görünümünde kan sızması, kanın pıhtılaşma yetersizliği ve dalağın aşırı derecede büyümesiyle belirgin bulaşıcı ve insanlara da bulaşabilen ölümcül hastalık, paçavracı hastalığı, antraks, hlk. dalak, dalak büyümesi, iç ağrısı, karabohça, kara çıban, gece yanığı, kara kabarcık, talagu, çabuk öldüren ağu, çoban çıbanı.
Vikipedi
Şarbon (dalak yanığı), antraks veya anthrax; Bacillus anthracis adlı bakteri nedeniyle oluşan zoonotik karakterde bulaşıcı bir hastalık.Veteriner Mikrobiyoloji (Bakteriyel Hastalıklar); Nejat Aydın, Jale Paracıkoğlu; İlke Emek YayınlarıAksam-Gazetesi-1934-11-07-01-S001-M006-P001Klinik Mikrobiyolojik Tanı; Prof. Dr. Hakkı Bilgehan; Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi.
Tüm omurgalıları etkileyebilen hastalık özellikle etobur hayvanlarda, sığır, manda ve deve gibi büyükbaş hayvanlar, koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvanlar ile domuz, beygir gibi evcil veya yabani diğer hayvanlarda ve insanlarda görülür, en duyarlı hayvanlar sığır koyun ve keçilerdir, özellikle sığır, koyun ve beygirlerde ani olarak ortaya çıkan ve insanlara da geçebilen bir hastalıktır. Tüm dünyada görülmesinin yannda bazı ülkelerde endemiktir. İnsanlara doğrudan hayvanlarla temastan veya hayvan ürünlerinden geçer. Etobur hayvanların hastalığa duyarlılıkları daha azdır. Mikroorganizma insanlara deriden girerse kara çıban denilen karakteristik bölgesel bir çıbanla ödem; kan dolaşımına karışması ile de sepsis (kan zehirlenmesi) ve iç organ lezyonları (yaraları) meydana gelir. Mikroplu etlerin yenmesi ağır bağırsak hastalıkları yapar. Hayvanlarda ise vücut sıcaklığı yükselir, dalak şişer, kan, katran gibi koyu renk alır ve pıhtılaşmaz. En önemli zoonoz hastalıklardan birisi olup, hastalık etkeninden biyolojik silah da imal edilmiştir.Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları (Sığır, Koyun - Keçi); Prof. Dr. Yusuf Gül; Medipress
"şarbon" kelimesinin kullanım örnekleri.
Bunlardan bazıları Kist hidatik, Askariyazis, Teniyazis, Giardiyazis, Hidatidozis, Amipli dizanteri gibi parazit hastalıkları, Hepatit A, Hepatit E gibi virüs hastalıkları ve Tifo, Basilli dizanteri, Salmonellozis, Tüberküloz, Brusella, Şarbon gibi bakteri hastalıkları sayılabilir.
Şarbon hastalığı tıp dilinde Antraks olarak bilinen, Bacillus anthracis adlı bir bakterinin sebep olduğu bir hastalık olarak belirtilen açıklamada keçi, koyun, sığır, deve gibi eti için beslenen otçul hayvanlarda ve yabani hayvanlarda görülebileceği belirtildi.
Karaçaltı, şu bilgileri verdi: "“Şarbon, antraks veya anthrax; Etken Gram pozitif bir basil olan (çomak) Bacillus anthracis adlı bakteridir.
Hastalığa karşı aşı uygulamasının da yapılacağını belirten yetkililer, “Çatmakaya Mahallesi Karakışla Yaylası'nda Antraks (Şarbon) hastalığı çıkmıştır.
Edinilen bilgilere göre, bir ihbar üzerine Delice ilçesine bağlı Halitli köyünde inceleme başlatan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ekipleri, ölen bir hayvandan aldığı numunede zoonoz karakter taşıyan Antraks (şarbon) hastalığı teşhis etti.
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Recep Kırbaş, "Bir ihbar üzerine başlatılan çalışma sonucunda alınan bir numunede yapılan otopsisi ve laboratuvar sonuçlarına göre hastalığın zoonoz karakter taşıyan Antraks (şarbon) hastalığı olduğu anlaşılmıştır.
Burada yapılan tahlillerde ölen hayvanlarda halk arasında antraks olarak bilinen şarbon hastalığına rastlanıldığı öğrenildi.
Şarbon hastalığıysa bacillus anthracis mikrobuna bağlı bir hastalıktır.
Bunlardan şarbon, salmonelloz, kist hidatik, toksoplazmozis, teniyoz, kuduz, brusellozis ve verem gibi hastalıklar ülkemiz açısından çok önemlidir.
Hayvancılıkla uğraşanlar, çobanlar, kasaplar, mezbaha işçileri, dericilik sanayinde çalışanlar, veteriner hekimler, hastalığın yaygın olduğu bölgelerde ölen hayvanların kesildiği veya yerleşim birimlerine yakın ölen hayvanların gömüldüğü yerlerde oynayan çocuklar şarbon yönünden risk gruplarını oluşturmaktadır.
Hayvancılıkla uğraşanlar, çobanlar, kasaplar, mezbaha işçileri, dericilik sanayinde çalışanlar, veteriner hekimler, hastalığın yaygın olduğu bölgelerde ölen hayvanların kesildiği veya yerleşim birimlerine yakın ölen hayvanların gömüldüğü yerlerde oynayan çocuklar şarbon hastalığının daha sık görüldüğü risk grupları olarak görülmekte.
Türkiye Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Talat Gözet şarbon hastalığına dair önemli açıklamalarda bulundu.
İlçedeki Günalan Mahalle Muhtarı Şener Karatay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçenin Ahiboz beldesindeki özel sektöre ait bir işletmeye kesim için getirilen hayvanlarda rastlanan şarbon hastalığının bayramın ikinci günü ortaya çıktığını söyledi.
Emirhisar Mahallesi'nde Mehmet A'ya ait telef olan iki büyükbaş hayvandan alınan numunelerde şarbon hastalığı tespit edilmesi üzerine, Emirhisar Mahallesi ile merayı ortak kullanan Ömerli, İnceköy ve Haydan mahallelerinde uygulanan karantina kapsamında, Çivril İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ekipleri hayvanları aşılama kararı aldı.
Emirhisar Mahallesi'nde telef olan iki büyükbaş hayvandan alınan numunelerde şarbon hastalığı tespit edilmesi üzerine Emirhisar ile merayı ortak kullanan Ömerli, İnceköy ve Haydan mahallelerinde dün karantina uygulaması başlatılmıştı.