Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
ağıt
  • isim Ölenin iyi niteliklerini, ölümünden duyulan acıyı dile getiren söz veya ezgi
    "Bir ağıtla mendillerinin, yazmalarının ucuna düğüm attılar." - L. Tekin
  • Gelinin arkasından niteliklerini anlatan söz veya ezgi
  • edebiyat Ölen bir kimsenin gençliğini, güzelliğini, iyiliklerini, değerlerini, arkada bıraktıklarının acılarını, büyük felaketlerin acılı etkilerini dile getiren söz veya okunan ezgi, yazılan yazı, sagu, mersiye
    "Rahman'ın sazı susmuş, okuduğu ağıt bitmiştir." - Y. K. Karaosmanoğlu
Yazın Terimleri Sözlüğü
ağıt

Bir ölünün, gençliğini, güzelliğini, iyiliklerini, değerlerini; arkada bıraktıklarının acılarını ya da büyük yıkımlarının acıklı etkilerini dile getiren halk şiir türü. Birçok Türk boylarında pek eski bir gelenektir: Birisi ölünce kadınlar toplanır, "ağıtçı" çağrılır. O, yanık bir sesle şiirlerini söyler, saatlerce ağlanır. İstif ve uyak bakımından "koşma"ya benzer. Divan yazınında bu tür koşuklara "mersiye" denir.

Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
ağıt

Angıt denilen, ördeğe benzer bir kuş.

Vikipedi
Ağıt

Ağıt, genellikle bir ölümün ya da acı, üzücü bir olayın ardından söylenen halk türküsü. Doğal afet'ler, ölüm, hastalık gibi çaresizlikler karşısında korku, heyecan, üzüntü, isyan gibi duyguları ifade eden ezgili sözlerdir. Ağıt söylemeye ağıt yakma, ağıt söyleyenlere ise ağıtçı denir. Ağıtın İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki adı sagudur ve yuğ adı verilen cenaze törenlerinde okunur; divan edebiyatındaki adı ise mersiyedir.

Türklerde ağıt geleneği[ değiştir]

Türklerde ağıt geleneği çok eskidir. Anadolu’nun hemen her yerinde söylenir. Ağıtlar yarı anonim folklor ürünleri arasında da sayılabilir. Türkçede 7, 8 ve 10 heceli ağıtlar yaygındır. En çok rastlanılanı 8 hecelilerdir. Gösteri bölümüyle tiyatro, söyleniş biçimiyle şiirseldir.

Ağıtlar türkü ve destanla yakın ilişki içindedir. Erkeklerin söylediği ağıtlar varsa da ağıtları daha çok kadınlar söyler.

Örnekler[ değiştir]

Doğu Anadolu yöresi

Can evimden vurdu felek neyleyim

Ben ağlarım çelik teller iniler

Ben almadım toprak aldı koynuna

Yarim diyen bülbül diller iniler

Gider oldum Avşar ili yoluna

Bakmam gayrı bu diyarın gülüne

Karaları taksın çapar koluna

Yağız atlı nice kollar iniler

Dertli dertli Çukurova yolunu tut adam olun

İç Anadolu yöresi

Aliihsan'ın Ağıdı Emirdağ'dan Sultan Aktaş ağıdı

Gideceğim anamoğlu senin ardından,

Ben ölürüm yiğit edem derdinden,

Biriciktin kaldırdılar yurdundan,

Anamın oğluda bir tek gardaşım,

Ölesiye sana yanar ateşim.


İhsan davar keser sağ eli kanlı,

Ne bir dayı varda ne de bir emmi,

Kasaplar içinde gül edem ünlü,

Anamın oğluda gurban oluyum,

Gül gardaşım ben yoluna ölüyüm.

Kelep kelep gül edemin kekili,

Anası gızından alır akılı,

İç cepleri burcu burcu kokulu,

Anamın oğlu da gurban oluyum,

Gül gardaşım ben yerine ölüyüm.

Saçlarını taramışlar tel gibi,

Gardaşı yok emmisi yok el gibi,

35 yaşında gonca gül gibi,

Babamın oğlu da gurban olurum,

Kalk gardaşım ben yerine ölürüm.

Salhane’den gelir sırtı ceketli,

Pazara giderdi eli sepetli,

Gardaşa yananın kalmıyor aklı,

Babamın oğlu da öldürdü beni,

Gülleri açarken soldurdu beni.

Gelmedi diyerek bana darılmış,

Helâllaşmış bacısına sarılmış,

Yaz gelirken beş guzudan ayrılmış,

Geliyor bayramlar ışıyın vakti,

Soğudu mu gül gardaşım bağrıyın tahtı.

Kaynakça[ değiştir]
Ağıt (film)

Ağıt, yönetimi ve senaryosu Yılmaz Güney'e ait, 1971 yılında çekilmiş Türk filmi.http://www.sinematurk.com/film_genel/1051/Agit

Ağıt (anlam ayrımı)

Ağıt şu anlamlara gelebilir:

  • Ağıt, genellikle bir ölümün ya da acı, üzücü bir olayın ardından söylenen halk türküsü
  • Ağıt (film), yönetimi ve senaryosu Yılmaz Güney'e ait, 1971 yılında çekilmiş Türk filmi

"ağıt" kelimesinin kullanım örnekleri.

İstanbul Moda Akademisi 2012 Show’da 4’er parçayla yer alan Moda Tasarımı bölümü mezunları ve temaları; Aslı Kalkavan / War of Gods, Ayşenur Gülay / İris, Dilek Öztürk / Le Questionnaire, Gizem Küçük / Real or Not, Gökhan Ağıt / Enraptured, Leyla Bayraktar / Blue Era, Nesli Karaköy / Revelation 17, Nurten Alpata / Preserving Memory, Oğuz Baykal / Neo Apostles ve Pervin Çağlayan / Optical Illusion.

Anmak ve anlamak için Merhum Mehmet Akif Ersoy’un, ömrü boyunca Balkanlarda kaybedilen topraklara ağıt yakmış bir şair olduğunu hatırlatan Başkan Aktaş, Ersoy’un ‘İslam’ın son yurdu’ dediği Anadolu’nun da işgal edildiği yıllarda, evini, ailesini terk ederek Ankara’ya geldiğini ve şiirleriyle, vaazlarıyla milli mücadeleye destek verdiğini kaydetti.

Şenlikler, yarın düzenlenecek Karaova düğünü, kına gecesi, temel devren gösterisi ve ağıt yakılması gibi etkinliklerle sona erecek.

Şehidin annesi Ümmühan Gılıç oğlunun tabutuna sarılıp ağıt yakarken bir anda fenalaşıp yere yığıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, mersiye, dua, ağıt ve deyişlerden oluşan bir seçkiyle Muharrem ayının matemli yüreklerine seslenecek.

Şehidin vatani görevini bir aydır Isparta'da yapan kardeşi Murat ve babası Bedri Sakınç birbirlerine sarılarak gözyaşı döktü, annesi Zeynep ve kız kardeşi Nazlı Sakınç cenazenin başında ağıt yaktı.

Anne Fatma Taşdöven kızını kaybetmenin acısıyla ağıt yakıp gözyaşlarına boğuldu.

Çünkü orada bir aşk acısından ziyade bir çöküş, bir kaybediş, bir yıkılış var, beklenmedik bir ağıt, canından can kopması, haksızlık ve tabii ki pişmanlık var.

Şehidin 75 yaşındaki annesi Esma Geben övin önünde bir masaya konulan tabuta sarılarak ağıt yaktı.

Anne Ayfer Bulut, Kürtçe ağıt yakarken, evin bahçesine taziye çadırı kuruldu.