Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
Adıyaman
  • özel, isim Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerinden biri
Kişi Adları Sözlüğü
Adıyaman

Cinsiyet: Erkek Güçlü, becerikli, beğenilen kişi.

Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
adıyaman
  1. Adının söylenmesinde sakınca görülen şeyler için kullanılır.

  2. Şeftali.

  3. Badem.

  4. İncir.

  5. Havuç, deper otu.

  6. Ayı.

  7. Domuz.

  8. Etle deri arasındaki mor leke.

  9. Bir çeşit yara.

Vikipedi
Adıyaman (il)

Adıyaman, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan bir ilidir. İdari merkezi Adıyaman şehridir.

İl Nüfusu: 610.484'dür. Bu nüfusun %71,6'sı şehirlerde yaşamaktadır. (2016). İlin yüzölçümü 7337 m²'dir. İlde km²'ye 83 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 163'dür.) İl merkezinin denizden yüksekliği: 701 m.'dir.

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 9 İlçe, 23 belediye, bu belediyelerde 172 mahalle ve ayrıca 449 köyü vardır.

Tarihçe[ değiştir]

Adıyaman ili topraklarında en eski yerleşim dönemlerine ait izler bulunmaktadır. Adıyaman ili Palanlı köyü sınırları içerisindeki Palanlı Mağarasında yapılan incelemelerde burasının tarihinin M.Ö. 40.000 yıllarına kadar uzandığı belirlenmiştir. Samsat-Şehremuz Tepede yapılan arkeolojik incelemelerde M.Ö. 7.000 yılından M.Ö. 3.000-1.200 yılları arasındaki Tunç Çağı'na kadar yerleşime ait izlere rastlanılmıştır. Hitit- Mitanni mücadelesi esnasında el değiştiren bölgenin M.Ö. 1.200 den sonraki dönemde karışık bir dönem yaşandı. 708 yılına kadar Geç Hitit Devletlerinden Kummuh'ların egemenliğinde kalan Adıyaman ili toprakları Asur hakimiyetine geçti. M.Ö. 6. yüzyılda bölgede başlayan Pers egemenliği Büyük İskender'in bu devleti yıkmasıyla son buldu. Makedonya Krallığı hakimiyeti kısa sürmüş, Büyük İskender'in ölümüyle bölge generallerinden I. Seleukos Nikator tarafından M.Ö. 321' de kurulan Seleukos İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.


Adıyaman 22 Haziran 1954’te merkez, Besni, Gerger ve Kâhta ilçeleriyle on altı nahiyeden oluşan bir il oldu. Sonrasında Çelikhan, 1958’de Gölbaşı, 1960’ta Samsat, 1990'da Tut ve Sincik ilçe yapılarak Adıyaman’a dahil edildi.

Coğrafya[ değiştir]

Adıyaman ilinin büyük bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde yer almaktadır. Kuzeyde bulunan Çelikhan ile Gerger ilçelerinin bir kısmı Doğu Anadolu Bölgesinde, batıda bulunan Gölbaşı ile Besni ilçesinin bir kısmı da Akdeniz Bölgesi içerisinde yer almaktadır. İlin büyüklüğü 7.644 km² dir.

Adıyaman şehrinin merkez olduğu Adıyaman ili; kuzeyde Malatya, kuzeydoğuda Diyarbakır, doğu ve güneyde Şanlıurfa, güneybatıda Gaziantep ve batıda Kahramanmaraş illeri ile komşudur. İldeki belli başlı dağlar; Akdağ (2551 m), Dibek (2549 m), Tucak-Ulubaba (2530 m), Gördük (2206 m), Nemrut (2150 m), Bozdağ (1200 m) ve Karadağ (1115 m)'dır. İlin kuzeyinde, Toroslar'ın uzantısı olan Malatya dağları yer almaktadır. Güneye idoğru yükseklikler azalmakta ve ovalık alanlar görülür. Çelikhan, Tut ve Gerger ilçelerinin tamamına yakını dağlıktır. Merkez, Besni ve Kahta ilçelerinin kuzey kesimleri dağlık, güney kesimleri ova şeklindedir. Samsat ilçesi ise ilin en düşük arazilerine sahiptir. İlin önemli ovaları; Kahta, Çakırhöyük (Keysun), İnekli ve Pınarbaşı ovalarıdır.

Akarsular[ değiştir]

İlin en önemli akarsuyu Fırat Nehri'dir. Şanlıurfa ve Diyarbakır ile sınır oluşturan nehirin il içerisindeki uzunluğu 180 km' dir. Diğer başlıca akarsular; Göksu Çayı, Besni Akdere Çayı, Sofraz Çayı, Kahta Çayı, Ziyaret Çayı, Keysun Çayı, Çakal Çayı, Birimşe Çayı, Eğriçay ve Halya Deresidir.

Adıyaman (anlam ayrımı)
  • Adıyaman (il), Türkiye'nin, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan ilidir.
  • Adıyaman, Adıyaman ilinin merkezi olan şehirdir.
Adıyaman (Genel seçim sonuçları)
  1. YÖNLENDİRME Adıyaman ili genel seçim sonuçları
Adıyaman

Adıyaman, Adıyaman ilinin merkezi olan ilçedir.

Etimoloji[ değiştir]

Yerleşimin eski adı Hısnımansûr (Mansur'un kalesi) olup, Cumhuriyet döneminde bugünkü adını almıştır. Adının 7. yüzyılda buraya gelen Emevî kumandanlarından Mansûr bin Ca'vene’den geldiği düşünülmektedir. Başka bir rivayete göre bu isim Abbâsî Halifesi Mansur’un adından gelmektedir"Adıyaman" İslam Ansiklopedisi, Cilt: 1, Sayfa: 377-379, Yıl: 1988.

Tarihçe[ değiştir]

Uzun yıllar boyunca Hısnımansûr adıyla anılan şehrin içinde olduğu bölgede yerleşimin tarihi oldukça eski dönemlere kadar uzanmaktadır. Bölgede tarih boyunca Hitit, Hurri, Mitanni, Kummuh, Asur, Pers, Seleukos, Kommagene Krallığı ile Roma ve Bizans hakimiyeti görülmüştür. 7. yüzyıldan itibaren İslâm akınları bölgede görülmeye başlamış ve 670 yılında yerleşiminde içerisinde olduğu bölge Emevî hakimiyetine geçmiştir. Emevî kumandanlarından Mansûr bin Ca'vene tarafından bugünkü kale inşa ettirildi. 758'de Abbâsî egemenliğine geçen Hısnımansûr, 926-958 yılları arasındaki Hamdaniler döneminden sonra yeniden Bizans hakimiyetine geçti. 11. yüzyılda Türk akınlarına uğrayan yerleşim, ilk defa 1066’da Selçuklu kumandanı Gümüştekin tarafından alındı. Artuklu, Eyyûbî ve Selçuklu, İlhanlı, Akkoyunlu, Dulkadiroğulları ve Memlüklü hakimiyetinden sonra 1515 yılında Osmanlı egemenliğine geçti.

Osmanlı idaresinde 1519'da Maraş eyaletine bağlı sancak olan yerleşim, 1531 yılında Elbistan sancağına bağlı bir kaza haline getirildi. 1519 yılında yerleşimin ilk tahririnde 1000 civarında müslüman nüfusun yanında yerleşimde 400 civarında da gayri müslim nüfus bulunmaktaydı. Hısnımansûr, 1563'te yeniden Maraş’a bağlandı ve uzunca yıllar bu konumda kaldı. Tanzimattan sonraki düzenlemede 1841'de kaza olan yerleşim, 1849'da Diyarbekir vilayetine bağlı bir sancak durumuna getirildi. 1859'da Malatya sancağına, 1883’te de Mamuret-ül-Aziz Vilayetine bağlandı. Cumhuriyet döneminde Hısnımansûr, 1923'ten 1954 yılına kadar Malatya’nın ilçesi olarak kaldı. 22 Haziran 1954'te Adıyaman ilinin kurulmasıyla merkez ilçe oldu.

"adıyaman" kelimesinin kullanım örnekleri.

Sürücüleri henüz belirlenemeyen, Tokat'tan Adıyaman'ın Menzil ilçesine giden 60 AAP 485 plakalı otomobil ile 58 AAH 633 plakalı kamyonet çarpıştı.

Adıyaman Mermerciler ve Madenciler Derneği yönetim kurulu durumu iyi olmayan 35 Adıyamanlı üniversite öğrencisine burs desteği veriyor.

Bu güne kadar Adıyaman’a hizmet eden bütün Valilerimize ve en son kararname ile birlikte bu ulvi görevi devr aldığım Valimiz Nurullah Naci Kalkancı’ya hizmetlerinden dolayı bir kez daha teşekkür ediyor, ailesiyle birlikte sağlık, mutluluk ve esenlikler diliyor, gönül birlikteliğimizin daim olması dileğiyle tüm Adıyamanlı hemşerilerime saygı ve sevgilerimi sunuyorum.

Zeytin Kupası Dağ Bisikleti yarışlarına Adıyaman 6 sporcu ile katılırken, Adıyamanlı sporculardan elit bayanlar da Özge Şahin 1, Ezgi Şahin 2, Merve Borucu 3, olarak üçte üç başarı elde etti.

Ayrıca Adıyaman mermerinin ilimizde hemşerilerimizin, işadamlarımızın, inşaat sektörünün yanı sıra kamu kurum ve kuruluşlarımızda da kendi yerli ürünümüzün tercih edilmesi yönünde bir çağrısı oldu çok haklı bende bir Adıyamanlı olarak bunu destekliyorum, kendi öz yerli ürünlerimizin öncelikle Adıyaman’da tercih edilmesi gerekir.

Tutdere, konun takipçisi olacağını ve Adıyamanlı çiftçinin mağduriyetlerinin giderilmesi ve Adıyaman’ın da Tarımsal Sulamada Kullanılan Elektrik Tüketim Bedelinin Desteklenmesine ilişkin yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ve İlgili Tebliğ kapsamına alınması için mücadele edeceğini söyledi.

Adıyaman merkez, Samsat, Kahta ilçeleri ve çevresinde 24 Nisan'da meydana gelen deprem afetleri nedeniyle konut, ahır ve iş yerleri yıkık, ağır ve orta derecede hasar gören afetzede ailelere 7269 sayılı Kanun hükümlerine göre yardım yapılabilmesi için düzenleme öngörülüyor.

Ahmet Aydın komisyondan geçen madde ile ilgili bilgi vererek, “Adıyaman İli Merkez, Samsat, Kahta ilçeleri ve çevresinde 24 Nisan 2018 tarihinde meydana gelen deprem afetleri nedeniyle konut, ahır ve işyerleri, yıkık, ağır ve orta derecede hasar gören afetzede ailelere 7269 sayılı kanun hükümlerine göre yardım yapılabilmesi için düzenleme yapılmıştır.

Adıyamanlı afetzedelere "deprem" yardımı Adıyaman merkez, Samsat, Kahta ilçeleri ve çevresinde 24 Nisan'da meydana gelen deprem afetleri nedeniyle konut, ahır ve iş yerleri yıkık, ağır ve orta derecede hasar gören afetzede ailelere 7269 sayılı Kanun hükümlerine göre yardım yapılabilmesi için düzenleme öngörülüyor.

Yaralılar, 112 Acil Servis ekiplerince Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırıldı.

Grupta Adıyaman 1954’le oynanan son iç saha maçında takımlarına binlerce kişiyle destek veren taraftarlar, tribünü yine doldurmak için çağrılar yapıyor.

ADIYAMAN (AA) - Adıyaman merkezli 3 ilde düzenlenen fuhuş operasyonunda gözaltına alınan 7 zanlıdan 5'i tutuklandı.

Ambulansla Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırılan yaralının, sağlık durumunun iyi olduğu öğrenildi.

Yaralı 112 Acil Sağlık ekibince Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırıldı.

Adıyaman Filarmoni Orkestrası AFO olarak çok sayıda konser vermiş, sosyal sorumluluk projelerinin içinde bulunmuş, ilimizde sanatsal çalışmaların etkili bir şekilde yapılabilmesi için çaba sarf etmiş ve sarf etmektedir.