Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, kimya Malgama
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
bk. cıvalı alaşım.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
Daha az oranda diğer maddeleri de içermekle birlikte temelde gümüş ve civanın bir alaşımı olan ve mekanik olarak diş oyuklarını doldurmada kullanılan dolgu malzemesi.
Vikipedi
Amalgam ( Arapça al-malgam = merhem), çok kuvvetli çözme özelliğine sahip olan civanın, metaller ile yaptığı karışım ( alaşım).
Sıvı civa, birçok metali, özellikle bakır, gümüş, altın ve alkalimetalleri ( lityum, sodyum, potasyum, vb.) çözer. Amalgam; katı, yumuşak veya sıvı olabilir. Civa, bazı metal olmayan maddeler ile de amalgam verir. Amalgamın sertliği ve yumuşaklığı ilave edilen metalin miktarına bağlıdır.
Amalgamın en belirgin özelliği; içlerinde çözünmüş olan metalin aktifliğinin azalmasıdır. Mesela, su ile çok şiddetli reaksiyon veren sodyum, amalgamda oldukça yavaş reaksiyon verir. Gümüş amalgamı diş hekimliğinde dolgu maddesi olarak kullanılır. Yine kalay amalgamı eskiden ayna yapımında kullanılırdı. Metalurjide, çeşitli metaller amalgam yapılarak ayrılır. Kimyasal reaksiyonlarda amalgam, katalizör olarak kullanılır.
Amalgamların çoğu ısıtılınca civanın buharlaşmasından dolayı bozunur. Fakat bakır amalgaması ısıtılınca yumuşar, soğuyunca tekrar sertleşir.
"amalgam" kelimesinin kullanım örnekleri.
Koyu metal amalgam dolgular zaman içinde aşındıklarından değiştirilmeli gerekir; ayrıca dişin çatlayıp ayrılmasına neden olabilirler.
Inlay-Onlay Dolgular ya da Beyaz Kompozit Dolgular: Koyu metal amalgam dolgular zaman içinde aşındıklarından değiştirilmeli gerekir; ayrıca dişin çatlayıp ayrılmasına neden olabilirler.
Amalgam dolgu, yüzde 70 gümüş, yüzde 23 kalay, az miktarda bakır ve çinkodan oluşur.
Amalgam dolgunun insan sağlığına etkisi olmadığı yönünde görüşler bulunsa da diğer yönden çok ciddi cıva zehirlenmelerine yol açtığını gösteren bulgular da olduğunu dile getiren Dt.
Amalgam dolgulardan açığa çıkan cıva elementel cıva buharıdır ve solunduğunda yüzde 801 absorbe olur.
Amalgam dolgu yaptıran ve birçok şikayetlerle gelen ve tedaviye cevap vermeyen 160 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada dolgular çıkartılmış ve hastaların şikayetlerinde bir düzelme olup olmadığı takip edilmiştir.
Alınan sonuç çarpıcıdır; amalgam dolguların çıkartılmasından sonraki ilk bir yıl içerisinde hastaların büyük çoğunluğu (yüzde 83) durumlarının ’çok iyi’ ya da ’iyi’ olduğunu ifade etmişlerdir.
Sonuç göstermektedir ki amalgam dolgunun çıkartılması, şikayetlerin düzelmesini ve devamlı bir iyileşmeyi sağlamıştır” diye konuştu.
Kanadalı bilim insanlarının maymunlarda yapmış oldukları amalgam dolgudan yaklaşık 1 ay sonra mide, bağırsaklar, böbrekler ve diş etlerinde cıva birikimlerine rastlanmış ve koyunlarda böbrek fonksiyonları yüzde 50 oranında yavaşlamıştır.
İnsanlar üzerinde yapılan otopsi çalışmalarından sonra beyin ve böbreklerde cıva birikimleri tespit edilir ve kişinin ağzında ne kadar fazla miktarda amalgam dolgu varsa o oranda beyin ve böbreklerde fazla cıva bulunmuştur.
Diğer dikkat çeken bir çalışma ise cıva, anne karnında iken bebeği de olumsuz etkilemektedir ve anne ne kadar çok miktarda amalgam taşıyorsa plasenta ve anne sütü de o kadar fazla etkilenmektedir.
Salih Rengin Özlü, halk arasında ‘cıvalı’ olarak bilinen amalgam dolguların insan sağlığı için önemli bir tehdit olduğunu söyledi.
Özlü, amalgam dolgunun içindeki başta cıva, gümüş ve platinin yaklaşık 5 yıl sonra açığa çıktığını belirterek, “Özellikle cıvanın organlarda birikmesi, karaciğer, dalak, kalp ve böbrek yetmezliklerine yol açabiliyor” dedi.
Özlü, amalgam dolgu yerine ışınlı olarak bilinen (novalight) dolgunun tercih edilmesi gerektiğini söyledi.
Amalgam dolgunun aksine zehirli madde içermeyen ışınlı dolgu, öte yandan estetik olmaları yönüyle de avantaj sağlıyor” diye konuştu.