Vikipedi
Atmacacılık, atmaca (Accipiter nisus) gibi ufak yırtıcı kuşları eğiterek onlarla yapılan doğancılık çeşididir.
Doğancılık (İng. falconry) denilen eğitilmiş yırtıcı kuşlar ( Falconiformes ile Strigiformes takımlarından kimi türler) ile yapılan avcılıkta atmacacılık dışında, Falco cinsinden doğanlarla yapılan şahincilik ve kaya kartalı (Aquila chrysaetos) ile yapılan kartalcılık da vardır. Atmacacılık küçük avlar için genelde Accipiter nisus ile yapılırken bazı bölgelerde Accipiter brevipes ile Accipiter badius türlerinden de yararlanılır. Tavşan gibi büyük avlar için bayağı çakır kuşu (Accipiter gentilis) kullanılır.
Kuşlarla avcılık türü olarak özellikle Türkiye'de Karadeniz Bölgesi'nin doğusunda, Gürcistan'da ve Kafkasya'nın kuzeyinde, Orta Asya'da, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan'da yaygın olarak gerçekleştirilir. Atmaca adı verilen kuş türü kullanılarak yapılan bu avda değişik kuşların üzerine sürülerek avlanması sağlanır. Bölgede bu sporun her yaştan meraklıları vardır. Bu uğraşı içinde olanlar birlikteliklerini dernekleşerek geliştirirler ve yaygınlaştırırlar.
Atmacacılık Danaburnu avı ile başlar. Danaburnuyla Kızıl sırtlı örümcek kuşu avlanarak devam eder. Kızıl sırtlı örümcek kuşunu çekme tuzak gibi kullanarak Atmaca yakalama ile ilk amaca ulaşılır. Atmacanın eğitiminden sonra onunla Bıldırcın avı ile amaç sonlanır. Bütün bu aşamaların hepsine atmacacılık denir.
Atmacacılıkta atmacanın (Lazca sift'eri, Arhavi şivesinde şǩip'iri ya da mimiya) yalnızca dişisi kullanılır. Dişisinin yaklaşık üçte biri olan ve cura denilen erkeği (Lazca Fındıklı şivesinde mamuliǯa, Pazar şivesinde mumuliǯa) kullanılmaz.
"atmacacılık" kelimesinin kullanım örnekleri.
Rize Atmaca ve Atmacacılık Kültürünü Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı Cemal Çolak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de ağırlıklı olarak Rize, Artvin ve ilçelerinde yaşatılan Atmacacılık kültürünü devam ettirebilmek için 1999 yılında dernek kurduklarını belirtti.
Atmacacılık başından sonuna kadar büyük bir uğraş, ustalık ve sabır gerektirir'' diye konuştu.
Atmacacılığın kültürünün adeta bir bağımlılık gibi olduğunu ifade eden Çolak, ''İşçisinden memuruna, emekli paşasından milletvekiline kadar atmacacılık yapan insanlarımız var.
Çolak, atmacacılık kültürünün yok olmak üzere olduğunu belirterek, ''Bu uğraşı yapmak için kültürü devam ettirmek için öncelikle Orman ve Su İşleri Bakanlığı'ndan sertifika alınması lazım.