Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
aza
  • isim Üye
    "Komşu gencine yüz vermemiş, çocuklu bir mahkeme azasıyla evlenmişti." - R. N. Güntekin
  • Vücut parçası, organ
    "Bu vücut, bütün azası kırılmış, birbiri üstüne yığılmış bir külçe hâlinde." - Y. K. Karaosmanoğlu
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
aza
  1. Ölü için ilk gün yapılan tören.

  2. Baş sağlığı.

Vikipedi
Aza

Aza - Türk, Altay, Yakut, Çuvaş ve Moğol mitolojisinde kötü ruh. Asa şeklinde de söylenir. Moğollar Ada derler. Azalar biçiminde çoğul olarak kullanılır.

Özellikleri[ değiştir]

Yeraltındaki karanlık yurtlarında yaşarlar. Genel olarak kötücül ruhların ve kötü varlıkların tamamına verilen bir addır. Çoğu zaman, görüntüleri yoktur, yalnızca sesleri ve çıkardıkları gürültüler işitilir.Sibirya Türklerinin Mitoloji ve İnançlarında Kötü Ruhlar, Naciye Yıldız İnsanlar onlardan korktukları için harabelerde ve kalıntılarda gezmeye çekinirler. Oyrotlarda 13 farklı kötücül ruh kategorisinin tamamını anlatır. Karşıtı Aya’dır. Bazı kaynaklarda üç türü sayılır.

  1. Azabuk: Kötücül ruhlar.
  2. Azaşulbus: Kötücül cadılar.
  3. Azahortan: Kötücül hortlaklar.Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 82)

Bu sözcüklerin hepsi de farklı niteliklerde olmak üzere hep kötü ruh demektir. Azar sözcüğü yine kötü ruhlara dayalı hastalıkları ifade eder.Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Azarlamak fiili de buradan türemiştir. İnsanlara kötü ruhları göndermek demektir. Yakut mitolojisinde Abası adı ile kullanılır. Kumandılarda ise iki farklı sınıf olarak yer alırlar.

A. Çertegri: Şeytan. B. Çor: Cin.

Ruhsal ve fiziksel hastalıkları tanımlamakta kullanılan Azar-Bazar (Asar-Masar, Eser-Meser, Azar-Pazar, Ezar-Bezar) veya Azar-Kazar (Ezer-Kezer) ya da Kasar-Pasar (Kazar-Pazar) tamlamaları da yine bu kavramla yakından alakalıdır ve olasılıkla üç tür kötücül varlıkla ilgilidir:

1. Azar (Ezer), 2. Kazar (Kezer), 3. Pazar (Bezer).

Çertegriler Türk ve Altay mitolojisinde ve halk inanışında Şeytan ile özdeşleşmiştir. Azaların en tehlikeli ve en kötüleridir. İnsanlara geri dönüşü olmayan zararlar verebilirler. Korkunç ve güçlü yetenekleri vardır. Yertanrı (Cer Tengri) ile de alakalı görünmektedir. Çorlar ise daha çok cinlere benzeyen varlıklardır.

Azar-Bazar[ değiştir]

Azar-Bazar, Azerbaycan Türkçesinde, "her tür hastalık" manasına gelir. Yılın son Çarşamba gününde, Azerbaycan kırsal bölgelerinde tüm evlerin önünde ateşler yakılır ve herkes ateşin üstünden atlayarak, "Azarım-Bazarım, bu ateşin üstüne dökülsün" der.Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 84) Buradaki "Azar-Bazar", şeytanî ruhların adlarıdır. Sonradan anlam kaymasına uğrayarak "her türlü hastalık" içeriğini ifade etmeye başlamıştır.

"aza" kelimesinin kullanım örnekleri.

Örneğin, ışığı geniş bir alana yayan yarı saydam abajurlu bir masa lambası kullanarak aydınlık ve karanlık arasındaki kontrastı en aza indirmek de göz yorgunluğunu azaltır.

Dörtyol Kaymakamı Murat Bulacak, Numune Evler Mahallesi Abdi İpekçi Caddesi üzerinde verilen eğitimde yaptığı konuşmada, Türkiye'de en çok ölümlerin yaşandığı trafik kazalarında, sürücü ve yaya hatalarının en aza indirilmesi amacıyla öğrencilere teorik ve uygulamalı eğitimler verildiğini belirtti.

Çiftçimize bir nebze olsun soluk aldırabilmek ve uğradıkları zararı en aza indirebilmek amacıyla başlattığımız uygulamadan yararlanmalarını umuyoruz.

Biz de çiftçimize bir nebze olsun soluk aldırabilmek ve uğradıkları zararı en aza indirebilmek amacıyla böyle bir uygulama başlattık.

Kapan Drone Savar Sistemi'nin, sayısal haritalar ve yenilikçi 3D harita ekranı, 360 derece devamlı dönerek veya seçilen açısal sektörde tarama, alarm bölgeleri yönetimiyle tehditlere karşı uzak menzilden erken uyarı, mevcut güvenlik sistemleriyle entegrasyon olanağı, düşük algılanma olasılığı (LPI radar), yönlü karıştırmayla istenmeyen elektromanyetik girişimin en aza indirgenmesi, "sürü drone"lara karşı etkinlik gibi özellikler taşıyor.

Ayrıca ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel maruziyetlerin (örneğin asbestoz gibi) önüne geçilmesi ile kanser yükü daha da aza indirgenecektir.

Ayrıca ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel maruziyetlerin, örneğin asbestoz gibi, önüne geçilmesi ile kanser yükü daha da aza indirgenecektir.

Ayrıca ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel maruziyetlerin örneğin asbestoz gibi önüne geçilmesi ile kanser yükü daha da aza indirgenecektir.

Bu tür ölümleri, sahipsiz sokak köpeklerini yakalama sırasında oluşabilecek stres ve yaralanma gibi olumsuzlukları en aza indirmek için yardımcı ekipmanlar kullanarak asgarî kuvvet uygulanması gerektiğinin altını çizen Brian Faulkner, yaklaşma, yakalama ve taşımanın da önemine işaret etti.

Ömer Coşkun, aslanpençesi bitkisinin kadın hastalıklarına iyi geldiğini ve menopoz döneminde görülen stres, terleme, gerginlik ve ruhsal sıkıntı gibi durumları en aza indirdiğini söyledi.

Böylece ameliyat sonrası yanma, batma, kaşıntı, astigmata bağlı görme bozukluğu gibi sorunları daha aza indirgeyebiliyoruz.

Su kaynaklarımızın sınırsız olmadığı ve korunması gerektiğini balıkçılarımız bildiğinden, bu kaynaklardaki su ürünlerini gelecekte avlayabilmek ve yeni nesillere aktarabilmek için av aracı kayıplarını en aza indirmeleri, riskli alanlarda av aracı kullanmamaları, av aracı çatışmalarını en aza indirmeleri, kendi aralarındaki diyaloğu artırmaları, kullanımı yasak olan av araçlarını kullanmamaları ve kayıp av araçlarını ilgili birimlere bildirmeleri projenin amacına ulaşmasında en önemli etmen olacaktır.

Geriye kalan üç yedek azadan Beyhan Çiler geçici muhtar, Oğuzhan Öztaş ve Bülent Özler de ihtiyar heyeti asil aza olarak ara seçime kadar görevlendirildiler.

İl Afet ve Acil Durum Koordinasyon toplantısında ise yaklaşan kış mevsiminde, genel hayatı etkileyecek ve kurumlararası koordinasyonu gerektirebilecek muhtemel yoğun kar yağışı ve don kapsamlı meteorolojik uyarılarda olası can ve mal kayıplarının önlenmesi ya da en aza indirilmesi maksadıyla etkin ve hızlı müdahale çalışmalarının esasları kararları alındı.

Toplantıda ayrıca kış mevsiminde, genel hayatı etkileyecek ve kurumlar arası koordinasyonu gerektirebilecek muhtemel yoğun kar yağışı ve don kapsamlı meteorolojik uyarılarda olası can ve mal kayıplarının önlenmesi ve en aza indirilmesi maksadıyla etkin ve hızlı müdahale çalışmalarının esasları hakkında kararlar alındı.