Kelime tanımını bul

Vikipedi
Badıllı (aşiret)

Badıllı Aşireti Anadolunun en eski Kürt aşiretlerinden biri olup ilk defa 1521 senesinde bir kayıtta ismine rastlanmaktadır.http://www.nisanyanmap.com/?yer=27299&haritasi=eskibedil


21 Ocak 1691 yılında Yozgat dolaylarına yerleşen ve zorunlu iskan fermanıyla Suriye Rakka bölgesine sürgün edilen Beğdilli Türkmenleriyle Badıllıların bir ilgisi yoktur. Badıllılar Urfa ve Diyarbakır bölgesinde zaten 1055 yılından beri yaşamaktadır. İskan fermanında isimleri zikredilen Beğdilli kabileleriyle (Kadirli, Kazlı, Ulaşlı, Ceritli, Karaşıhlı, Araplı) o tarihte varlığından söz edilen Badıllı kabileleriyle hiçbir akrabalık bağları mevcut değildir. Badıllı Kabileleri (Begler, Ahmet Oğulları, Eloyiler, Maksoyiler) O nedenle birbirinden farklı olan iki oymağı birbirinden yırt etmekte fayda vardır. Badıllılar kendilerini ifade ederken, Badıllı ismini kullanmalıdırlar.

Kaynaklardan incelediğimize göre Badıllı ismi “Beğdilli” kökünden gelmektedir. Zamanla badullu, Bağdilli ve badıllı ismini almıştır. İran Horasan Eyaletinde yaşayan aşiretlerden biri de şu an Badılı Aşireti’dir. Badıllılar Selçuklu Devleti zamanında kafileler halinde Anadolu’ya gelmişleridir. Kaynak kitaplardan derlediğimiz kadarıyla Badıllılar güney göç yolunu kullanmışlardır.Badıllıların bir kısmı Kerkük Şam, Urfa yöresine yerleşirken bir kısmı da Arabistan’ın Mekke şehrine yerleşmiştir. Arap aşiretleri ile Badıllılar arasında mücadeleler olmuştur. Sonunda Mekke civarındaki Badıllılar, Urfa’daki akrabalarının yanına gelmiştir.

Arabistan’dan Türkiye’ye hicret eden Badıllılara verilen ferman da bu gün, Badıllı Aşireti’nin tarihini araştıran araştırmacılar için önemli bir tarihi vesikadır. Badıllı Aşireti’nin tarihine ışık tutmaktadır Bu fermandan kısaca bahsetmek istiyorum. Hicri 1170 tarihli fermanın birinci bölümünde " Arabistan'dan hicret edip mazariyet tarıkıyle Türkiye içerisine geçip mütearrir kalıp köy be köy çadır altına girip, devlete müracaat ettiler. Badıllı Beyleri ve ileri gelenleri bir münhal yer istediler. Şurayı devlet de Çimen Yaylasını vakf eyledi. Konar - göçerdir. İstediği yere ev de yapabilir. Köy de yapabilir. Hiçbir mani olmadığından adlarına verilmiştir. Hep Badıllı Aşireti her ne kadar varsa vakıf olunmuştur.

Mindeval, Erzincan arasında ve Kelkit ve Ali Şiran ve Alicera arasında merbut olan Badıllılara verilmiş. Manisiz bir davası ve münazarası olmayarak yedlerine verilen bu hududu, hümayunlarından birrical verilmiştir. (İmza Türk Saltanat Hükümeti (Murat Harun Reşit Han Hicri 1170)

İkinci bölümde ise özet olarak şunlardan bahsedilmektedir. ”Badıllı Aşireti ‘ne verilen, bir mani ile Mekke civarından hicret edip, Türk ülkesine gelip, bir mutazarrır kalıp ümmetten ve Mustafa’nın ümmeti ve milleti oldukları ve Arabistan’dan geldikleri için çoluk çocuklarının rahatlıklarını istemeleri neticesinde yedlerine bu ferman verilmiştir. Mekke’den hicret edip,Türk Beldesi’nde nice seneler kalarak, çok mihnet ve meşakkat çektikten sonra Türk Saltanat Hükümetine müracaat etmişler. Türk Saltanat Hükümeti bunlara çoluk çocuğu mutazarrır kaldığından münhal bulunan Çimen Dağı’nı vermiştir. Hiçbir manisi olmayarak yedlerine verilmiş olunan ve Fatih tarafından verilmiş olduğu beyan ve takdim kılınmıştır. Üç kaza ve iki karye iki vilayet arasında münhal kalıp, bu ferman takdim kılınmıştır. Sivas ve Tarabzon vilayeti arasındadır.(Tuğra Türk Saltanat Hükümeti,Sultan Fatih Han Hicri 1184)

Burada karıştırılan bir mevzu vardır. ”Badıllılar Mekke’den geldi” diye Bazı kimseler tarafından Arap soyundan olduğu iddia edilmektedir. Badılılar Arap soyundan değildir.Urfa Badıllılarının kültür ve gelenekleri ile Mekke civarından Gümüşhane yöresine gelen Badıllıların kültür ve gelenekleri aynıdır. Mekke civarından gelen Badıllılar,konar göçer ekrat Badıllılarıdır.

1768 yılında aşiretler arası savaş olarak bilinen Uzunalçan Savaşı’na Badıllılar da katılmıştır. Bu savaş Suriye ile Viranşehir arasında Uzunalçan Höyüğü yakınlarında gerçekleştiği için bu adı almıştır. Bu savaş Zor Temir Paşa’nın reisi olduğu Milan Aşireti ile Barak Beğdilli Türkmenleri arasında yapılmıştır. Badıllılar Milan Aşireti’ni desteklemiştir. Badıllıların reisi Çil İbrahim’dir.

Kurtuluş Savaşı’nda ülkemizin dört bir yanında düşmanlara karşı mücadele verildiği gibi Urfa’da da Badıllı Said Bey, İstiklal Harbi’nde Fransızlara karşı İstiklal mücadelesi vermiştir. Savaşın kazanılmasında büyük katkısı olmuştur. Ağrı Eleşkirt Dahar Beldesi’nde yaşayan Badıllılardan olan Yahya Bey’in babası Arif Ağa 15. Kolordu Komutanlığında Kazım Karabekir Komutasında Ermenilere karşı yapılan yapılan savaşta bin başı olarak büyük başarı göstermiş ve Kazım Karabekir Paşa tarafından ödüllendirilmiştir.

Badıllı Aşireti’nin Türkiye’ye ve dünyaya tanıtılmasında Badıllı Sait Bey’in oğlu Urfa eski Milletvekili Kemal Badıllı’nın büyük emeği olmuştur. Tarihte olduğu gibi bugün de Badıllılar Türkiye’nin birçok yerinde varlıklarını devam ettirmektedirler ve her zaman Türk Milleti’nin yanında olmuşlardır MEHMET BADILLI, Urfa Badıllılarının Begler kabilesinden olup Şeyhzeliha köyünde ikamet etmektedir. Badıllı Abdurrahman Beyin oğludur. Badıllı Sait Beyin yegenidir.