Vikipedi
Bre-X Calgary, Kanada merkezli bir grup şirketiydi. 1989 yılında David Walsh tarafından Bresea Resources'a bağlı bir şirket olarak kuruldu. Şirket, Endonezya'nın Borneo adasında, Busang nehri yanında, ormanın tam ortasında muazzam bir altın rezervinin olduğu ile ilgili büyük bir altın madenciliği skandalı ile hatırlanır. Bro-X gibi bazı yan kuruluşlarının 2003 yılına kadar devam etmesine rağmen, şirket 5 Kasım 1997'de iflas etmiştir.
Bre-X skandalı[ değiştir]Bre-X, Mart 1993'te jeolog John Felderhof'un tavsiyesiyle Busang sahasını satın aldı. Sahanın proje yöneticisi Filipinli jeolog Michael de Guzman tarafından yapılan ilk araştırmada rezerv tahmini 2 milyon troya onsuydu. Şirket, Ekim 1995'te önemli miktarda altın rezervi tespit edildiğini açıkladı. Saha zaman içinde değeri arttı. 1995 yılında 30 milyon ons (850 ton), 1996'da 60 milyon ons (1700 ton), sonunda 1997'de ise 70 milyon ons olarak açıklandı. Bre-X'in hisse senedi fiyatı 1997'de peş peşe 280 ABD dolarına yükseldi ve pik değerinde, 2016 yılında 6,6 milyar ABD doları olan 4.4 milyar ABD dolarına eşit bir piyasa değeri elde edildi.
Bir hafta sonra, 26 Mart 1997'de, Busang'ı geliştirme konusunda potansiyel bir ortak olan ABD'li firma Freeport-McMoRan, Avustralya jeolog Colin Jones önderliğindeki kendi özürlü çekirdek örneklerinin "önemsiz miktarda altın" gösterdiğini açıkladı. Bir hafta sonra, 26 Mart 1997'de, Busang'ın gelişmesinde potansiyel bir ortak olan Amerikalı firma Freeport-McMoRan, Avustralya jeolog Colin Jones önderliğinde "önemsiz miktarda altın" olduğunu açıkladı. Hisse satışlarında bir çılgınca satış başladı ve Suharto Madencilik anlaşmasının imzalanmasını erteledi. Bre-X, daha fazla inceleme talep etti ve test sondajı için ekip görevlendirdi. Sonuçları kendileri için uygun bulmadı ve 1 Nisan 1997'de Bre-X yorum yapmayı reddetti. BMO Nesbitt Burns'un Kanada altın analisti Egizio Bianchini, söylentileri "saçma" olarak değerlendirdi. Üçüncü taraflardan bağımsız bir şirket olan Strathcona Minerals, kendi analizini yapmak için getirildi. Sonuçları 4 Mayıs 1997'de yayınladılar. Busang cevher örnekleri altın tozu ile tuzlanmıştı. Laboratuvarın testleri, bir delikteki altının altın takılarının traşlanmış olduğunu gösterdi; ancak bu altın takıların hangi aşamada eklendiğini hiçbir zaman kanıtlamadı. Bu altın, orijinal tahlilleri desteklemeyen miktarlarda da gerçekleşti. Bre-X kısa süre içinde Toronto Menkul Kıymetler Borsası ve NASDAQ'da durduruldu ve şirket iflas koruması için başvuruda bulundu.
Walsh 1998'de Bahamalar'a taşındı. İki maskeli silahlı kişi, Nassau'daki evine girerek onu bağladı ve bütün parasını devretmediği sürece onu vurmakla tehdit etti. Olay, barış içinde sona erdi, ancak üç hafta sonra, 4 Haziran 1998'de Walsh beyin anevrizması nedeniyle öldü.
Bre-X skandalı, Kanadalıları Kanada'daki madencilik mevzuatını düzenlemeye ikna etti. NI 43-101 isimli standart yatırımcıları asılsız maden projesi açıklamalardan korumak için Bre-X skandalının ardından yayınlandı.
Kaynakça[ değiştir]