"cönk" ne demek

• isim, edebiyat Saz şairlerinin, kendilerinin veya başkalarının şiirlerini derledikleri, uzunlamasına açılan, deri kaplı defter, sığırdili
  

Uzunluğuna açılır yazma şiir mecmuası

Saz ozanlarının, kendilerinin ya da başkalarının koşuklarını derledikleri, uzunlamasına açılan deri kaplı defter. Buna "sığır dili" ya da "dana dili" de denir.

Uzunlamasına açılan eski şiir ve destan dergisi.

(Halk edebiyatı terimi) İçinde birçok kimselerin eserleri bulunan ve uzunlamasına açılan, ensiz uzun koşuk dergisi.

Cönk, Türk halk edebiyatında saz şairlerinin, kendilerinin veya başkalarının şiirlerini derledikleri, (alttan yukarıya) uzunlamasına açılan, çoğunlukla deri kaplı defter. Antolojiye benzeyen bu defterlere halk dilinde sığır dili, ya da dana dili de denmektedir.

Cönkler çoğunlukla anonim mahiyettedir, yani yazarlarını bilinmemektedir. Her ne kadar cönklerde genel anlamda saz şairlerinin şiirleri yer alsa da, salt saz şairlerince yazılmış şiirlere yer verildiğini söylemek doğru olmaz. Çok sık olmasa da divan şairlerine ait şiirleri de ihtiva ederler. Dini bilgiler ihtiva eden, çeşitli hutbe ve vaaz metinleri barındıran dini ağırlıklı cönkler de mevcuttur. Örnek olarak 16. yüzyılda Dede Efendi tarafından yazılmış olan Dede cöngü verilebilir. Bunların dışında cönkler dualar, şifa reçeteleri, büyü tarifleri, maniler, hikâyeler gibi birçok farklı bilgiyi barındırabilir. İçeriklerine göre cönkler, ilahi cöngü, aşık cöngü gibi isimlendirilebilir.

Türk edebi tarihinin önemli bir kısmını oluşturan aşık ve tasavvuf edebiyatları ile ilgili bilinenlerin çoğu cönkler sayesinde olmuştur. Metodolojik açıdan modern derlemelerden çok uzak olsalar da, cönkler eski dönemlerin halkını ve edebi hayatını anlamak için çok önemlidirler.