Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Bir ilin para işlerini yöneten en üst düzeydeki
görevli
-
tarih Osmanlılarda maliye işlerinin en yüksek
yetkilisi veya illerde maliye işleriyle uğraşan görevli
Tarih Terimleri Sözlüğü
Osmanlılarda maliye işlerinin en yüksek buyurucusuna verilen san.
İllerde maliye işleriyle uğraşan yüksek görevli.
Vikipedi
Defterdar, Osmanlı Devleti'nde maliye nazırına verilen addır. Defterdar aynı zamanda Divan-ı Hümayun üyesi idi. Ayrıca eyalet defterdarları vardı ve bunları maliye nazırından ayırma için mutlaka eyalet defterdarı ya da nazır-ı emval denilirdi. Cumhuriyet döneminde eyaletler kaldırılıp sancaklara önce vilayet sonra il ismi verilince, bunların başındaki en yüksek maliye görevlisine defterdar dendi. Bugün de defterdar kelimesi bu manada kullanılmaktadır.
Ne zaman kurulduğu bilinmemektedir. Bazı kaynaklara gore ilk "başdefterdar" I. Murat saltanat doneminde 1359-1360 döneminde görevlendirilen Mihalliç Kadısı "Çelebi bin Mehmet" idi.(1994/3) Maliye Teşkilatı Tarihçesi ve Mevzuatı. Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı ). 1994. say. 5. 1994/3. I. Beyazid döneminde (1389-1402) ise şair Zahiri "başdefterdar" olarak belgelere geçmiştir.
Başdeftardar 14. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasinda Osmanlı Devleti'nin en yüksek maliye görevlisi idi. Fatih'in kanunnamesine göre bașdefterdar padișahın malının vekili ve veziri-azam da nazırı idi. Devlet hazinesinin açılıp kapanmasi başdefterdar bulunmasıyla yapılırdı. "Başdefterdar" Divan-ı Hümayun üyesi idi. Başdefterdar 14. yüzyıl ile 19. yüzyıl dönemi protokolüne göre vezir ve kazasker rütbelerinden daha asagida ama Yeniçeri Ağası'nın üzerinde bulunmaktaydı.
14. yüzyılda başdefterdarlar ulema sınıfından kadılar ve müderrisler arasından seçilirdi. Sonları defterdarlık kendi iç eğitim sistemini de geliştirerek burada defterdar yetiştirmeye başladı. Bu eğitim sisteminin binası Topkapı Sarayındadır. Böylece defterdarlık bir hiyerarşik devlet görevi oldu ve defterdarlar hiyerarşisi içinde en üst defterdar seviyesi "başdefterdarlık" idi.
Defterdarlar mukataha adı verilen vergi birimleri ile maden ve tuzla türü işletmelerin elde ettiği gelirleri merkeze transfer etmek ve bunun muhasebesini yapmakla görevliydiler
Ayrıca bakınız[ değiştir]- Osmanlı başdefterdarları listesi
- Defterdar - Osmanlı İmparatorluğu'nda maliye işlerinden sorumlu en yetkin kişiye verilen san.
- Defterdar, Eyüp - İstanbul'un Eyüp ilçesine bağlı bir mahalle.
- Defterdar Süleyman Çelebi Camii - Fatih, İstanbul'da bir cami.
- Defterdar Camii - Eyüpsultan'da bir cami.
- Defterdar Yokuşu - Beyoğlu, İstanbul'da bir yokuş.
"defterdar" kelimesinin kullanım örnekleri.
Vergi Haftası etkinlikleri kapsamında Düzce Defterdarlığı personeli Defterdar Ali Aykaş liderliğinde Atatürk Anıtına çelenk bıraktı.
İncelemelerinin ardından Defterdarlık odasına geçerek Defterdar Ali Aykaş ve Birim Müdürlerinden brifing aldı.
Törene Vali Ali Hamza Pehlivan, İl Emniyet Müdürü Sezayi Er, İl Jandarma Komutanı Jandarma Albay Halil Murat Bilgiç, İL Genel Meclis Başkanı Yusuf Elçi, Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulkadir Karabulut, İl Özel İdare Genel Sekreteri Hayrettin Koçyiğit, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Hasan Saka, Defterdar Yüksel Ertekin, Bayburt Ziraat Odası Başkanı Abuzer Yıldırımtepe ile çiftçiler katıldı.
Törene Vali Ali Hamza Pehlivan, İl Emniyet Müdürü Sezayi Er, İl Jandarma Komutanı Jandarma Albay Halil Murat Bilgiç, İl Genel Meclis Başkanı Yusuf Elçi, Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulkadir Karabulut, İl Özel İdare Genel Sekreteri Hayrettin Koçyiğit, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Hasan Saka, Defterdar Yüksel Ertekin, Bayburt Ziraat Odası Başkanı Abuzer Yıldırımtepe ile çiftçiler katıldı.
Defterdar Tural, yaşanacak muhtemel yoğunluktan dolayı ödeme işlemlerinin son günlere bırakılmaması konusunda vatandaşlara uyarılarda bulundu.
Gazi Mahallesi Keskinler Semtinde yapılan temel atma törenine Hakkari Valisi Cüneyit Orhan Toprak, Vali Yardımcısı Bekir Abacı, Çevre ve Şehircilik Müdürü Edip Alan, Defterdar Mehmet Ar, İl Müftüsü Faruk Gürbüz, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Salih Kaya ve kurum personelleri katıldı.
Rize Merkez Muhtarlar Derneği üyelerinden 30 muhtar, ABD'nin Türkiye'ye karşı aldığı yaptırım kararlarına tepki göstererek muhtarlık maaşlarını Rize Defterdar İl Müdürü Mehmet Doğan'a teslim etti.
Törene, Vali Yardımcısı Bekir Abacı, Çevre ve Şehircilik Müdürü Edip Alan, Defterdar Mehmet Ar, Müftü Faruk Gürbüz, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Salih Kaya ve kurum personelleri katıldı.
Defterdar Topal, 31 Mart 2018 tarihi itibariyle gecikmiş vergi borçlarında Yurt İçi ÜFE oranında güncelleme fırsatı sağlanacağını söyledi.
Birçok konuda önemli indirimlerin sağlanacağına dikkat çeken Defterdar Tural, vatandaşların 31 Temmuz tarihine kadar bu işlemleri yapmaları konusunda uyardı.
Tarım ve Orman İl Müdürlüğü toplantı salonunda düzenlenen törene Vali Ali Hamza Pehlivan, Belediye Başkanı Mete Memiş, Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulkadir Karabulut, Defterdar Yüksel Ertekin, İl Sağlık Müdürü İlker Hancı, Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Selahattin Karaman, Bayburt Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Süleyman Seyhan ve sektör temsilcileri katıldı.
Kahvaltının ardından Defterdar Yüksel Ertekin ile birim yöneticilerinden çalışmaları hakkında brifing alan Vali Pehlivan bazı birimleri dolaşarak kurumdan ayrıldı.
Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Ortaca Temsilciliği Salonu'nda gerçekleştirilen toplantıya Vali Esengül Civelek, Ortaca Kaymakamı Oktay Erdoğan, Ortaca Belediye Başkanı Hasan Karaçelik, İl Milli Eğitim Müdürü Pervin Töre, Defterdar Veysel Sezgin, Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ş.
İbrahim Çeçen Üniversitesi yemekhanesinde düzenlenen yemek programına AK Parti Ağrı Milletvekili Ekrem Çelebi, AK Parti İl Başkanı Abbas Aydın, İl Milli Eğitim Müdürü Mehmet Faruk Tekin, Yazar Ferzende Tanışır, Defterdar Mehmet Tural, Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Neriman Karakoç, Hamur İlçe Milli Eğitim Müdürü Kaya Karakoç, şube müdürleri, okul müdürleri ve öğretmenler katıldı.
Havsa Kaymakamı Neslihan Köse, Lalapaşa Kaymakamı Furkan Çakır, İl Jandarma Komutanı Albay Alpaslan Doğan, İl Emniyet Müdürü Ali Kemal Kurt, İl Özel İdare Genel Sekreteri Alaattin Uğur, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdür vekili Erdinç Topçu, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Abdullah Bülbül, Defterdar Vekili Aydın Yaman, Tarım ve Orman İl Müdür Vekili Atilla Beyazıt ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanı Hicran Balı'nın eşlik ettiği Vali Canalp, İskender, Köşen, Sazlıdere, Karakasım, Orhaniye, Abalar ve Büyükgerdelli köylerinde de incelemede bulundu.