Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
deney
  • isim Bilimsel bir gerçeği göstermek, bir yasayı doğrulamak, bir varsayımı kanıtlamak amacıyla yapılan işlem, tecrübe
    "Senelerdir gece gündüz elektrik yüklü deneyler yapa yapa sinir küpüne döndüğüne inanırdı içten içe." - E. Şafak
  • Deneyim, tecrübe
    "Herkesin kendi deneyi ile bildiği bir gerçek vardır." - H. Taner
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
deney

Bilimsel araştırmanın gözlem ve varsayım basamaklarından sonra gelen, gözlenen olayları, benzerlerini ya da doğada gözlenmemiş olanları, çeşitli koşullarda ve özgül yöntemlerle deneylikte yapmak için uygulanan türlü etkinliklere verilen ad.

Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
deney
  1. İstatistiksel açıdan, gözlemlerin veya ölçümlerin olası sonuçlarını elde etmek için kullanılan terim.

  2. Test.

Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü
deney

Deneme işleminde yapılan iş.

Felsefe Terimleri Sözlüğü
deney

Gerçekliği olana ilişkin her çeşit yaşantı, algılama, duyumlama, verilmiş olma vb. İnsan yaşamında bilincin karşılaştığı şeylerin tümü. (Felsefede) Gerçeklik üzerine kavramsal olmayan her türlü bilginin temeli: Her bilimin güvenilir olabilmesi için deneye dayanması, öte yandan bilginin salt deneyle kalmaması gerekir. Deneyin bilimsel amaçlarla, düşünce yoluyla düzenlenmesi, karşılaştırılması, bağlantılar kurulması, giderek doğrulanması ve tamamlanması gereklidir. Yunanca peira (deneme, sınama) sözcüğünden iki dizi sözcük türetilmiş: I. (Soyut ve genel anlamda kullanılan) empeiria ve türevleri: empirik, empirizm; II. (Somut ve daha teknik anlamda kullanılan) experientia (Latince experiri = deneme, deney yapma) ve türevleri: expérimenter, experimental, expérimentation.

İstatistik Terimleri Sözlüğü
deney

(Deneysel tasarım) Etkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkilerini araştırmak üzere rasgelelik süreçleri kullanılarak yapılan denemeler.

Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
deney

(astronomi, fizik, kimya)

Yöntembilim Terimleri Sözlüğü
deney

Bir değişkenin etkilerini gözlemek üzere koşulları hazırlanmış ya da amaçlı olarak düzenlenmiş gözlem ya da deneyleme sürecinin ürünü.

Toplumbilim Terimleri
deney

Olayların zorunlu bağlantılarının, özelliklerinin ve yasalarının ortaya çıkarılmasına, ussal etkinlik yöntem ve araçlarının bulunup denenmesine olanak veren; insanın doğal ve toplumsal çevresi üzerindeki kılgısal eylemi.

Eğitim Terimleri Sözlüğü
deney
  1. Fizik, kimya, biyoloji gibi derslerin öğretiminde doğal olayların bağıntıları ve yasaları üzerinde bilgi edinmek; varsayım olarak benimsenen bilim yasalarının doğruluğunu göstermek; belli bir doğa olayını, etmenleri denetim altında tutarak, sınıf ya da deney odasında öğrencilere göstermek için yapılan planlı deneme ya da sınama işi.

  2. Bilinmeyen bir şeyi bulmak, bir ilkeyi, bir varsayımı sınamak amaciyle yapılan eylem ya da işlem.

Ruhbilim Terimleri Sözlüğü
deney

Belirli bir varsayımın doğruluk durumunu değerlendirme ya da var olabilecek bağıntıları ortaya çıkarma amacıyla koşulların ya da bunların değişken durumlarının ve sonuçların gözlendiği planlanmış deneme.

Fizik Terimleri Sözlüğü
deney

Bilimsel araştırma yapmak, bir varsayımı ya da bir yasayı kanıtlamak için tasarlanarak yapılan ve belirli niceliklerin ölçülmesine, karşılaştırılmasına dayanan kılgıl çalışma.

Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü
deney

Bilimsel birgerçeği ortaya çıkarmak, bir varsayımı denemek ya da kanıtlamak, bir yasanın doğruluğunu göstermek ereğiyle yapılan işlem.

Uygulayım Terimleri Sözlüğü
deney

genel uygulayım:

  1. Deneme işleminde yapılan iş, uygulama vb.

  2. Bilimsel bir gerçeği göstermek, bir varsayımı kanıtlamak ya da bir yasanın doğruluğunu ortaya koymak için yapılan işlem.

Vikipedi
Deney

Deney,

  1. Bilimsel yönteme göre yapılan bir kuramın testi.
  2. Herhangi bir maddenin özellikle ticaret malının birleşiminin anlaşılması, saflık derecesinin tespit edilmesi, bozulma veya hile durumlarının meydana çıkarılması için yapılan analiz. Mesela yemek yağının serbest asit muhteviyatının ne mertebede olduğunun bulunması için yapılan iyot indisi deneyi gibi.
  3. Bazı kanunların uygulanması veya ileri sürülen bazı fikirlerin doğruluk derecesinin tespiti için yapılan işlemler. Mesela gaz kanunlarından birini laboratuvarda talebelere yaptırıp sonuçlarının kanuna uygun olduğunu göstermek için yapılan işlemler. Araştırma bakımından ise, demirin paslanmasında nemin rolünü incelemek için nemli ve nemsiz ortamlarda paslanma derece ve hızının tespiti için yapılan deneyler misali.
Deney (anlam ayrımı)

Deney, aşağıdaki anlamlara gelebilir:

  • Deney, bilimsel bir gerçeği göstermek, bir yasayı doğrulamak veya bir varsayımı kanıtlamak amacıyla yapılan işlem.
  • Deney, orijinal adı Das Experiment olan Alman filmi.
  • Deney, orijinal adı Splice olan Kanada-Fransa yapımı bilim kurgu filmi.
Deney (film, 2009)

Splice, Vincenzo Natali tarafından yönetilen 2009 yapımı bilim kurgu- korku filmi. Filmin senaryo yazarlığını Vincenzo Natali, Doug Taylor ve Antoinette Terry Bryant üstlenmiştir. Filmde genç bilim insanları olarak başrolleri Adrien Brody ile Sarah Polley paylaşmıştır. İnsan DNA'nın geliştirilip çeşitli hayvan genleriyle birleştirilmesi ve sonucunda da gerekli proteinlerin sentezlenmesi için çalışılmasını konu alan film, 23 Temmuz 2010'da Türkiye'de vizyona girmiştir.

Deney (film, 2001)

Deney ya da Almanca adıyla Das Experiment, Oliver Hirschbiegel tarafından yönetilen ve Stanford hapishane deneyini konu alan 2001 yapımı Alman filmidir. Alman yazar Mario Giordano'ya ait Philip Zimbardo'nun 1971'de yaptığı Stanford hapishane deneyini anlatan Das Experiment Black Box adlı kitaptan esinlenmiştir. Filmin senaryo yazarlığını Mario Giordano'nun dışında Don Bohlinger ile Christoper Darnstadt da üstlenmiştir. Filmde başrolleri Moritz Bleibtreu, Christian Berkel ve Andrea Sawatzki paylaşmıştır. Film, 21 Haziran 2002'de Türkiye'de vizyona girmiştir.

"deney" kelimesinin kullanım örnekleri.

Deney hayvanının manipülasyonu, bir sıçan nasıl tutulur, bir fare nasıl tutulur, ona nasıl enjeksiyon yapılır, nasıl kan alınır, nasıl ilaç verilir, mide sondası nasıl yutturulur, anestezi ve analjezi nedir gibi uygulama derslerinde de konularında uzman eğiticiler tarafından 40 saatlik eğitim veriliyor” dedi.

Çocuklar için hazırladıkları ve evde kolayca yapılabilecek deney videoları, evrimin müfredattan çıkarılması üzerine #MüfredatBiziz başlığıyla başlattıkları liseler için evrim dersleri, Celal Şengör ve Mete Atatüre gibi ünlü bilim insanlarıyla yaptıkları canlı yayınlar, Evrim Ağacı'nın YouTube kanalını bilimseverler için bir şölene dönüştürüyor.

Kütle ölçümlerinde Fransa'daki Uluslararası Ölçüler ve Ağırlıklar Bürosu'ndan izlenebilirlik alan Türkiye, kendi geliştirdiği Kibble Denge Deney Düzeneği ile dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak.

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nde başuzman olarak görev yapan Tuncay Özışık'ın oğlu Altuğ Özışık, 24 Temmuz'da akşam saatlerinde evlerinin balkonunda, hazırladığı deney roketinin kartuşunu taktığı sırada patlama meydana gelmişti.

Eğitimde teorik olarak deney hayvanlarının yetiştirilmesi, üretimi, biyokimyası, anatomisi, fizyolojisi, hastalıkları, anestezi, etik kurallar, yürürlükteki mevzuat, laboratuvar işletmesi, iş sağlığı, araştırma planlama ve biyoistatistik derslerinin verildiği eğitim 80 saat sürecek.

Ölçek ve blokaj etkisi nedeniyle, mümkün olduğunca büyük model ve büyük deney havuzları gerekmekte.

Deney için bir tabağa süt koydum, farklı renkteki sıvı gıda boyalarını damlalık yardımıyla tabağın köşelerine damlattım.

Merkezde 8 proje geliştirme deney laboratuvarı, tam donanımlı 3 gelişmiş test laboratuvarı ve 1 elektromekanik prototipleme laboratuvarı var.

Dünyanın en ünlü ve pahallı suyu olarak gösterdiği FİJİ su, Ankara şebeke suyu ve saf suya elektroliz cihazıyla deney uygulayan Başkan Gökçek, saf su hariç, iki ayrı içilebilir suyun da renginin yeşile döndüğünü canlı yayında bir kez daha gösterdi.

Öğrenciler eğitmenler eşliğinde eğitimin birinci ve ikinci günü doğada var olan çeşitli hayvanları ve bitkileri yerinde gözlemleyip emli vadisinin biyolojik çeşitliliğe ilişkin disiplinler arası çalışmalar yaparak özel kitler ile gezi, gözlem, deney, uygulama etkinlikleri yaptılar.

Atölyede deneyler yapan öğrenciler, Fen bilimlerini kitap üzerinden ezberlemek yerine, deney ve gözlem yaparak öğreniyor.

Çocuklara bilimi sevdirmek, eğlenirken de öğretmek için Fen Bilimleri Atölyesi açtıklarını dile getiren yetkililer, bu atölye sayesinde çocukların deney ve gözlemler yaparak bilimi ezberlemek yerine öğrendiğini kaydetti.

Son olarak da Feza Gürsey Bilim Merkezinde durgun elektrik, sıvı azot deney gösterisi ve öğrencilerin deney setleri ile çeşitli deneyler yapmasıyla gezi sona erdi.

Ziyaretlerde bilim merkezi ve gökevi görevlileri tarafından ziyaretçilere bilgilendirmelerin yanı sıra deney setleriyle deney yapma imkanı da sunulmaktadır.

Hayvan Hakları Evrensel beyannamesine göre de bütün hayvanların insanca bakılma, gözetilme ve korunma hakkı vardır ve hayvanlara fiziki ve psikolojik acı vererek tıbbi ticari bilimsel deney yapılamaz.