Tarih Terimleri Sözlüğü
Dikine yerleştirilmiş, tek parça taştan yapılmış anıt.
Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü
(Mimarlık) Önemli bir olayın ya da bir utkunun anısı için dikilmiş tek parça yüksek taş.
Vikipedi
Dikilitaş veya obelisk yüksek, daire veya dört kenarlı tepeye doğru incelen taştan anıt. Genellikle belirli bir şahsı veya olayı anmak için yapılır. Antik dikilitaşlar tek bir taştan oluşurdu (bir monolit). Stel terimi genellikle klasik obelisk forumda olmayan diğer dikili duran farklı anıtlar için kullanılır.
Dikilitaş ya da Theodosius Dikilitaşı, Sultanahmet Meydanı'nın güney tarafında, Yılanlı Sütun'un yanında bulunan bir Antik Mısır dikilitaşıdır. MS 390 yılında Roma imparatoru I. Theodosius tarafından Mısır'dan getirilerek şimdiki yerine dikilmiştir.
Dikilitaş, Bursa ili, İznik ilçesi sınırlarında bulunan Roma eseridir. Beştaş veya Nişantaşı da denilmektedir. Elbeyli köyünde, zeytin bahçeleri arasında yer alır. Anıt İznik ( Nikaia)-İzmit ( Nikomedia) arasındaki tarihi Roma Yolu yolu üzerinde, İznik'in 7 km kuzeyindedir.
MS 1. yüzyılda C. Cassius Philiscus anısına dikilmiştir. Anıtın kaidesi dikdörtgen prizma şeklindedir. Kaide üzerinde üçgen prizma tarzında beş taş bulunur. Adına anıt yapılan kişinin, İznik kapılarını yaptıran Cassius Chrestus'un yeğeni veya kardeşi olduğu sanılmaktadır.
Anıtı oluşturan beş taş beyaz mermerden yapılmış ve demir kamalarla birbirine geçirilmiştir. Anıtın bir yüzeyinde "C. Cassius Philiscus, C. Cassius Asklepiodotus'un oğlu, 83 yıl yaşadı" yazmaktadır. Anıtın toprak altı kısmında mezar bulunmaktadır.
Üzerinde Yunanca bir kitabe bulunan anıt günümüzde 12 m yüksekliğindedir. Üzerinde bugün olmayan altıncı taşın üzerinde zafer tanrıçası Nike veya kartal heykeli bulunduğu sanılmaktadır.