Vikipedi
Dunbuli, Irak, İran ve Türkiye'de yaşayan bir Kürt aşiretidir.A. E. Dehkhoda, LoghatNameh Dehkhoda (online erişim: 03.12.2015) Dunbulilerin kökeninin ise Bermekîlere dayandığı ifade edilir.Ercan Cağlayan, "Zaza Tarihinin Kaynakları", Bingöl Üniversitesi Yayınları, s. 288 Tarihi Osmanlı kaynaklarında Dönbeli/Dunbuli taifeleri yer almış olup bunlardan birçoğu Türklerin Eymür boyundan ve bir diğer önemli bölümü de "Dönbeli Ekradı Cemaati" olarak geçer.Halaçoğlu, Yusuf. Anadolu'da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2009, s. 688 - 690
İlk olarak 11 yy.'da Arap coğrafyacıların Suriye ile ilgili aktarımlarında adı geçer. Firuzabadî ünlü ansiklopedik sözlüğü El-Kamusu'l-Mûhît de şöyle yazar: "Dunbul Musul civarında yaşayan bir Kürt aşiretinin ismi olup, Şafii fakihi Ahmed b. Nasr ile hadisçi Ali b. Ebubekir b. Süleyman Dunbulilerdendir."دُنْبُل كفنْفُذٍ قَبِيلَةٌ مِن الأَكراد بنَواحِي المَوصِل منهم أحمدُ بنُ نصر الفقيه الشافِعي وعليّ بن أبي بكر بن سُلَيمانَ المُحَدِّثُ الدُّنْبُلِيّان Mecdeddîn Yakûb Fîrûzabadî, El-Qamusu'l-Mûhît, C. 3, Mısır 1979, s. 366 Mürtezâ Zebîdî Tâc-ül-Arûs eserinde ayrıca Îbn-î Derîd'in Cumhur'ul Lugat'inden kelimenin Arapça olmadığını ve aslının "Dummel" olduğu bilgisini aktarır."وقال ابنُ دُرَيد في الجَمهرة : الدُّنْبُل : ليس بالعربي وإنما هو الدُّمَّل" Mürtezâ ez-Zebîdî, Tâc-ül-arûs fî şerh-il-kâmûs, online erişim: 19.12.2014 Bazı araştırmacılar, Kürtçe'de "sinbore - simbore - simore", "şenbe - şembe - şeme"deki gibi nb sesinin m sesine dönüştüğü örneklerden hareketle Dunbuli kelimesinin de zamanla Dımıli/Dumuli kelimesine evrildiğini iddia etmişlerdir.Bilal Zilan, "Tarîxê Xonamekerdişê Kirdan", II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (4-6 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2012, s.377 vd.Malmisanıj, Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, Deng Yayınları, İstanbul 1996 (online erişim: 18.12.2014)
Dunbuliler, Tuhfe-i Şahi'de İran'daki Türk kökenli topluluklar arasında yer alsa da Şerefname'de Kürt aşiretleri arasında sayılır.The Journal of Ottoman Studies XII, İstanbul, 1992, s. 470-471: "Tuhfe-i Şahi'de aşiretlerin nüfus miktarları gibi mensup oldukları topluluklar hakkında verilen bilgiler güvenilir değildir. KUNKE bu bilgileri, eserinin açıklamalar bölümünde başka kaynaklarla karşılaştırır. İran'daki Türk asıllı topluluklardan olarak Tuhfe-i Şahi'de Dumbuli ve Şakaki taifeleri de gösterilmektedir. Bunlardan her ikisini de Şerefname Kürt kabileler arasında sayar. Bununla beraber, Hoy çevresinde yerleşmiş olan Dumbuli (BOZARSLAN'ın okuyuşu ile: Dunbıli) kabilesinin Türkçe konuştuğu hem 19. yüzyıl başlarında JOUANNIN, hem de bizzat Şerefname'de ifade edilmektedir. " Şerefname bu aşiretten "Dunbuliye Boxtî" (Botanlı Dunbuliler) diye bahseder. Şerefhan'a göre onlar sonradan Müslümanlaşmış Ezidilerdir, onun aktardığına göre Dunbuli beyleri Sekmanabad Beyliğini yönetiyorlardı. Yine bir ara Hakkari Beyliğini de Safevilerin yardımıyla ele geçirmişlerdir.Şerefhan, Şerefname (çev. Mehmet Emin Bozarslan), İstanbul 1971Şerefhan, Şerefname (çev. Ziya Avcı), Avesta yayınları, İstanbul 2007, s.401-408
Britanya askeri ataşesi F.R. Maunsell'in 1899'da hazırladığı Kürt Aşiretleri listesinde Dünbeli aşireti Bitlis ve Diyarbekir vilayetleri içindeki aşiretler içinde gösterilmiştir.List of Kurdish tribes in the South of Bitlis Vilayet and East of Diyarbekir Vilayet prepared by British Military Attaché Maunsell, 1899