"eter" ne demek

• isim, kimya Oksijenli asitlerin alkollerle birleşmesinden oluşan sıvılar
  
• Hekimlikte kullanılan, çok uçucu, renksiz ve kendine özgü kokusu olan bir sıvı, lokman ruhu
  
• Bir tür organik yağ çözücü
  

1. Renksiz, çok uçucu, az kullanınca ayıltıcı, çok kullanınca bayıltıcı etki yapan, tıbbi anestezide asırlarca kullanılmış olan organik sıvı madde. Yağları ve bir çok plastik maddeyi çözer ve çok kolay tutuşur. H5C2OC2H5 formülüyle gösterilir.

2. İki alkol molekülünden bir molekül H2O ayrılınca oluşan R-O-R' genel formülüne sahip bileşik grubunun genel adı. R ve R' gruplarının aynı olması halinde “simetrik eter”, farklı olması halinde de “asimetrik eter” adını alırlar.

1. Veteriner hekimlikte evcil hayvanların genel anestezisi amacıyla kullanılan ve dietil eter yapısında olan uçucu genel anesteziklerin en güvenli olanı.

2. Genel formülü R-O-R’ olan, polar moleküllerden oluşan ve endüstride çözücü olarak sık kullanılan, bir kez alkillenmiş alkol veya iki kez alkillenmiş su türevi, Lokman ruhu.

(kimya)

Haber.

Eter ( Eski Yunanca: αἰθήρ "(mâvi) gök") Yunanca asıllı bir kelime olup şu anlamlara gelmektedir:

• Eter (kimyâ), kimyâda organik bir bileşiktir
• Çoğu zaman eter olarak adlandırılan narkoz maddesi Dietileter
• Eter (fizik), varsayımlı bir ortam olup ışığın vakumda yayılmasına yarar
• Telsiz iletişimde veyâ telsiz iletişim frekans bantlarında varsayılan somut bir ortam: „bir şeyi eter üzerinden yollamak“
• Aether, „üst göğün“ Yunan mitolojisindeki adı
• Cevher (felsefe), Aristo'nun dört element öğretisine eklediği 5. elementin adı
• Akasha, Hint felsefesinde sesin 5. elemanı
• Qi, Uzak Doğu'nun daoistik kültüründeki kavram

Genel itibarıyla eter denildiği zaman ilk akla gelen ağrı kesiciler olmaktadır. Yalnız eter bunun yanı sıra aynı zamanda içten yanmalı motorlarda ateşlemede kullanılmaktadır. Eterler, iki organik kısmın bir oksijen atomu üzerinden birbirine bağ yapmış organik moleküllerdir. Eterlerin genel formülü R-O-R’ şeklindedir. Buradaki R ve R’ aynı olabileceği gibi farklı organik kısımlar da olabilirler. Eterler, aynı karbon sayılı alkoller ile izomerdir. Bütün eterlerin alkol izomeri olmasına karşın bütün alkollerin eter izomeri yoktur. Bunun nedeni de en küçük eterin iki karbonlu olmasıdır. Eterlerin izomeri olan alkollere göre kaynama noktaları daha düşüktür. Bu da molekülleri arasında hidrojen bağı bulunmamamsıdır. Eterler homolog sıra oluştururlar ve yükseltgenemezler. 2 mol mono alkolden 1 mol su çekilmesi ile simetrik eter elde edilir. Oksijenin organik kısımlarla yaptığı bağların arasındaki açı, su molekülünde hidrojenle yaptığı açıdan biraz daha büyüktür.

Eterlerde adlandırma yapılırken kurala uygun olarak alkil grupları ya da aril grupları alfabetik sıraya göre yazılır ve sonuna "eter" eki getirilir. Bu kural simetrik eterlerin adlandırılmasında ismin başına di- ekinin getirilmesiyle kolayca çözülürken asimetrik olan eterlerde O-R grubunun alkoksil grubu olarak adlandırılmasında R kısmı da alkan olarak adlandırılır. Örneğin dietil eter, diğer bir deyişle etoksietan, dimetil eter, yani metoksi metan şeklinde adlandırılır.

Yan taraftaki tabloya bakıldığında 1. ile gösterilen eter molekülü simetrik bir molekül olduğundan adlandırma zorluk çekilmeden yapılabilir. Burada oksijen atomunun her iki tarafında bulunan moleküller aynı olduğu için istenildiğinde dimetil eter şeklinde adlandırılacağı gibi metoksi metan şeklinde de adlandırılabilir.

Tablodaki 2. örneğe bakıldığında molekülün simetrik bir molekül olmadığı görülür. Böyle durumlarda oksijenin bağlı olduğu ve yapısında daha az karbon içeren kısım alkoksi grubu olarak adlandırılır. Bu örnekte maviyle gösterilen kısım alkoksi grubu ve kırmızı olarak gösterilen kısım ise alkan grubu olarak adlandırılır. Bu yüzden oksijenin solunda bir karbon bundan dolayı metoksi, oksijenin sağ tarafında ise üç karbonlu bir molekül olduğu için propan denilir. Son olarak metoksi grubu alkanın ikinci karbonuna bağlı olduğu için 2- öne yazılır ve 2-metoksipropan şeklinde adlandırılmış olur.

Tablodaki 3. örneğe bakıldığında oksijenin sağındaki ve solundaki karbon sayıları birbirine eşittir. Yalnız burada karbon ve hidrojen dışında üçüncü bir atom (F) bulunmaktadır ve bu yüzden daha fazla dallanma yapmış olarak kabul edilir. Bundan dolayı sol taraf alkan olarak ve sağ taraf da alkoki grubu olarak kabul edilir ve böyle adlandırılır.

Siklo eterlerde adlandırma yapılırken dikkat edilecek hususları yandaki tabloda verilen örnekler üzerinden gösterilmekdedir.

Yandaki tabloda 1. ile gösterilen örneğe bakıldığında halkasal bir yapı gösterdiğini görülür. Diğer dikkat çekecek husus ise halkasal yapıyı oluşturan altı atomunun hepsinin karbon olmadığı, bunlardan birinin oksijen olduğudur. İşte halka altı atomdan oluştuğu için heksan ve bu altı atomdan birisinin oksijen olmasıyla da oksa ve halkalı olmasından dolayı da siklo eklerini alır. Sonuç olarak oksasikloheksan şeklinde adlandırma yapılır.

Tablodaki 2. örneğe bakıldığında bir önceki örneğe göre farkı yapısında flor atomunun bulunmasıdır. Burada dikkat edilecek husus ise oksijen atomunda karbon atomuymuş gibi sayılması ve bununla flor atomunun yerinin belirtilmesidir. Bu işlemi yaptıktan sonra ortaya çıkan 4-flor oksa siklo heksan, IUPAC adlandırma yöntemini gösterir.