Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Kavimleri karşılaştırarak inceleyen, kültür
oluşumlarını araştıran bilim, budun betimi, kavmiyat
Budunbilim Terimleri Sözlüğü
bk. betimsel budunbilim.
Vikipedi
Etnografya (budun betimi, kavmiyat), kavimleri karşılaştırarak inceleyen, kültür oluşumlarını araştıran, kültür bilimidir. İnsanın toplumsal varlığını niteliksel ve niceliksel olarak inceler. Bu incelemeleri alan çalışmasına göre gerçekleştirir. Bütünlükçü bir yöntem tercih eder. Bu yönteme göre insan- toplum ilişkisi birbirinden ayrı ögeler olarak anlaşılamaz. Geleneği gezi yazıları ve sömürgecilik dönemi raporlarına da dayanmaktadır.
Küçük yapıda sosyal grupların yaşamının her yönünü akrabalık açısından olduğu kadar, ekonomi, siyaset, dil ya ekoloji açısından da eksiksiz bir biçimde ve yerinde inceleyen bilgi dalı. Sömürgeciliğin sona erişi ve “ilkel” denen halk topluluklarının giderek uygarlaşması, etnografların bundan böyle kendi toplumlarındaki kırsal ve kentsel topluluklarla ilgilenmelerine yol açtı. İlgilenilen, incelenen topluluğun dilini bir ölçüde olsun bilmeyi gerektiren etnografya anket (soruşturma) yöntemini kullanır, toplanan bilgilerin ve konuların yazımını ve düzenlemesini yapar
Etnografya kelimesinin anlamı; Yunanca'da cins ve topluluk manasına gelen ethnos ile yazma, çizme anlamına gelen grapho kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.
Etnografya, terim olarak insan topluluklarının çeşitli zaman ve yerlerde tabiata hakim olmak, sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için sarf ettikleri gayretlerin sonucunda ortaya çıkan maddi ve manevi kültürlerin tasviri analizlerini yapan bilim dalının adıdır.
Milletlerin yaşayış şekillerinin tasvir edilmesi ve onları tanıma ilmi. Kavim, kabile, aşiret gibi insan topluluklarını tasvir eder. Terim olarak 19. asır başında ortaya çıktı. Önce insan topluluklarının dillerinin bilgisi yerine kullanıldı. 1910 dan sonra maddi kült ürün bütün sahalarına yayıldı. Türkçede etnografyanın, karşılığı olarak ilm-i akvam, kavmiyet, akvamiyyet, tasvir-i akvam tabirleri kullanıldı etnografya, insan topluluklarının meydana getirdiği maddi kültürlerini tasvir eder. giyim, süs eşyası, ev aletleri, avcılık, yapı maddeleri, tarım aletleri, halk sanatlarına ait aletler, bir yayık veya beşiğin yapılışı etnografyanın hususu içine girer.
Türkler'de etnografik araştırmalar Meşrutiyet devrinden sonra başlamıştır.1912'de Satı Bey, Mekteb-i Mülkiye'de müstakil ders olarak okutmuş, ders notlarını da Etnografya İlm-i Akvam ismiyle kitap halinde yayımlamıştır. Daha sonra gelişerek araştırmalar artıp, kitap ve dergilerde bu konular işlenmeye başlamıştır. Dr. Hamit Zübeyir Koşay ve Rıza Yalman'ın araştırma ve yayımları ile gerçek etnografya çalışmaları yapılmıştır.
Türk Ocağı tarafından yayımlanan Türk Yurdu dergisinde Türkler'in Orta Asya'daki ve Anadolu'daki etnografya malzemeleri hakkında çeşitli makaleler, bazı il dergilerinde de bu saha ile ilgili çalışmalar yayımlanmıştır.
Daha sonraki yıllarda devlet kuruluşları ve özel kuruluşlarca çeşitli eserler yayımlanmıştır. 1930 senesinde Ankara'da açılan ilk etnografya müzesinde birçok eser toplanarak sergilenmiştir.
"etnografya" kelimesinin kullanım örnekleri.
Geziye katılan grup daha sonra Batı Cephesi Karargahı Müzesi, Tarihi Arasta Çarşısı, İplikçi Cami, Ulu Cami, Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Seyyid Mahmud Hayrani Hazretleri Türbesi, tarihi Akşehir evlerinin bulunduğu sokaklar, tarihi Ermeni Kilisesi, Takkasızlar Konağı, Akşehir Evi ve Gülmece Parkını kapsayan bir gezi yaptı.
Program Ayşekadın Camii, Müesser Aktaş Etnografya ve Tarih Müzesi, Eğlenhoca köyü, Kösedere köyü, İnecik köyü Zeytin Okulu, Bozköy ve Tepeboz nergis bahçeleri ile Karaburun merkez güzergahları arasında devam ediyor.
Yine Kültür ve Turizm Müdürlüğümüze ait Kavalılar Konağı'nda da onarım çalışmaları başladı ve etnografya müzesi olarak dizaynı yapılacak.
Atatürk'ü canlandıran Sivas Devlet Tiyatrosu sanatçısı Serkan Yanar ve beraberindeki temsili kongre üyeleri de Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapan Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi balkonunda saygı duruşunda bulundu.
Çünür Mahallesi Muhtarı Kadriye Bilgiç ve mahalle sakinleri yeni otogar inşaatının yanı sıra, Sokak Hayvanları Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, Gökkubbe Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi ile Etnografya Müzesini gezdi.
Merkezi gezen vatandaşlar ardından Gökkubbe Fuar ve Kongre Merkezi ile Etnografya Müzesini de dolaştı.
Yıllar geçtikçe yıpranan hamam, 2007 yılında ilçe kaymakamlığı öncülüğünde dünyanın ilk Bor ve Etnografya Müzesine dönüştürüldü.
Bir kısmı etnografya müzesi bir kısmı da dünyada aslında ilk ve tek olan bor müzesi olarak tefrişatı gerçekleştirilmiştir.
Bor ve Etnografya Müzesi, Seyitgazimizdeki kullanılan tarihi eski eşyaların tamamının sergilendiği ve bor ürünlerine ait çeşitlerin tamamının sergilendiği bir müze şeklinde burada hizmet vermektedir.
Müzeleri müzikle buluşturan proje kapsamında, Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde, Türk müziği konseri verildi.
Müzede, Helenistik dönemden birçok inanca ait eserler ile etnografya temelli eserler sergileniyor.
Toplam bin 186 eserin olduğu Gümüşhane İkizevler Etnografya Müzesinde 21 arkeolojik, 545 etnografik materyalin yanısıra 620 sikke yer alıyor.
Kentte Arkeoloji ve Etnografya müzelerinin de bulunduğuna işret eden Vural, bu iki müzenin de ziyaretçi sayılarında son yıllarda bir artış söz konusu olduğunu vurguladı.
Emine Erdoğan, Moldova kültürüne dair geleneksel ve etnografik eserlerin sergilendiği Kişinev Etnografya Müzesi'ni de ziyaret etti.
İnşallah devletimiz burayı el atarsa Hatayımızın gururu olur, hatta tam karşısında bir etnografya müzesi de yapılacak.