Vikipedi
Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.
Shelley, 1814'te Avrupa boyunca seyahat ederek Gernsheim'de verdiği bir molada iki yüzyıl önce bir simyagerin deney yaptığı Frankenstein Kalesi'nden 17 km uzakta olan Almanya'nın Ren Nehri boyunca yolculuk etti.Hobbler, Dorthy and Thomas. The Monsters: Mary Shelley and the Curse of Frankenstein. Back Bay Books; 20 August 2007.Garrett, Martin. Mary Shelley. Oxford University Press, 2002Seymour, Miranda. Mary Shelley. Atlanta, GA: Grove Press, 2002. pg 110-111 Daha sonra hikâyenin geçtiği yer olan Cenevre (İsviçre) bölgesine gitti ve burada arkadaşları arasında -özellikle de sevgilisi ve gelecekteki kocası Percy Shelley- yaptığı sohbetlerin konusu arasında galvanizm ve benzeri esrarengiz fikirler yer aldı. Mary, Percy, Lord Byron ve John Polidori, en iyi korku hikâyesini kimin yazabileceğini görmek için bir yarışma düzenlemeye karar verdiler. Günlerce düşündükten sonra Shelley, canlı birini yaratan ve yaptığı şey yüzünden dehşete düşmüş bir bilim insanını tasavvur etti ve hayal ettiği şey, daha sonra romanının olay örgüsüne dönüştü.
Frankenstein, Gotik roman ve romantizm hareketleri unsurlarından etkilenmiştir. Yazdığı eser aynı zamanda, bilimkurgunun ilk örneklerinden biridir. Brian Aldiss, romanın daha sonraki bilimkurgu romanlarına benzeyen fantastik ögelerle önceki öykülerden farklı olarak merkezi karakterin "kasıtlı bir karar vermesi" ve fantastik sonuçlar elde etmek için "laboratuvarda modern deneyler yapması"ndan ötürü ilk gerçek bilimkurgu öyküsü olarak düşünülmesi gerektiğini savunmuştur.The Detached Retina: Aspects of SF and Fantasy by Brian Aldiss (1995), page 78. Edebiyatta ve popüler kültürde önemli bir etkiye sahip olan Frankenstein; korku hikâyelerine, filmlere ve oyunlara etki etmiştir.
Romanın yayımlanmasından bu yana, canavarı nitelemek için "Frankenstein" ismi kullanılmaktadır. Bu kullanım bazen yanlış kabul edilir fakat bu ifadeyi kullanan eleştirmenler bu tanımlamayı, oturmuş ve kabul edilebilir bir ifade sayarlar.Bergen Evans, Comfortable Words, New York: Random House, 1957Bryan Garner, A Dictionary of Modern American Usage, New York, Oxford: Oxford University Press, 1998Merriam-Webster's Dictionary of American English, Merriam-Webster: 2002 Yaratık romanda "yaratık", "canavar", "iblis", "başarısızlık", "sefil", "arkadaş" ve "o" olarak adlandırılır. Victor Frankenstein ile konuşmasında kendini " Âdem olması gerekirken haksız yere mutluluktan mahrum edilen, cennetinden kovulmuş bir meleğe" benzetir. Ayrıca yaratığın okuduğu ve kitabın alt başlığıyla da bağlantılı olan Kayıp Cennet'teki Lucifer ile de kendini durumunun timsali olarak görür.
Frankenstein sözcüğü aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Frankenstein, Mary Shelley'nin 1818'de kaleme aldığı, Modern Prometheus alt başlıklı romanı
Frankenstein, J. Searle Dawley'in yazıp yönettiği 1910 yapımı bir filmdir. Yapımcılığını Edison Stüdyoları'nın üstlendiği film, Mary Shelley'nin Frankenstein isimli romanının ilk sinema uyarlamasıdır. Filmde Augustus Phillips, Charles Ogle ve Mary Fuller gibi isimleri jenerikte geçmeyen oyuncular rol almıştır. Film, New York'un Bronx bölgesinde bulunan Edison Stüdyoları'nda üç günde çekilmiştir.
Frankenstein Nick Dear'ın aynı adlı romanından uyarlanma bir tiyatrodur.
Frankenstein yönetmen James Whale'in Peggy Webling'in, Mary Shelley'in aynı adlı eserinden uyarladığı tiyatro oyununa dayanan film uyarlamasıdır.
Frankenstein 2004 yılında Hallmark Channel'ın yapımcılığını yaptığı, Kevin Connor'ın yönetmenliğinde, Mary Shelley'in Frankenstein romanından uyarladığı mini dizi. Başrollerinde Luke Goss, Alec Newman, Julie Delpy, Nicole Lewis, Donald Sutherland, William Hurt, Jean Rochefort ve Ian McNeice yer almıştır. Bu dizi, romanın bugüne kadar çekilen en sadık uyarlamasıdır. Kaptan Robert Walton'ın anlatımı ve kız kardeşi Margaret dahil kitaba ait pek çok detay filmde yer almaktadır. Yalnız film dönem olarak 1790'larda değil, 1822'de geçmektedir.