Vikipedi
Günmerkezlilik veya Güneş Merkezli(lik), gökbilimde, Dünya ve diger gezegenlerin Güneş'in çevresinde döndüğü bir astronomik modeldir. Geçmişte, Yer'in merkezde olduğu ( geosantrizm) astronomik modele karşı olarak ortaya çıkmıştır.
Dünya'nın Güneş'in çevresinde döndüğü fikri ilk olarak M.Ö.300 gibi erken bir zamanda Sisamlı Aristarkus tarafından öne sürüldü. Fakat ortaçağda bu fikir dikkate alınmadı. Bunun sebebi Helenistik çağdan sonra bilimsel bilginin değersizleşmesi ve Dünya'nin sabit olduğuna dair sağduyudan gelen çok güçlü kanıtların olmasıdır Kuhn, T. S. The Copernican Revolution: Planetary Astronomy in the Development of Western Thought. Cambridge: Harvard University Press, 1957. ISBN 0-674-17100-4.
Günmerkezlilik 1543'te Kopernik'in Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine kitabının yayınlanması ile tekrar tartışılmaya başlandı. Sonraki yüzyılda Kepler'in gezegenlerin eliptik yorüngelerde hareket ettiğini bulması ve Galileo'nun Yermerkezli modelle ters düşen teleskop gözlemleri ( Jüpiter'in uyduları ve Venüs'un evreleri gibi) ile Günmerkezlilik tekrar en temel tartışma konularından biri haline gelmişti.
-
Aristarchus working.jpg
Sisamlı Aristarkus'un günmerkezlilik üzerine olan notları.
-
2064 aryabhata-crp.jpg
Aryabhata, 5. yüzyılda, ayrıntılı bir eliptik günmerkezli gezegen kuramı geliştirmiştir.
-
Mikolaj Kopernik.jpg
Kopernik, 16. yüzyılda günmerkezli gezegen modelinde büyük ilerleme sağlamıştır.
-
Galileo.arp.300pix.jpg
17. yüzyılda Galileo Galilei, günmerkezlilik görüşüne güçlü destek vererek Roma Katolik Kilisesi'ne karşı çıkmıştır.
-
Geoz wb en.svg
Günmerkezliliğin (alt kesim) yermerkezlilik (üst kesim) ile kıyaslanması