Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, toplum bilimi Bir toplumda, bir toplulukta eskiden
kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa
iletilen, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar, alışkanlıklar,
bilgi, töre ve davranışlar, anane, tradisyon
"Şair yeni bir dil yaratabilir ama bunun için gereken gücü gelenekten alır." - N. Ataç
İktisat Terimleri Sözlüğü
Bir toplumda kuşaktan kuşağa iletilen toplum üyeleri arasında manevi bağları güçlendiren her türlü kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar.
Medeni Hukuk Terimleri Sözlüğü
anane.
Halkbilim Terimleri Sözlüğü
Bir kuşaktan diğerine tarihsel ve toplumsal bazı değişikliklere uğradıktan sonra ve yalnız konuşma yoluyla geçerek çağımıza ulaşan, kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar, bk. geleneksel yasa, gelenek özdeği, gelenekçilik, geleneksel zincir, geleneksel uygarlık. krş. görenek, boş inanç.
Toplumbilim Terimleri
Bir toplumda, bir toplulukta, eskiden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa iletilen tinsel ekin öğelerinin her biri.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Gelir
Budunbilim Terimleri Sözlüğü
Sözlü ve yazılı olmak üzere iki bölüme ayrılan ve bir toplumda kuşaktan kuşağa geçen kültür kalıtları, alışkanlıklar, bilgiler, töreler, davranışlar.
Vikipedi
Gelenek ve görenekler; bir toplumda, bir toplulukta çok eskilerden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa iletilen, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar.
Gelenek kavramına sosyal bilimlerin farklı alt disiplinlerinin yaklaşımları ile geleneksel toplumların yükledikleri anlamlar arasında hem benzerlikler hem de farklılıklar bulunur. Sosyal bilimler geleneğe toplumların yaşadıkları coğrafya, iklim gibi dışsal koşullara uyum sağlamak amacıyla türetilmiş, beşeri kaynaklı "inşa"lar, "icat"lar olarak bakarken geleneksel toplumlar kendi geleneklerinin kaynağını mitsel atalar, kahramanlar ve tanrı gibi kutsal da görürler. Sosyal bilimlerde daha fenomenolojik bir yaklaşımla gelenekleri salt işlevsel özellikleri yönüyle görüp kökenlerini bu işleve bağlayan açıklamaların yanı sıra, gelenekleri belirli bir anlam bütünlüğünü yansıtan fenomenler olarak değerlendiren yazarlar da vardır. Her ne kadar bu yazarlar da geleneğin kaynağını kutsalda görmemekteyseler de onun sadece işlevsel boyutuna indirgenemeyeceğini iddia etmişlerdir. (bkz. Claude Levi Strauss)Özellikle Avrupa'da aydınlanma çağı sonunda gelişen Tarih anlayışı ve Tarihselcilik perspektifi geçmişe ilişkin (ve günümüzdeki de) her düşünce, anlayış ( konsept) ve tavrın kaynağını dönemin diğer olgularının bütünselliği içinde aramak yönünde bir eğilimin gelişmesine yol açmıştır. Aydınlanmanın kaynağı evrimci görüşe kadar giden ilerlemeci tarih perspektifini de geçerli kılan bu perspektif sosyal bilimlerde hakim görüş olarak varlığını sürdürmektedir.
Gelenek üç bağlamda ele alınabilir. ilki geçmiş yaşam biçimlerinin içinde yaşanılan ana taşıdıkları maddi ve manevi değerler bütünüdür. bu sosyolojik anlamda en fazla rağbet gören izahtır. Beşeri düzlemde toplumu tüm dinamikleri ile inşa eden güçtür.
ikincisi ise geleneğin özünü teşkil ettiği ifade edilen kutsalla olan ilişkiden dolayı geleneğin zengin ve kutsal değerler içeren köklü yanıdır ki, bu anlamda gelenek ilkinden farklı olarak hem fenomenolojik hem de ilahi bir yön taşır. bu sosyolojik ve beşeri anlamından çok daha farklıdır.
üçüncüsü ise geleneğin postmodernist yaklaşımlarla ele alınmasından kaynaklanan aletsel, işlevsel yani kullanıma açık madde yönüdür. Bu anlamıyla gelenek bir anlamlar birikimidir (deposodur). Kendisinden her bakımdan yararlanmaya açık bir hinterlandtır. bahsettiğimiz yönü geleneğin dışsal-formel yönüdür ki sanat ve edebiyata tesir eden bir başka yön de budur.
Gelenek, TKP'nin teorik yayın organı olan, üç aylık periyotla yayınlanan Marksist siyasi dergi.
Derginin yayın kurulunda Aydemir Güler, Cangül Örnek, Neslişah Başaran ve Volkan Algan bulunmaktadır.
Dergisi yazarları, örgütsel olarak TİP- TKP- TSİP çizgilerinin temsil ettiği, ideolojik ve teorik anlamda ise klasik Marksist-Leninist çizgiyi benimseyen bir akım olarak tanımladıkları geleneksel solu sahiplenmektedir; derginin adının "Gelenek" olması da bu sahiplenişin bir ürünüdür.
Derginin sürekli yazarları Aydemir Güler (68. sayıya kadar Aydın Giritli adı ile), Kemal Okuyan (68. sayıya kadar Cemal Hekimoğlu adı ile), Mehmet Kuzulugil, Süleyman Baba (Harun Koçak), İlhan Akalın, Mesut Odman, Ali Mert ve Erkin Özalp'dır (Dünya Armağan, Nadir Koraltan). Ayrışma öncesinde Metin Çulhaoğlu da sürekli yazarları arasındaydı. Ayrıca Kemal Okuyan'ın, Aydemir Güler'in ve dergiyle ilişkili olduğu dönemler içinde Metin Çulhaoğlu'nun kaleme aldığı kitaplar da Gelenek dergisinin teorik-ideolojik yapıtaşları arasında değerlendirilebilir.
Gelenek aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Gelenek, kuşaktan kuşağa iletilen alışkanlıklar, bilgiler, töreler, davranışlar.
- Gelenek (dergi), aylık yayımlanan Marksist dergi.
"gelenek" kelimesinin kullanım örnekleri.
Abhaz Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Ahmet Ceylan, Abhazya Cumhuriyeti Türkiye Tam Yetkili Temsilcisi Inar Gitsba, Türkiye’de ilk ve tek Abhazca albüm çıkaran Tulin Sarıbay ve Bonanza’nın yapımcısı Muhittin Kandur’un da katıldığı etkinlikte gelenek yeniden yaşatıldı.
Eşiyle 1989'da tanıştığını aktaran Bzeek, koruyucu aile kavramının eşinin ailesinde bir gelenek olduğunu ve kendisinin de bu vesileyle eşiyle birlikte koruyucu ailelik yapmaya başladığını dile getirdi.
Acıdır, hızlı yıpranmanın gelenek, örf ve adetlerden koparak akrabalık ilişkilerini zayıflattığını görüyoruz.
Sergide yüzyıl ve daha önceki dönemlere ait eşyaların bulunduğunu belirten Halk Eğitim Merkezi Müdürü Abdurrahman Algan ise, “Sergiyi düzenlerken asıl amacımız gelenek ve göreneklerimizi yansıtmak, bizden önceki kuşağın yaşam tarzlarını tanıtıp geçmişle günümüz arasında bir bağ kurmaktır.
Alfat yaptığı açıklamada, "Bugün gece ile gündüzün eşitlendiği, tabiatın yeni bir bayramla uyandığı, binlerce yıllık bir gelenek halinde kutlayıp geldiğimiz, barışın, birlik ve beraberliğin, yeniden dirilişin sembolü olan Nevruz günü.
Kapalı Çarşı'da 65 yıldır esnaflık yapan Ender Altıkardeşler de bölgedeki ticaretin gelenek halinde 700 yıldır devam ettiğini söyledi.
Kadim bir geçmişe sahip olan Mezopotamya’da yaşayan farklı milletlerin gelenek, görenek, anane ve adetlerinin çeşitliliği dünya tarihinin en eski topraklarında büyük bir birikim meydana getiriyor.
Başkan Çelik Mesajında: “Nevruz Bayramı, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginleşmiş, ananevi ve temeli 5 bin yıllık Türk tarihine dayalı bir bayramdır.
Bu günün coşkuyla kutlanmasına büyük önem verilmektedir çünkü Türk kültüründen kaynaklanan Ergenekon/Nevruz bayramı, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginleşmiş ananevi ve temeli beş bin yıllık Türk tarihine dayalı milli bir bayramdır.
Nevruz Bayramı’nın her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginleşmiş, ananevi ve temeli 5 bin yıllık Türk tarihine dayalı bir bayram olduğunu vurgulayan Başkan Çelik, mesajında şu ifadelere yer verdi: "Hepimizin toprağın uyanmasını, tabiatın canlanmasını simgeleyen Nevruz Bayramı`na verdiğimiz önem elbette ki büyüktür.
Mesajın devamında Başkan Erdoğan, “Nevruz Bayramı, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginleşmiş, ananevi ve temeli 5 bin yıllık Türk tarihine dayalı bir bayramdır.
Türk kültüründen kaynaklanan Nevruz Bayramı, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginleşmiş ananevi ve temeli beş bin yıllık Türk tarihine dayanan bir bayramdır.
Japon gelenek ve göreneklerine göre cenaze töreni düzenlenen Atsuşi’nin cenazesine Türkiye’yi temsilen Tokyo Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Tunç Angılı ve Japonya’da yaşayan bazı Türkler katıldı.
Hemşehri dernekleri gelenek ve görenekleri yaşatmak, hemşehrilik bilincini aşılamak açısından çok önemli.
Ertaş gibi formel eğitim almamış, tamamen sözlü gelenek üzerinden eskilerin tabiriyle badeli bir ozanın bu eserleri ortaya koyması üzerinden bizim çok iyi üzerinde düşünmemiz lazım.