"gerçeküstücülük" ne demek

• isim Aklın, geleneklerin, alışkanlıkların denetiminden uzak bilinçaltı gerçeklerini yansıtan yani bilinen gerçekle bağını kesip kendince bir gerçek yaratmak amacını güden edebiyat ve sanat akımı, sürrealizm
  "Gerçeküstücülük, kendini sürekli olarak irdeleyen ve oluşturan bilincin bir serüveni olarak da görülebilir." - S. Hilav
  

Sinema Çeşitli sanat dallarındaki gerçeküstücülüğün öncü sinema, soyut filmdeki yansısı. Özellikle 1927'ye doğru Fransa'da sinemaya uygulanmağa başlanan gerçeküstücülük, nesneleri, bilinçaltı dünyasının bir belirtisi olarak gerçekdışı, acayip, çarpıcı görünüşlerle ortaya koymağa çabalar.

bk. Sürrealizm.

1924 yılında, Fransa'da Andre Breton ve arkadaşlarınca başlatılan ve duyguların, düşüncelerin us denetimiyle dizginlenmeden, her türlü sanat ve töre kaygısından uzak bir biçimde, sonsuz bir özgürlük ve kendiliğindenlik içinde dile getirilmesini öneren, Fransa dışında da türlü savunucular ve izleyiciler bulan yazın ve sanat akımı.

(Resim) Doğanın bilinen görüntüsünü değil, bilinçaltına ve düşlere değgin bir dünyayı canlandırmak isteyen, 1924 yılında Andre Breton'un ortaya attığı sanat görüşü.

Gerçeküstücülük ya da sürrealizm, Avrupa'da birinci ve ikinci dünya savaşları arasında gelişmiştir. Temelini, akılcılığı yadsıyan ve karşı-sanat için çalışan ilk dadaistlerin eserlerinden alır. 1924'te " Manifeste du Surrealisme"i ( Sürrealizm Manifestosu) hazırlayan şair Andre Breton'a göre gerçeküstücülük, bilinç ile bilinç dışını birleştiren bir yoldur. Gerçeküstücülük akımı, gerçek dışı anlamında değil aksine gerçeğin insandaki iz düşümü şeklinde bir yaklaşımdır.

Breton’un yanı sıra Louis Aragon, Benjamen Peret, otomatik yazı yöntemleri üzerinde deneyler yaptılar. Kendi söylemleriyle, "gerçeküstü dünyanın düşsel, cinsel, sapkın imgelerini geliştirmeye" başladılar.

Gerçeküstücülük, yöntemli bir araştırma ile deneyi ön planda tutuyor, insanın kendi kendisini irdeleyip çözümlemesinde sanatın yol gösterici bir araç olduğunu vurguluyordu.

1925'ten sonra gerçeküstücüler dağılmaya, başka akımlara yönelmeye başladı. Ancak bu akım, resimden, sinemaya, tiyatroya kadar birçok sanat dalını derinden etkiledi. Andre Breton’un yanı sıra P. J. Jouve, Pierre Reverdy, Robert Desnos, Louis Aragon, Paul Eluard, Antonin Arnaud, Raymond Queneau, Philippe Soupault, Arthur Cravan, Rene Char, Federico Garcia Lorca, Salvador Dali, Rene Magritte gerçeküstücülük akımının önemli isimleridir.