Güncel Türkçe Sözlük
-
isim İçinde bir şey dövüp ufalamaya yarayan, tahta,
taş, maden veya plastikten yapılan kap
-
askerlik Havan topu
- Tütün kıyma makinesi
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
Metal, porselen, plastik ya da agattan yapılmış, katı özdekleri ezerek öğütmek için kullanılan, saplı, çukur kap.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
Katı maddeleri toz durumuna getirmeye veya bir sıvı içinde ezerek çözünmesini kolaylaştırmaya yarayan porselen, cam, çelik vb. maddelerden yapılmış laboratuvar malzemesi.
Zanaat Terimleri Sözlüğü
Büyükbaş hayvanların boyunlarına takılan büyük çan. *Kemalpaşa -İzmir)
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Develere takılan büyük çan.
Vikipedi
Havan birden fazla anlamda kullanılır:
- İçinde bir şey dövüp ufalamaya yarayan, tahta, taş, maden veya plastikten yapılan kap.
- Havan, 45 derece üstü açılarla ateş eden kısa namlulu top.
Havan, piyade birliklerinin kullandığı, üst açı grubu ile atış yapabilen, namlu ağzından elle tek tek doldurulan, bazı modellerinde mermi namlu içi dibindeki iğneye çarpar çarpmaz otomatik olarak ateşlenen (81 mm. UT-1, 81 mm. M-1, 106 mm. orta havan ve 60 mm. Komd. Havanı gibi), bazı modellerinde ise top ve obüslerdekine benzer ateşleme ipinin çekilmesiyle ateşlenen (120 mm. tosam hy-12 havanı gibi) piyade birliklerinin ateş destek silahlarıdır.
Havanın tesirli ya da etkili menzili olmaz; bu parametreler attıkları mermiye göre değişir. Havanların başlıca mühimmat cinsleri; tahrip, aydınlatma, sis ve eğitim mermileridir. Bunların dışında hâlihazırda geliştirilmekte olan modern mühimmat tiplerinden (serpme mayın taşıyan kargo mühimmatları veya anti tank sadarm mühimmatları vb.) burada bahsedilmeyecektir.
Üst açı grubu tabirini basitçe açıklamak gerekirse; namludan çıkan mühimmatın direkt hedefe değil de; önce yukarı doğru yükselip ardından hedefe tepeden dik bir şekilde düşmesi olarak tanımlayabiliriz. Bu sayede bir tepe veya yüksek bir binanın arkasına aşırtma atışlar yapılabilmektedir. Bu üst açı grubunun oluşum sebebi ve en önemli avantajıdır. Dezavantajı ise merminin hedefe varış süresinin uzun olması, isabet oranının düşük olması ve atmosferik hava şartlarından daha fazla etkilenmesi olarak sıralayabiliriz.
Havanlar destekledikleri birliklerin daha da arkalarında bulunurlar. Havan birlikleri bir ateş idare unsuru (gerekli hesaplamaların yapılabilmesi için), bir ileri gözetleyici unsuru (ateş idareye ateş altına alınması gereken hedef hakkında bilgi vermek için) ve bir de havanları kullanan atış unsurlarından oluşmaktadır.
Havanlar normal şartlarda ateş altına aldıkları hedefleri görmezler, kimi zaman 5000 m. veya daha uzağa bile atış yapabilirler. Ancak gerektiğinde basit usuller kullanarak (hedefi) görerek de ateş edebilirler.60 mm. Komando havanları daima görerek atış yapmazlar bunun yanı sıra görmeyerek de atış yapabilirler.
Havanlar; namlu, namlunun altında bulunan döşeme, namlunun ortasına sabitlenmiş ve ayakta durmasını sağlayan çatal ayak ve gerekli nişan esaslarının girilebilmesi için bir nişan aletinden oluşmaktadır.
Havanların en önemli özellikleri portatif olmaları, süratle atışa başlayabilmeleridir. Bu sebepten ötürü temelde toplardan bir farkları olmamasına rağmen topçular yerine piyadeler tarafından kullanılırlar. Muharebelerde ön safta bulunan piyadelerin acil ateş desteği ihtiyacına topçuların reaksiyon süreleri çok uzun olacağından; kendi bünyelerindeki havanlarla bu işi derhal yaparlar. Havanlar yapıları gereği portatif olmaları (toplar gibi tonlarca ağırlıkta olmamaları) ; atış sıhhatlerine olumsuz etki etmektedir; ancak bu durumda havanların yüksek sayıdaki hızlı atım adetleriyle giderilmeye çalışılır.
Havanlar hedeflerini görmedikleri için geometrideki açıları kullanarak ateş ederler. (birbirlerini görenlerin birbirleriyle olan açısal ilişkileri ve bulunduğu konumların değerlemesiyle hangi açı ve hangi barut miktarıyla atış yapılacağı tespit edilir.)
Çok yüksek maliyetlere mal olan, çok işgücü gerektiren ve çok karışık sistemlere sahip top ve obüslere nazaran, dünya piyade muharebelerinde havanların başarı öyküleri sayılamayacak kadar çoktur.
Havan silah sistemlerinin en önemli parçası ise onu kullanan mürettebatıdır; çünkü etkili havan atışı için eğitimin önemi diğer her şeyden daha önemlidir.
Zırhlı araçlara yüklenmiş havan sistemleri de mevcuttur. Bunların bir kısmı havana sadece taşıyıcılık ederken, bir kısmı ise otomatik sistemlerle donatılmış olup; hem mermiyi otomatik yükler hem de hesaplamaları otomatik yaparlar. Ancak piyade harekâtının temel mantığı her yerde bir zırhlı aracı kabul görmediğinden bu gibi sistemler ekseri zırhlı birliklerce kullanılırlar.
"havan" kelimesinin kullanım örnekleri.
Bu kapsamda yürütülen arama tarama faaliyetleri çalışmaları kapsamında merkez ilçe Yarpuz Köyü sınırları içerisinde bulunan Kokarca Sırtı bölgesinde icra edilen operasyonda tespit edilen sığınakta, terör örgütü PKK mensupları tarafından kullanıldığı değerlendirilen 6 adet roketatar silahı mühimmatı, 4 Adet roketatar silahı antipersonel mühimmatı, 53 kilo amonyum nitrat, 10 adet roketatar silahı sevk fişeği ve kutusu, 3 adet el bombası fünyesi, 2 Adet 60 Mm’lik havan tahrip mühimmatı, EYP düzeneği, 5 litre bidon içerisinde amonyum nitrat, fünye girişi olan EYP düzeneği, 1 adet çabuk nişan alma aleti, 1 adet fotoğraf makinası, 1 adet Kanas silahına ait keskin nişancı dürbünü, 1 adet gündüz el dürbünü, 1 adet batarya havzası, 300 gram çivi, 1 adet akü şarj aleti, 1 adet akımölçer cihazı, 700 metre kablo, 20 adet büyük pil, 9 adet anahtar takımı, 1 adet tornavida, 650 adet 7,62 mm bixi silahı mühimmatı, 900 adet 7,62 mm kaleşnikof silahı mühimmatı, 1032 adet 5,56 mm m-16 silahı fişeği, 4 adet av
Bu kapsamda yürütülen arama tarama faaliyetleri çalışmaları kapsamında merkez ilçe Yarpuz Köyü sınırları içerisinde bulunan Kokarca Sırtı bölgesinde icra edilen operasyonda tespit edilen sığınakta, terör örgütü PKK mensupları tarafından kullanıldığı değerlendirilen 6 adet roketatar silahı mühimmatı, 4 Adet roketatar silahı antipersonel mühimmatı, 53 kilo amonyum nitrat, 10 adet roketatar silahı sevk fişeği ve kutusu, 3 adet el bombası fünyesi, 2 Adet 60 Mm’lik havan tahrip mühimmatı, EYP düzeneği, 5 litre bidon içerisinde amonyum nitrat, fünye girişi olan EYP düzeneği, 1 adet çabuk nişan alma aleti, 1 adet fotoğraf makinası, 1 adet Kanas silahına ait keskin nişancı dürbünü, 1 adet gündüz el dürbünü, 1 adet batarya havzası, 300 gram çivi, 1 adet akü şarj aleti, 1 adet akımölçer cihazı, 700 metre kablo, 20 adet büyük pil, 9 adet anahtar takımı, 1 adet tornavida, 650 adet 7,62 mm bixi silahı mühimmatı, 900 adet 7,62 mm kaleşnikof silahı mühimmatı, 1032 adet 5,56 mm m-16 silahı fişeği, 4 adet av tüfeği fişeği, 55
Açıklamada, “Bugün Çukurca ilçesi Gündeş köyü Karlı Tepe bölgesi kırsal alanında icra edilen operasyon neticesinde; 4 adet EYP (el yapımı patlayıcı), 3 adet antipersonel mayını, 2 adet 81 mm havan mühimmatı, 1 adet GTT mühimmatı, 150 metre kablo ve 1 adet 4’lü pil bloğu ele geçirilmiştir.
Güvenlik güçleri, arama ve tarama faaliyeti sırasında bölgeyi drone ile kayıt altına alırken, arazi arama ve tarama sırasında da 27 boru tipli meta EYP, 60’lık 12 havan, 120’lik bir havan, 5 TM57 antitank mayını, 12 plastik EYP, 200 kilogram amonyum nitrat, bir otomobil lastiğine yerleştirilmiş EYP, 10 beşgen metal EYP, 15 basma düzenek EYP, 24 MB62 antitank mayın tapası, bir antipersonel mayını ele geçirdi.
Güvenlik güçleri, arama ve tarama faaliyeti sırasında bölgeyi drone ile kayıt altına alırken, arazi arama ve tarama sırasında da 27 boru tipli metal EYP, 60'lık 12 havan, 120'lik bir havan, 5 TM57 antitank mayını, 12 plastik EYP, 200 kilogram amonyum nitrat, bir otomobil lastiğine yerleştirilmiş EYP, 10 beşgen metal EYP, 15 basma düzenek EYP, 24 MB62 antitank mayın tapası, bir antipersonel mayını ele geçirdi.
Açıklamada, "Çukurca ilçesi Gündeş köyü Karlı Tepe Bölgesi kırsal alanında icra edilen operasyonda 4 el yapımı patlayıcı, 3 antipersonel mayını, iki 81 milimetre havan mühimmatı, GTT mühimmatı, 150 metre kablo ve 4'lü pil bloğu ele geçirilmiştir.
İcra edilen operasyonlarda; 27 terörist etkisiz hale getirilmiş, 36 adet piyade tüfeği, 1 adet doçka uçaksavar makinalı tüfek, 5 adet makinalı tüfek, 2 adet zagros keskin nişancı tüfeği, 2 adet RPG-7 roketatar, 1 adet av tüfeği, 5 adet tabanca, 1 adet bombaatar, 1 adet law olmak üzere toplam 54 adet silah, 2 adet güdümlü tanksavar füze mühimmatı, 2 adet antipersonel mayın, 3 adet 120 mm’lik havan mühimmatı, 2 adet 60 mm’lik havan mühimmatı, 1 adet 81 mm’lik havan mühimmatı, 45 bin 240 adet muhtelif hafif silah mühimmatı, bin 600 adet doçka uçaksavar makinalı tüfek mühimmatı, 37 adet el bombası, 1 adet aydınlatma fişeği, 73 adet roketatar mühimmatı, 57 adet roketatar sevk fişeği, bin 275 kilogram amonyum nitrat, 5 kilogram tahrip kalıbı, 221 kilogram C-4 patlayıcı madde, 49 adet fünye, 32 adet muhtelif şarjör, 5 adet el dürbünü, 4 adet el telsizi ve 8 adet EYP yapımında kullanılacağı değerlendirilen LPG tüp ele geçirilmiş, 27 adet EYP tespit edilerek imha edilmiş, teröristler tarafından kullanılan 51 adet sila
BATMAN'ın Sason İlçesi'ne bağlı Balbaşı Köyü'nde patlamamış havan mermisini kurcalayan 11 yaşındaki Ömer Soysal öldü.
Balbaşı köyünde 12 yıl önce güvenlik nedeniyle boşaltılan harabe evlerin arasında önceki akşam dolaşan Ömer Soysal, patlamamış havan mermisi buldu.
Genel Kurmay Başkanlığı tarafından güvenlik bölgesi ilan edilen bu bölgede yeralan Damlarca Jandarma Taburu ve güvenlik üs bölgeleri, tespit edilen terörist gurubuna yönelik havan normal top atışı yapmaya başladı.
Damlarca Jandarma Taburu ve güvenlik üs bölgeleri, saptanan terörist grubuna yönelik zaman zaman havan topu atışı gerçekleştirildi.
İdlib ve Hama bölgesinde Rusya ve Suriye rejiminin saldırısına Grad füzeleri ve havan atışları ile karşılık veren muhalif gruplar, saldırılardan korunmak amacıyla yerleşim birimleri ve çevrelerinde çok sayıda tünel ve barınak hazırladı.
Polis ekipleri, oldukça eski olduğu gözlenen havan topunun kim tarafından ve ne zaman gömüldüğünü tespit etmek için çalışma başlattı.
Peşmerge üsteğmen Hemin Hüseyin, çevre köylerde yaptıkları operasyonlar sırasında ele geçirdikleri kimyasal başlıklı, el yapımı havan mermilerini gösteriyor.
Vietnam'ın Khanh Hoa eyaletinde 1975 yılında biten Vietnam Savaşı'ndan kalma havan mermisinin patlaması sonucu 4'ü çocuk 6 kişi öldü.