Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, müzik Klasik Türk müziğinde dügâh perdesinde
karar kılan bir makam
- Klasik Türk müziğinde do diyez notasını andıran
perde
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Hicaz, Mekke ve Medine
Vikipedi
Hicâz, Klasik Türk müziğinde dügah perdesinde karar kılan bir makam ve perde. Hicaz perdesi Türk müziğinde do diyez notasını andıran perdedir. Bu perde makamın yapısındaki en karakteristik perde olduğu için, makama da adını vermiştir.
Hicaz makamı bilinen en eski musiki makamlarından birisidir.
Hicâz makamı makamlar arasında, Yılmaz Öztuna'nın verdiği bilgiye göre 2052 eserle birinci sırayı almaktadır. Hicaz makamına çok yakın olan 3 makam daha vardır. Bunlar Hümayun, Uzzâl ve Zengûle ( Zirgüle) makamlarıdır ve hepsi birlikte " Hicaz Grubu" diye adlandırılmaktadır. Birçok musikişinas bu makamları Hicaz makamından ayırt etmeye gerek görmemiştir. Bu şekilde değerlendirecek olursa, Hicaz makamındaki eserlerin sayısı 2481'i bulmaktadır. Hicaz grubundaki makamların değişik perdelerdeki şedleri de çok sevilen ve kullanılan makamlardır. Bu şed makamlar arasında Sûzidil, Şedd-i Arabân, Hicâzkâr ve Evcârâ ilk akla gelenlerdir.
Hicâz makamı, dügâh (la) perdesinde karar eden makamlardandır. Hicaz dörtlüsü ile Rast beşlisinin birleşmesinden teşekkül etmiştir. Güçlüsü neva (re), yedeni rast (sol) perdesidir. Orta sekizlideki sesleri şöyledir: Dügah (la), dik kürdî (bakiyye bemollü si), nim hicaz (bakıyye diyezli do), neva (re), hüseyni (mi), evc (bakiyye diyezli fa), gerdaniye (ince sol) ve muhayyer (ince la). Çıkıcı-inici bir seyir gösterir.
Hicaz makamı ulvî bir hüzün telkin etmektedir. Musikî ile tedavide en fazla kullanılan makamlardandır. Fârâbi,Hicaz makâmının insan rûhuna tevâzû verdiğini belitmektedir. Osmanlı devri hekimlerinden Şuûrî, Tâdil-i Emzîce adlı eserinde Hicaz makamının dervişler meclisinde daha tesirli olduğunu ve tesirinin öğle ile ikindi ezanları arasında daha fazla olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca makam, ses ve tını olarak Arap ezgilerine de sahiptir, bu konuda da ismi olan "Hicaz" kelimesine gayet uyum gösterir.
Hicaz sözcüğü şu anlamlara gelebilir:
- Hicaz (bölge)
- Hicaz (müzik)
Hicaz ( Arapça: اَلْحِجاز), Arap Yarımadası'nda günümüz Suudi Arabistan'ının batısında bir bölgedir. Hicaz kelimesi Arapça'da "engel, bariyer" anlamına gelir. Kızıldeniz boyunca kuzeydeki Ürdün'den güneydeki Asir bölgesine doğru uzanır.
Hicaz bölgesi, kutsal şehirleri Mekke ve Medîne'yi ihtivâ ettiği için İslâm âleminde önemli bir yere sâhiptir.
"hicaz" kelimesinin kullanım örnekleri.
Türk tarihinin peygamber sevgisinin, ehlibeyt sevgisinin, ashap sevgisinin örnekleriyle dolu olduğunu dile getiren Başkan Gül, “Abdülhamit Han, Hicaz Bölgesi ile münasebetleri güçlendirmek amacıyla Hicaz Demiryolu projesine başlıyor.
İlk bölümünde Muhayyer Kürdi makamından, Buselik makamına Hicaz makamından Uşşak makamına birbirinden güzel eserler seslendirildi.
Gecede suzidil, nihavend, hicaz, uşşak, kürdi, muhayyer, aşkefza, hüzzam ve gerdaniye makamlarındaki besteler seslendirilecek.
Konserin birinci bölümünde gerdaniye makamı, ikinci bölümünde uşşak ve hicaz makamından oluşan eserleri seslendirildi.
Denizli'de mayhoş tadı, iri taneleri, dayanıklılığı dolayısıyla tercih edilen ve bu yıl yaklaşık 50 bin ton rekolte beklenen Hicaz cinsi narın büyük bölümü yurt dışına gönderilecek.
Hicaz, rast ve hüzzamın ardından muhayyerkürdi makamında şarkılar icra edilmeye başlandı.
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren ve 1996 yılında amatör ve gönüllülerden oluşan TSM korosu, Atatürk Kültür Merkezi'nde koro şefi Mitat Zencir yönetiminde 2 bölümden oluşan hicaz, uşşak, rast ve muhayyer faslı beraber ve solo şarkılar seslendirdi.
Konseri izlemeye gelen davetliler koronun seslendirdiği eserlere zaman zaman eşlik ederken Nihavent, Muhayyer Kürdi, Hicaz, Hüzzam, Kürdi makamında eserler icra edildi.
Belediyeden yapılan yazılı açıklamaya göre, konseri izlemeye gelen davetliler, koronun seslendirdiği eserlere zaman zaman eşlik ederken Nihavent, Muhayyer Kürdi, Hicaz, Hüzzam, Kürdi makamında eserler icra edildi.
AİÇÜ Eğitim Fakültesi Araştırma Görevlisi Berat Kaplan'ın şefliğindeki konserde, öğretim görevlisi Ersan Kural da Hicaz ud, Atatürk Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuvarı araştırma görevlisi Buğra Sercan Sahil de Muhayyer Kürdi geçiş taksimi yaptı.
Eşrefoğlu Camisi Müezzin Kayyımı koro şefi Fehri Yıldırım yönetimindeki koro, uşak, saba, hicaz ve nihavent makamında repertuarında yer alan ilahi ve kasideleri salonu dolduran kalabalık için seslendirdi.
Eşrefoğlu Camisi Müezzin Kayyımı Fehri Yıldırım yönetimindeki koro, uşak, saba, hicaz ve nihavent makamında repertuarında yer alan ilahi ve kasideleri salonu dolduran kalabalık için seslendirdi.
Koro şefi Derya Bozkurt Uğurlu yönetiminde hicaz ve nihavent makamında 22 şarkı söyleyen kursiyerler, başarılarıyla göz doldurdu.