Güncel Türkçe Sözlük
-
isim İkilemek işi
-
dil bilgisi Anlamı güçlendirmek için aynı kelimenin
tekrarlanması, anlamları birbirine yakın, karşıt olan veya sesleri
birbirini andıran kelimelerin yan yana kullanılması: Yavaş yavaş,
irili ufaklı, aşağı yukarı gibi
Zanaat Terimleri Sözlüğü
Sürüldükten sonra bir yıl nadasa bırakılan tarlayı, tohum saçımından önce bir daha sürme. (Beyağıl *Ulukışla, Yenikent *Aksaray -Niğde)
Dilbilim Terimleri Sözlüğü
Bir kelimede bir parçanın tekrarlanması. Kelimenin tamamı tekrarlanırsa KELİME İKİLEMESİ olur. bk. Kelime ikilemesi. Yunancada, HECELİK ve ZAMANLIK İKİLEME (R. syllabique, R. temporel) denilen gramatikal değerde ikilemeler vardır.
Gramer Terimleri Sözlüğü
Aralarında belli bir ses düzeni bulunan, biçim ve anlamca birbiriyle ilişkili olan, aynı, yakın ya da zıt anlamlı iki veya daha çok kelimenin bir tek kelime gibi anlam göstermek üzere yanyana gelmesi ile oluşturulan kelime grubu: birer birer, delik deşik, köşe bucak, yalvarıp yakarmak, yorgun argın, düğün dernek, hısım akraba, boy pos endam, cız cız, hele hele, of of, vah vah vb. || Ad çekimi ekleri alabilen, cümle içinde ad, sıfat ve zarf görevi yüklenen, anlamı güçlendirmek üzere kullanılan ikilemelerin başlıca türleri şunlardır: || a- Aynı kelimenin tekrarı ile kurulanlar: birer birer, teker teker, mışıl mışıl, dinleye dinleye, dura dura, bekleye bekleye, göre göre vb. || b- Eş veya yakın anlamlı kelimelerle kurulanlar: ev bark, belli başlı, bitip tükenmek, delik deşik, doğru dürüst, köşe bucak, yalvarıp yakarmak, düğün dernek, yalan yanlış, soy sop vb. || c- Zıt anlamlı kelimelerle kurulanlar: bata çıka, düşe kalka, yaza çize, doğru yanlış, iyi kötü, az çok, üst baş, analı babalı, karı koca, yaz kış vb. || d- Aynı kelimenin ön sesisinin değiştirilerek tekrarlanması ile kurulanlar: ayak mayak, güzel müzel, yaka maka, kutlu mutlu, çehiz mehiz, sandık mandık vb.
Bilişim Terimleri Sözlüğü
Herhangi bir işin iki kez yapılması, örn. bir verinin iki kez toplanması.
Bir veri ya da başka bir nesnenin bir benzerinin elde edilmesi, örn. bir delikli kartın ikilenmesi.
Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü
(Derleme.. koşma, koşuk, kelime koşması, eş deyim) Anlamı güçlendirmek için, aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran sözcüklerin yan yana kullanılması: Yavaş yavaş, ağır ağır, tak tak, koşan koşana, kaçan kaçana, yığın yıfın; çoluk çocuk, kap kaçak, ufak tefek, aşağı yukarı, irili ufaklı, ileri geri; karma karışık, sandık mandık, kalem malem, defter mefter vb.
Kılıçoyunu Terimleri Sözlüğü
Karşı yarışmacının döner çelgi alma eğiliminde olduğunu sezerek çift sıyırma yapma.
"ikileme" kelimesinin kullanım örnekleri.
Cevaplarda öğrencileri ikileme düşürecek, çeldiriciliği yüksek soru yoktu.
Fener Rum Patriği Bartholomeos ise, teknoloji, politika ve din arasında ikileme değil, işbirliğine ihtiyaç olduğunu söyledi.
Yine, Hac ile Umre arasındaki farkları soran soruda da, öğrenciler ikileme düştü.