"io" ne demek

İo, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. 1610 yılında Galileo Galilei tarafından bulunan dört büyük uydudan ( Galilei uyduları) yörüngesi en içte bulunanıdır. Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un sevgililerinden biri olan ( Roma mitolojisinde "Jüpiter" olarak da bilinen) "İo"'dan almıştır. Güneş Sistemi'nde üzerinde sürekli olarak gazlar ve lav püskürten yanardağlar bulunan tek uydudur.

İo, 400 aktif yanardağı ve jeolojik yapısı ile Güneş Sistemin en aktif nesnesidir.

İo, Jüpiter'in çekim gücü ile kendi çekim gücü arasındaki iç sürtünmeden dolayı sürekli gelgitlere maruz kalmaktadır.Io'nun volkanları yüzeyden 500 km yukarıya sülfür ve sülfür dioksit püskürtür.

İo, Europa ve Ganymede ile 1:2:4 oranında bir Laplace resonansı içinde gezegeni etrafında dönmektedir.

• İo (mitoloji), Yunan Mitolojisinde Inachus'un kızıdır ve nehir tanrısıdır. Zeus Hera onu yakalamasın diye hemen kızı beyaz bir ineğe dönüştürür. Zeus ''İnek şimdi topraktan çıktı.'' diye Hera'ya yalan söyler. Hera'dan kaçan İo en son Mısır'a kadar gelir. Zeus'un ricası üzerine Hera, io'yu affeder. İo'ya tanrıça İsis olarak tapınmalar başlanır.
• İo (uydu), Astronomide Jüpiter'in uydularından biridir.

İo ( Yunanca Ιώ), Yunan mitolojisinde nehir tanrısı İnakhos'un kızıdır.

Baş tanrı Zeus İo'dan hoşlanır. Ancak İo Hera Tapınağı'nda bir rahibedir ve Zeus'u reddeder. Zeus bunun üzerine İo'ya uykusunda musallat olur. Bir kral olan İo'nun babası İnakhos, bir kahine danışır ve kahin "Ya kızın, ya da ülken" der. Bunun üzerine babası, İo'yu ülkesinden kovar. Zeus biçim değiştirerek, ülkesinden sürülmüş İo'ya yaklaşır. Hera bir şeylerden şüphelenerek Zeus'un yanına gelir. Bu durum üzerine Zeus, İo'yu gizlemek amacıyla beyaz bir ineğe dönüştürür ve bu hayvanla hiçbir ilişkide bulunmadığına dair Hera'ya yemin eder. Aldanmayan Hera, ineği hediye olarak eşinden talep eder. Zeus ne kadar fikrini değiştirmeye çalışsa da, en sonunda İo'yu eşine hediye eder. Hera, Zeus'u uzak tutmak için ineği Argos Panoptis adlı canavarın korumasında bırakır. Argos, yüz gözlü bir yaratıktır ve gözlerinden ikisi diğerleri açık halde uyur. Zeus Hermes'i yollayıp Argos'u öldürtür. Bunu başarmak için, Hermes kavalını çalarak, Argos'un uykuya dalıp yüz gözünün her birinin kapanmasını sağlar. Bunun üzerine Hera, Argos'un gözlerini tavus kuşunun kuyruğuna koyar.

Bunun üzerine Hera, ineğe dönüşmüş İo'yu sürekli rahatsız etmesi için bir at sineği yollar. Kaçıp İstanbul boğazını (veya o zamanki adı ile "Bosporus" yani öküz geçidi), geçen İo, Prometheus ile karşılaşır. Kafkasya'da zincirlenmiş olan Prometheus, İo'ya gelecekte insan haline kavuşacağını ve onun soyundan Herakles'in geleceğini haber verir. İo oradan Mısır'a geçer ve Zeus tarafından tekrar insana çevrildikten sonra Mısır kralı Telegonus ile evlenir.

Bir rivayete göre de, İo Mısır'a gittiği zaman, Zeus'un ısrarları sonucu Hera ile Zeus bir anlaşma yaparlar. Anlaşmaya göre Zeus, İo'nun peşini bırakacaktır ve onunla temasa geçmeden onu bir oğlan çocuğuna hamile bırakacaktır. Hera bunu uygun görür ve İo'yu insana dönüştürür. İo hamile bir halde eski haline kavuşur. Epophus isimli bir çocuk doğurur ve oğluyla Mısır'a yerleşirler, bölgede tanrı soyundan geldiklerine dair bir dedikodu yayılır. İo'ya İsis, Epophus'a Apep olarak tapınmaya başlanır. Epaphos, manevi babası Telegonos'tan sonra Mısır kralı olur. Nil nehrinin kızı Memphis ile evlenir. Libya adlı bir kızı dünyaya gelir.