Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, hayvan bilimi Yassı solungaçlılar sınıfından,
ılıman ve sıcak denizlerde yaşayan, güçlü kaslarla birbiri üzerine
kapanan iki çeneti olan, eti beğenilen bir deniz yumuşakçası
(Ostrea edulis)
Biyoloji Terimleri Sözlüğü
Yumuşakçalar (Mollusca) dalının, yassı solungaçlılar (Lamellibranchiata) sınıfından, kabukları kalın ve üstü katmerli olup parçaları eşit olmayan, çukur olan sol kabukla vücudunu kayalara bağlayan, sağ kabuğu düz ve üstte kalan türleri olan bir cins.
Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü
Yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin, yassı solungaçlılar (Lamellibranchiata) sınıfından, kabukları kalın ve üstü katmerli olup parçaları eşit olmayan, çukur olan sol kabukla vücudunu kayalara bağlayan, üstte kalan sağ kabuğu düz olan türleri bulunan bir cins.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
(zooloji)
Vikipedi
İstiridye, yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin yassı solungaçlılar sınıfından, ılıman ve sıcak denizlerde toplu halde yaşayan çift kabuklu bir hayvan.
Zemine yapışan kabuk çukur ve büyük, üstte kalan kabuk ise düz ve daha küçüktür. İstiridyenin kabukları, derisinin salgısıdır. Kabuğun üst yüzeyi sert ve pürüzlüdür.
İstiridyeler, midyeler gibi bulundukları yerde sabit kalırlar. Ayakları ve kafaları yoktur ve yer değiştiremezler. Kalpleri, sinir sistemleri ve kabukları arasında tek bir kabuk kapayıcı kasları vardır. Solungaç solunumu yaparlar. Kabukların aralanmasıyla sudaki oksijen solungaç tarafından soğurulur. Bu yolla sudaki bitkisel ve hayvansal planktonları da alarak beslenirler.
Çoğu hermafrodit olmakla beraber ayrı eşeyli olanları da vardır. Atlas Okyanusu ve Kuzey Amerika'nın Büyük Okyanus kıyılarında bol rastlanan Virginia istiridyelerinin bazı türleri beşinci aya kadar erkek olarak yaşar ve sonraki aylarda dişiye dönüşerek yumurtlamaya başlarlar. İstiridyeler gri bir toz biçiminde milyonlarca yumurta döker. Bu yumurtalar denizde döllenir. Döllenen yumurtalar birkaç gün içinde açılır ve içinden larvalar çıkar. Bu larvalar bir iki gün serbestçe yüzdükten sonra sert zeminlere yapışırarak tutunurlar ve hayatları boyunca bu noktada sabit kalırlar.
Birçok ülkede insanlar tarafından besin kaynağı olarak tüketilmesinin yanında, deniz yıldızları, balıklar, ahtapotlar tarafından da tüketilmektedir. Yiyecek olarak tüketim, çamurlu zeminler ve kirli sular sebebiyle az sayıda istiridye hayatta kalabilmektedir. Besin ortamı zengin bölgelerde 50 yıl kadar yaşayabilenleri vardır.
İstiridyelerin içindeki inci bir servet kaynağıdır. Kabukları arasında kalan kum veya kurt gibi yabancı maddeleri sedef salgılarıyla örterek inci meydana getirirler. İnci 2-3 yılda meydana gelir. Basra Körfezinde Seylan Adaları, Bahreyn Adaları çevresinde ve Kaliforniya sahillerinde inci istiridyeleri avlanır. Hatta özel olarak inci tavlaları kurulur. Bir tek inci için bazen bin kadar inci istiridyesi açılır. Amerika'da istiridyelerin içlerinde inci olup olmadığı röntgen ile yoklanır. Boş olanlar tekrar denize atılır. Yüksek değerli siyah inciler Meksika Körfezinden çıkarılır. İstiridyecilik, istiridye tavlalarında yapılır. İstiridye üreticileri larvaların tutulması için temiz zeminler hazırlamak zorundadır. Çünkü çamurlu tabaka onların ölümüne sebep olur. Bu maksatla istiridye kabukları veya tuğlalar kullanılır. En iyi istiridyeler akıntılı sularda yetişir. Çünkü böyle sular temiz ve bol besin taşırlar. Lağımlı sularda bulunan istiridyeler veba ve tifo hastalıklarına sebep olabilir.
Familyası İstiridyegiller (Ostreidae) Yaşadığı yerler Ilıman ve sıcak denizlerde sürüler halinde yaşar. Özellikleri İki parçadan meydana gelen kabukları kalın ve katmerlidir. Parçalar eşit büyüklükte değildir. Sol kabuk çukur olup, bununla vücudunu zemine bağlar. Düz olan üst kavkı (kabuk) kapak vazifesi görmektedir. Ömrü 10 yıldan fazladır. Çeşitleri 100 türü bilinmektedir. Bunlardan yalnız Avrupa, Japon ve Amerikan istiridyeleri avcılar tarafından avlanır. Avlanma yöntemleri Dreçlerle avlanır."istiridye" kelimesinin kullanım örnekleri.
Sinop’un Abalı köyü Saraycık Mahallesi’nde yaşayan Ayşe Solmaz, 2 yıldır kütükte istiridye mantarı üretimi yapıyor.
AKAK projesi kapsamında kurulan İstiridye Mantarı seralarının ilk meyvelerini verdiğini dile getiren Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Dursun Okur “Pazarda bugün görmüş olduğumuz bu istiridye mantarı AKAK Projesi kapsamında 6 üreticimizi 120 metre karelik istiridye mantarı serası projemizin ürünleridir.
Hamsi, istiridye, morina, yengeç, kerevit, mezgit, ringa balığı, somon, sardalya, karides, kalamar, alabalık, beyaz balık ve daha fazlasını içeren düşük cıvalı balıkları tüketebilirsiniz.
İstiridye mantarına ön yargılardan dolayı sıcak bakmayan vatandaşlar da bir kez tattıktan sonra devamlı istiridye mantarı aldıklarını söylediler.
Daha sonra Gemini rüzgar enerjisi parkı yakınlarındaki yatağa da bir ton istiridye bırakılacak.
Çınar, Geriş köyündeki armut ve Ahatlı köyündeki çilek bahçesinin yanı sıra Adaköy'deki manda ve süt sığırı işletmesi ile Çomranlı köyündeki istiridye mantarı üretim tesislerini ziyaret ederek, incelemelerde bulundu.
Belediye tesislerinde bulunan mantar atölyesinde Ziraat Mühendisi Sibel Güvençli eğitmenliğinde kursiyerler, mantar yetiştirme tekniklerini uygulamalı olarak öğrenerek, ilk istiridye mantarı hasadını gerçekleştirdi.
İnsan sağlığı açısından çok faydalı olan istiridye mantarının hasadını Belediye Tesislerindeki mantar atölyesinde, Tarsus Belediye Meclis Üyesi Ali Şimşek, kurs hocası Sibel Güvençli ve kursiyerler birlikte yaptı.
Mantar Atölyesinde Mantar Hocası Ziraat Mühendisi Sibel Güvençli eğitmenliğinde 30 kursiyer mantar yetiştirme tekniklerini uygulamalı olarak öğrenerek, ilk istiridye mantarı hasadını gerçekleştirdi.
Belediye Tesislerinde bulunan mantar atölyesinde, Ziraat Mühendisi Sibel Güvençli eğitmenliğinde kursiyerler mantar yetiştirme tekniklerini uygulamalı olarak öğrenerek, ilk istiridye mantarı hasadını gerçekleştirdi.
Dünya mutfağında önemli bir yere sahip olan istiridye mantarının hasadını Belediye Tesislerinde bulunan Mantar Atölyesinde, Tarsus Belediye Meclis Üyesi Ali Şimşek, kurs öğreticisi Sibel Güvençli ve kursiyerler birlikte yaptı.
Midye ve istiridye gibi kabuklu deniz ürünlerinden kaynaklanan Norovirüs salgınları yaygın olarak görülmektedir.
Protein, demir, vitamin, madensel tuzlar, kalsiyum, çinko, demir, magnezyum, selenyum, folik asit, karoten ve fosfor zengini istiridye mantarı, özellikle yüksek fiyatı nedeniyle kırmızı et tüketemeyenler tarafından büyük rağbet görüyor.
Asıl mesleği müzisyenlik olan Mustafa Kılıçel de, bir buçuk yıl düşündükten sonra istiridye mantarı yetiştirmeye başladı.
Bunun dışında istiridye mantarı kolesterolü düşüren lovastatin maddesi taşıyor.