"köroğlu" ne demek

• isim Kocanın karısına verdiği ad
  "Benim köroğlu yamandır. Üç tavuk besler bizim gecekondunun önünde, bir kafes içinde." - N. Cumalı
  

Cinsiyet: Erkek Ünlü Türk halk öyküsünün kahramanı.

1. Konusu kahramanlık olan ünlü bir halk öyküsü.

2. Bir halk oyununun adı.

Yufka ekmek pişirilen saçların altına konulan üç ayaklı demir, sacayak

Köroğlu aşağıdaki anlamlara gelebilir

• Köroğlu, 16. yüzyıl'da Anadolu'da yaşamış bir halk ozanı
• Köroğlu destanı, bir halk destanı (Bakınız: Türk destanları)
• Köroğlu (albüm), Ruhi Su'nun bir albümü
• Köroğlu (film), Atıf Yılmaz filmi (1968)
• Köroğlu Dağlar Kartalı, 1963 yapımı Türkân Şoray ve Fikret Hakan'ın baş rollerini oynadığı Türk filmidir.
• Köroğlu (opera, Hacıbeyov), Azeri bestecisi Üzeyir Hacıbeyov'un bestelediği bir opera eseri
• Köroğlu (opera, Saygun), Türk besteci Adnan Saygun'un bestelediği bir opera eseri

Köroğlu, Bolu'da yaşamış bir Türk halk ozanıdır. Bolu'nun Dörtdivan ilçesindendir. Bu isimle yazılmış Köroğlu Destanı da vardır.

Köroğlu (16. yüzyıl) Halk şairlerimiz içerisinde kavganın, özgürlüğün sembolüdür. Doğum, ölüm tarihleri bilinmeyen, bir eski efsane kahramanı olan Köroğlu'nun adını alan bir şairimizdir. Bu şairin, III. Murat zamanında (1574-1595) Osmanlı ordusuyla İran savaşlarına katıldığı (1578-1584) bilinmektedir. Bolu Beyi'nden babasının intikamını almak üzere dağlara çıkan, yiğitlik ve iyilikseverliği destanlaşan isyancı Köroğlu ile şair Köroğlu halk zihninde kaynaşmış durumdadır. Aslında çok daha eski bir efsanedir.

Köroğlu halk şairlerimiz içerisinde kavganın ve özgürlüğün sembolüdür. Şiirlerinde coşkun bir seslenişle yiğitlik, dostluk, aşk, doğa sevgisi çok sâde bir dille anlatılır. Bu şiirler, hikâyeci âşıkların nesirle anlatılan hikâyeleri arasına serpiştirilmiştir. 24'ü bulan bu hikâyeler, Türklük dünyasına yayılan bir Köroğlu destanının doğuşunu hazırlamıştır.Bazı öykücüler kitaplara yazdıklarını filme de aktarmışlardır.

Köroğlu aslında eski bir asker ve sonradan dağa çıkan bir Celali eşkiyasıdır. Bu adı (belki de bir mahlas olarak) eski Türk destanlarındaki bir kahramandan almıştır. Asıl adı Ruşen’dir. Köroğlu; yiğit, adaletli, inançla dolu ideal bir insan profilidir. Azerbaycanda çok yaygın olan "Koroğlu Efsanesi" ("Kor", Azeri dilinde kör demektir,) ile büyük oranda benzeşir. Köroğlu destanı Anadolu Türklüğünün yüreğinde yaşayan tutkularla, isteklerin, değerlerle inançların sembolüdür. Bu destana göre Köroğlu'nun asıl adı Ruşen Ali'dir. Babası Yusuf, Bolu Beyi'nin seyisidir. At meraklısı olan Bolu Beyi, seyisi Yusuf'u cins bir at almaya gönderir; fakat Yusuf'un getirdiği tayı beğenmez, adamın gözlerine mil çektirir. Yusuf tayı ve oğlunu alıp memleketten çıkar. Ruşen Ali, babasının tarif ettiği tarzda, tayı karanlık bir ahırda besler. Tay, belli bir zaman sonra kanatlanır, eşsiz bir küheylan olur. Yusuf ile Ruşen Ali, Aras ırmağına gider, orada Bingöl'den inecek olan üç sihirli köpüğü beklerler. Yusuf, köpükleri içince, tekrar görmeye başlayacak, gençleşecek ve Bolu Beyi'nden intikamını alacaktır. Fakat, Ruşen Ali köpükleri kendisi içer, babasına köpüksüz su verir. Yusuf buna bir yandan üzülür, bir yandan da, oğlu intikamını alacak bir yiğit olacağı için sevinir. Bu sihirli üç köpükten biri Köroğlu'na ebedi hayat, biri yiğitlik, biri de şairlik sağlar. Yusuf, oğluna intikamını almasını tavsiye ettikten sonra ölür. Ruşen Ali Kır-At'ı ile birlikte dağa çıkar. Köroğlu diye ün alır, bir derebeyi gibi yaşamaya başlar, her savaşta üstün gelir; bezirganlardan, beylerden, paşalardan aldıklarını yoksullara dağıtır. Delikli demir (tüfek) icat olunup da eski yiğitlik gelenekleri bozulunca, arkadaşlarına dağılmalarını tavsiye eder, "sır olur", Kırklar'a karışır.

Bu destan Yaşar Kemal'in Üç Anadolu Efsanesi yapıtında günümüz edebiyatına aktarılmıştır.

Aşağıdaki tanınmış dizeleri yazmıştır:

Benden selâm olsun Bolu Beyi’ne
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
At kişnemesinden, kalkan sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir

Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icat oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır.

Köroğlu düşer mi eski şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kırat köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır

Bir efsaneye göre Köroğlu'nu tek Yenebilen kişi Kiziroğlu Mustafa Bey'dir. Bunun üzerine aşağıdaki türküyü yazar.

Bir atı var Ala Paça
Peh peh peh
Mecal vermez Kırat kaça
Hey hey hey
Az kaldı ortamdan biçe

Ağam kim,
Paşam kim,
Nigar kim,
Hanım kim,
Kiziroğlu Mustafa Bey
Bir beyin oğlu
Zor beyin oğlu

Köroğlu Azeri-Sovyet bestecisi Üzeyir Hacıbeyov tarafından bestelenmiş beş perdelik bir operadır. Eserin librettosu "Habib İsmayilov" tarafından, Türkçe konuşulan ülkelerinin halk efsanelerinden olan Köroğlu destanının Azeri versiyonunu kaleme alan Memmed Said Ordubadi'nin nazım eserinden uyarlanarak ve bestecinin faal olarak katkılarıyla yazılmıştır. Eserin prömiyeri 30 Nisan, 1937de Bakü'de Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nda besteci Üzeyir Hacıbeyov orkestra şefliği altında yapılmıştır.

Köroğlu, 1968 yapımı bir tarih ve macera tarzı Türk filmdir. Senaryosunu Ayşe Şasa 'nın yazdıkları bu kara komedi tarzındaki filmi Atıf Yılmaz yönetmiş, baş rollerinde Cüneyt Arkın ve Fatma Girik oynamışlardır. Görüntülerini Gani Turanlı'nın çektiği filmin müzikleri Yücel Paşmakçı'e aittir. Yapım şirketi Uğur Film'dir ve Yapımcı Memduh Ün'dur.

Köroğlu, Muharrem Gürses'in senaryosunu yazdığı, Mümtaz Ener ve Refik Kemal Arduman'ın yönettiği 1945 yılında çekilmiş olan, Türk yapımı sinema filmidir. Filmin yapımcısı Necip Erses'tir.

Köroğlu Ahmet Adnan Saygun tarafından bestelenmiş üç perde, 9 sahnelik bir operadır. Eserin librettosu Selahadddin Batu’ya aittir.

Eser, 23 Haziran 1973’te Niyazi Tağızade idaresindeki İstanbul Devlet Opera ve Balesi (İDOB) tarafından 1. İstanbul Festivali açılışında Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda sahnelendi. Aydın Gün'ün sahneye koyduğu operanın temsili 25 Haziran gecesi tekrarlandı. Bu, eserin ilk ve tek sahnelenişidir ( Atatürk Kültür Merkezi yandığı için İDOB sahnelemeyi sürdürememişti).

Beyoğlu adlı zalim bir beyin kaçırdığı Günayım’ın Köroğlu tarafından kurtarılmasını konu edinir. Ana tema, ilahi aşktır.

Saygun’un büyük opera türünde meydana getirdiği ilk eserdir.Güzide Berran Gönen, Köroğlu Operasının Dramatik Yapısı, Operaturkiye.com sitesi 12.07.2011 Saygun bu eseri Vedat Nedim Tör’ün Yapı Kredi Bankası adına bir eser istemesi üzerine 1971’de yazmaya başlamıştır. Eserde halk müziği temaları kullanılmıştır. Besteci eseri Mustafa Kemal Atatürk'e ithaf etmiştir.Pınar Yıldırım, Ahmed Adnan Saygun'un "Köroğlu Operası'nın İncelenmesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2011