Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
külhan
  • isim Hamamları ısıtan, hamamın altında bulunan kapalı ve geniş ocak, cehennemlik
    "Evin bir ucunda bir fırın, öbür ucunda bir külhan vardı." - Y. K. Karaosmanoğlu
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
külhan

Hamamların su ısıtılan ocak kısmı

Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü
külhan

(Mimarlık) Hamamların içini ve sularını ısıtmak için bodrumda ateş yakılan bölüm. a. bk. cehennemlik, ılıklık.

Vikipedi
Külhan

Külhan hamamların altında bulunan ayrı bir bölmedir. Bu bölmede hamamı ısıtmak için büyükçe bir kazan vardır. Bu kazanın yanmasını sağlamak külhancının görevidir. Külhanın hamama açılan pencereleri vardır. Bunlara cehennemlik adı verilir. Cumhuriyet öncesi devirlerde hamam külhanlarında ana babası olmayan kimsesiz çocuklar yaşarlardı. Zaman içinde külhanlarda lonca benzeri kendine has kuralları ve ritüelleri olan bir yapılanma gelişmiştir. Bunun kökeni iyi bilinmemekle beraber İstanbul'un fethine kadar uzandığı söylenmektedir. Bu tür külhan yapılanması olan hamamlardan Gedikpaşa Hamamı öne çıkmaktadır. Bu konuda yapılmış ciddi bir araştırma yoktur. Ancak çeşitli eserlerde bu konudan anekdotal olarak bahsedilmektedir. Bu eserlerden en bilineni Ebuzziya Tevfik tarafından yazılan Yeni Osmanlılar isimli eserdir. Bu eserde Külhanbeyi Sami isimli bölümde bu konuda geniş bilgi vardır. Kayda değer diğer bir eser ise Reşat Ekrem Koçu'nun Patrona Halil isimli eseridir. Koçu'nun bahsettiği konu ile ilgili en eski belge 18. yüzyılın ilk yarısına ait olan bir kadı sicilidir. Ancak Koçu, bu sayfanın sadece kopyasının elinde olduğunu söylemektedir. Bu sicilde bir hamamdaki çalışanlar sayılırken orada barınan külhanbeylerden de bahsedilmektedir. Konu ile ilgili diğer bir eser ise Refi Cevad Ulunay'ın Sayılı Fırtınalar adlı eseridir.

"külhan" kelimesinin kullanım örnekleri.

Hamamda soyunmalık, ılıklık, halvet bölümleriyle külhan ve ateşlik bölümleri yer alıyor.

Tarihi hamamda ayrıca, su deposu, külhan ve cehennemlik denilen bölümlerde bulunuyor.

Hırsızlık olayı, bir ay önce Külhan Mahallesi Kemal Kaynaş Caddesi üzerinde bulunan bir cep telefonu bayisinde yaşandı.

Karaman Belediyesi ekipleri, Külhan Mahallesi İsmet Paşa Caddesi'ndeki su biriken bölgeyi, patlayan su borusunu değiştirmek için iş makinesiyle kazdı.

Arka bölümde külhan bölümü de sistem odası olarak yapıya zarar vermeden düzenlenerek kapatıldı.

Edinilen bilgiye göre, Külhan Mahallesi Tütüncüler Sokak'ta yürümekte olan Murat C.

Kimliğini kaybetmeye başlayan tarihi hamamın çatısı, külhan kısmı ve tamamen incir ağacıyla kaplanmış su deposu, güçlendirme çalışmalarına alındı.