"kılınış" ne demek

• isim Kılınma işi
  

Gerek yalın anlamlı ilkinden fiil, türeme ve bileşik olan) mastarlarla ve gerek BETİMLEMELİ (Descriptif) dediğimiz karmaşık anlamlı mastarlarla anlatılan işin sürerlik, bir anda olup bitme, tezlik gibi bakımlardan oluş özelliği:

1. Aramak, Yürümek, Devam etmek, Atıştırmak, gibi devamlı bir iş anlatan mastarların kılmışına SÜREKLİ veya TAMAMLANMAMIŞ (Duratif, Cursif, Linéaire, Imperfectif, Imparfait ou Inaccompli) denir.

2. Bunlara karşı BİR ANDALIK (Momentané ou Ponctuel) olanlar var, ki onlar da ya Atmak, Görmek, Yasak etmek, Atacağı tutmak gibi daha işin başında olup biten BAŞLAMADA TAMAMLANMIŞ (Perfectîf ingressif ), veya

3. Bulmak, Susamak, İyi etmek, Atabilmek gibi SONUÇTA TAMAMLANMIŞ (Perfectif effectif, Terminatif, Parfait ou Accompli) denilen mastarlardır. Kılmışı genel olarak temsil eden bu üç şekilden başka dilimizde bulunan şu özel şekilli kılmışları da buraya katıyoruz:

4. DAVRANMA KILINIŞI (As. intentionnel) : sevecek olmak.

5. BAŞLAMA KILINIŞI (As. inchoatif) : sever olmak.

6. BİTİRME KILINIŞI (As. antérieur) : sevmiş olmak. 1. SÜRERLİK KILINIŞI (As. duratif ) sevmekte olmak, seve durmak, seve görmek, seve gitmek, seve kalmak. 8. YAKLAŞMA KILINIŞI (As. approximatif) : Seve yazmak. 9. TEZLİK ve KOLAYLIK KILINIŞI (As. hâtif et facultatif); sevivermek. 10. HAZIRLIK KILINIŞI: sevmek üzere olmak. Bîr mastarın kılınışı çekimde değişebilir; buna ZAMAN KILINIŞI (As. temporel) denir. Atmak, mastarının kılmışı "başlamada tamamlanmış" olduğu halde ".atıyor" şekli sürekli bir kılınıştadır. bk. Betimlemeli fiil.

Fiil kök ve gövdelerinin, dil mantığı ve zamanla olan bağlantı açısından gösterdikleri özellik; fiil kök ve gövdelerindeki kılınış sürecinin zaman bakımından birbirlerine oranla taşıdıkları ayrılıklar. Söz gelişi: aç-, bas-, başla-, dokun-, fiillerinde başlangıç, ağla-, ara-, bekle-, dolaş-, gez-, gözle-, yürü- fiillerinde süreklilik başar-, bayıl-, bul-, durul-, eriş-, kavra-, öde- fiillerinde bitiş, sonuç gösterme, atıştır-, damla-, şaşala- fiillerinde aralıklı oluş boylan-, çiçeklen-, ekşi- fiillerinde ise kendi kendine oluşu gösteren bir özelliğin bulunması gibi.

Saygı, beğeni.