Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Sakaların içinde su taşıdıkları ağzı dar, altı
geniş, deriden yapılmış kap, su kabı, matara
"Cesaretini toplamak için küçük kırbasına şarap doldurmayı unutmamıştı." - İ. O. Anar
- Çok su içen kimse
- Çocuklarda karın şişmesiyle beliren bir hastalık
Vikipedi
Kırba, eski zamanlarda sıkça kullanılan köseleden yapılan bir nevi su kabı.
Bu iş için hazırlanan kösele, dört köşe bir tahtanın üzerine demir çemberlerle tutturulurdu. Yukarı doğru gittikçe daralan kırbaların bir metreye yakın boyları olurdu. Ağız kısımları iyice dar olup, sebillerde kullanılanlarına musluk takılırdı. Sakaların kullandıkları kırbaların ağızları meşin ile bağlanır, ağızdan dibe kadar uzanan bir kol ile taşınırdı. Bunlar omuza takılarak istenilen yere götürülürdü.
Atların iki yanına konulan kırbalarla da su taşınırdı. Böyle su taşıyan sakalara, “atlı saka” denirdi. Atın iki yanına asılan kırbalar meşin kovalarla doldurulur, hortum sokarak boşaltılırdı. Eskiden bunlarla mahalle aralarında su taşındığı gibi, kervan ve askerî nakliyatta da bunlardan istifâde edilirdi.
Kırba ile su taşıyanlara, “kırbacı” denir. Sümerler tarafından icat edildiği düşünülmektedir. Anadolunun bazı yörelerinde toprak testi olarak yapılan ve ayrıca ibriği bulunan su kaplarına da Kırbaçça(Kırmıçça) denilir.