Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, kimya Organik maddelerden kuru damıtma yoluyla
elde edilen, sıvı yağ kıvamında, kara renkte, ağır, is kokulu, suda
erimeyen bir madde
"Köpek, balıkçının kumsalda bir çalı ateşi üzerinde kaynamakta olan bir teneke katranını devirmişti." - R. N. Güntekin
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
Kömür ve yeryağından ısıl işlemler sonucu elde edilen kara kahve renkli, koyu bir hidrokarbon karışımı. (Pek çok kimyasal özdek ve yapı gereci üretiminde kullanılır.)
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
(tarım,kimya)
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Fasulye ve enginara dadanan bir böcek.
Vikipedi
Katran, organik maddenin yıkıcı damıtımından elde edilen akışmaz siyah bir sıvıdır. Katranın çoğu kok üretiminin bir yan ürünü olarak kömürden elde edilir, ancak aynı zamanda petrolden, turba veya servi, ardıç gibi bazı ağaçların gövdelerinde özsulardan da elde edilmektedir.
Katran şu anlamlara gelebilir:
- Katran, organik maddenin yıkıcı damıtımından elde edilen akışmaz siyah bir sıvı
- Katran (sigara), sigaranın kısmî yanması sonucu dumanı oluşturan katı kısım
- Lübnan sedirinin bir diğer adı
- Katran, Şırnak ili, Cizre ilçesine bağlı köy.
- Katran, Bilecik ili Yenipazar ilçesine bağlı köy.
"katran" kelimesinin kullanım örnekleri.
Yaygın olarak toplanan bazı türler; lactarius delicious (çintar-Kanlıca), morchella conica ve morchella esculenta (kuzu göbeği), tricholoma caligatum (katran-sedir mantarı), siullus luteus (ayı mantarı), cantharellucs cibarius, amanita caesaera (yumurta-Sezar mantarı), boletus edulis (ayı mantarı), coprinus comatus (posteki-söbelen mantarı), macrolepiota procera’dır (şemsiye mantarı, dede tacı).
Kesin olarak kanser yapıcı olduğu bilinen fenol, katran, aldehidler gibi maddelerin yanında damarlar üzerinde büzüştürücü etki ve aterom plakları oluşturucu etkili maddeler, prooksidanlar veya yağ hiperplazisi yapan maddeler de ortaya çıkmaktadır.
Ancak kok bataryalarından ürettiğimiz yan ürünler, katran ve benzol gibi yan ürünlerin taşınması kapsamında, bunlar tehlikeli ürünler sınıfında.
Antalya kent merkezine 27 kilometre uzaklıktaki Katran Dağı'nın kalkerli yamaçlarında yer alan mağara, doğal güzellikleriyle büyülüyor.
Örneğin bıttım kepeğe, çörek otlu aşırı saç dökülmesine, eşek sütü sabunu sivilceye, katran ise mantar ve egzamaya iyi geliyor.
Bir tütünün yandığı zaman katran miktarını azaltmak kimyasal bir işlem gerektirir.
Önceden tek bir normal sigara içen bir insan doyuma ulaşabiliyorsa o sigarayı içemediği zaman daha fazla sigara içer ve daha fazla katran alır.
Baca ve borularda zift ve katran oluşumunu engellemek için soba, bacaya en uygun mesafeye kurulmalı ve az sayıda dirsek kullanılmalıdır.
Sigaranın içinde katran ve nikotin başta olmak üzere 70'den fazla kansere sebep olan kimyasal madde içermektedir.
Özçelik, bacalarda zamanla biriken katran maddesinin alevlenerek çatı yangınlarına sebebiyet verdiğinin unutulmaması gerektiğini söyledi.
Hayvanlarda ise vücut sıcaklığı yükselir, dalak şişer, kan, katran gibi koyu renk alır ve pıhtılaşmaz.
Bacalarda zamanla biriken katran maddesinin alevlenerek çatı yangınlarına sebebiyet verdiğini söyleyen Yılmaz, temizlenmeyen bacaların yangına neden olduğunu, kentte meydana gelen yaklaşık 100 çatı yangının, bacaların temizlenmemesinden kaynaklandığını dile getirdi.
İşte defne sabunu defne yağından, ardıç katran sabunu ardıç katranından, Bıttım sabunu çitlembikten melengiç yağından, saf zeytinyağı sabunun zeytinyağından, kükürt sabununu kükürtten yapılmaktadır.