Vikipedi
Katyuşa ( Rusça: Катюша), Sovyet yapımı bir çoknamlulu roketatardır. II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği tarafından kullanılan bir silahtır. Uzunca bir dönem savaşın en büyük sırlarından biri olmuştur. Bu silahın düşman eline geçmesinden korkan Sovyetler ancak gizli servis ajanlarının kullanmasına izin veriyorlardı. Katyuşa (Katerina -> Katya -> Katyuşa) adı ünlü Rus savaş türküsü Katyuşa'dan geliyordu.Zaloga, p 153. Alman askerleri ona atılırken çıkardığı, ıslığa benzer ses yüzünden Stalinsorgel (Stalin'in orgu) adını vermişlerdi. Katyuşa'lar kamyonların ( Studebaker US6s, ZIS-6), tankların, traktörlerin veya uçakların üzerine monte edilebiliyorlardı. Katyuşa'lar Sovyetler tarafından düşman üzerinde korku ve şok oluşturmak için toplu halde kullanılmışlardır. İsabetsiz atışlarına rağmen toplu piyade hedeflerine karşı çok etkili olmuşlardır. Lübnan'da Hizbullah saldırılarında da kullanılmıştır. ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council tarafından yapılan analizde, 2016 yılında Kilis'e atılan roketlerin Katyuşa olduğu belirtilmiştir.
Katyuşa şu anlamlara gelebilir:
- Katyuşa (silah) (Savaş aracı)
- Katyuşa (şarkı) Rus savaş Türküsü
- Katerina'nın kısaltılmışı
- Katyuşa (roman kahramanı) Tolstoy'un Diriliş romanının başkahramanlarından.
Katyuşa , bir Rus şarkısıdır. Genelde halk şarkısı olarak bilinse de 1938 yılında Matvey İsaakoviç Blanter tarafından bestelenmiş sözleri ise Mikhail Isakovsky tarafından yazılmıştır. İlk kez Lidiya Ruslanova tarafından seslendirilmiştir. Bazı eleştirmenler Katyuşa 'nın, İgor Stravinsky'nin 1937 yılında Chanson Russe şekline adapte ettiği Mavra (1922) adlı operasına benzer tonlar taşıması nedeniyle Blanter'in kompozisyonu olmadığına inanırlar.
Savaş dönemine denk gelmesi ve askerler tarafından çok sevilmesi nedeniyle o dönem Kızıl Ordu'nun kullandığı bir roket rampası olan BM-8, BM-13 ve BM-31 silahlarına da bu şarkının ismi verilmiştir. Şarkının kazaçok adıyla anıldığı da görülmüştür.
Aşık olduğu askeri sabırla bekleyen küçük Katyuşa'yı anlatır.
Katyuşa, Ekaterina (Yekaterina) isminin küçültmesidir. Rusça'da lakap şeklinde benzer kısaltmalar sık görülür: Natalya için Nataşa, Nataşenka, Mikail için Mişa gibi.
Şarkının Sözleri[ değiştir] Rusça Metin:Катюша Latin Alfabesiyle Okunuşu:
Katyusha Türkçe Metin:
Katyuşa
Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой.
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег на крутой.
Выходила, песню заводила
Про степного, сизого орла,
Про того, которого любила,
Про того, чьи письма берегла.
Ой ты, песня, песенка девичья,
Ты лети за ясным солнцем вслед.
И бойцу на дальнем пограничье
От Катюши передай привет.
Пусть он вспомнит девушку простую,
Пусть услышит, как она поет,
Пусть он землю бережет родную,
А любовь Катюша сбережет.
Rastsvetali yabloni i gruşi,
Paplıli tumanı nad rekoy.
Vıhodila na bereg Katyuşa,
Na vısokii bereg na krutoy.
Vıhodila, pesnyu zavodila
Pro stepnogho, sizagho arla,
Pro togho, katorogho lyubila,
Pro togho, çyi pis'ma beregla.
Oy tı, pyesnya, pyesenka deviç'ya,
Tı leti za yasnım solntsem vsled.
İ boytsu na dal'nem pograniçye
Ot Katyuşi peredai privyet.
Pust' on vspomnit devuşku prostuyu,
Pust' uslışit, kak ona payot,
Pust' on zemlu berejyot rodnuyu,
A lyubov' Katyuşa sberejyot.
Çiçek açmış Elmalar ve Armutlar.
Nehirde yükselir sis.
Katyuşa belirir kıyıda,
Kıyı sarptır, kıyı sessiz.
Bir sevda türküsü tutturur
Bozkırların kartalına,
Yiğide sevdasından,
Taşır mektuplarını göğsünde.
Ah sen bir şarkı gibi kızsın,
Işığın güneşin ardında.
Ve özlediği uzak sınırlarda
Katyuşa'dan bir selam söyle.
O kız ki hep hatırlar,
Bir şarkı gibi aklında,
O ki korur memleketi,
Ve dahi aşkını içinde.
(Çeviri Attila Tokatlı, kaynak: Sovyet Şairleri Antolojisi)
Ekaterina Maslova köylü bir kadının bir çingeneden peydahladığı gayrimeşru çocuğu olarak dünyaya gelir. Annesinin daha önce doğurduğu beş çocukla aynı kaderi paylaşarak bakımsızlıktan ölmesi muhtemelken, yolladıkları ürünün kalitesizliği yüzünden köylüleri azarlamaya gelen toprak sahiplerinden biri ona acır; annesine para, bebeğe süt verir. Üç sene sonra annesi ölünce iki kızkardeş olan toprak sahipleri tarafından evlatlık alınır; yarı hizmetçi,yarı hanımefendi olarak büyür. Adı bile ne Katinka gibi ince, ne de Katya gibi kaba olan Katyuşa olur. Güzelliğiyle etrafını büyülese de kimseyle evlenmez.
On altı yaşına gelince hanımlarının bir prens ve üniversite öğrencisi olan yeğeni Dimitri İvanoviç Nehludov'la birbirlerini temiz bir aşkla severler. İki yıl sonra Nehludov savaşa giderken teyzelerine uğrayıp dört gün kalır, Katyuşa'yı baştan çıkarır ve hamile bırakıp gider.
Hamile olduğunu anlayan Katyuşa hanımlarının yanından ayrılır. Bebeği yetimhanede ölür. Hayatını fuhuş yaparak kazanmak zorunda kalır, ta ki suçsuz olduğu bir cinayette sanık durumuna düşene kadar.
Duruşmasında jüri üyelerinden biri de tesadüf eseri Nehludov'dur. Katyuşa'yı tanıyan Nehludov onun hayatını mahfettiğini fark eder ve hatasını telafi edip onu bu hayattan kurtarmaya karar verir. Jürinin yaptığı bir yanlışlık sonucu Sibirya'da kürek cezasına makhum olunca Nehludov da arkasından gitmeye karar verir ve böylece onun için bir diriliş süreci başlamış olur.