"kavuklu" ne demek

• sıfat Kavuk giymiş
  

(Ort. O.) Orta oyunun Pişekâr ile söz düellosuna giren, Orta oyununun en önemli tipi. Kavuklu, dilimli ve sarıklı bir kavuk, kırmızı çuhadan kaftan giyer. Eski adı Nekre'dir. Kavuklu'nun peşinde bir cüce ya da kambur bulunurdu (bk. nekre.)

Ortaoyunu'nda eksen tiplerden biri. bk. Pişekâr. Türk gölge oyunundaki Karagöz'ün özdeşi. Dışa dönük, özü, sözü bir, sağduyusu olan okumamış bir tiptir. Halkın düşüncelerini ve duygularını yansıtır. Haksızlığa, ikiyüzlülüğe karşıdır. Ekmek parası için, beceremediği işlere bile girer, hakkı olmayan parayı kazanmayı sevmez, öğrenim görmediği için bilgisizdir, ama sezgisi güçlüdür. Ekmek parası için beceremediği işleri yapmada gayret gösterirken sömürülür. Gerçekçidir, düş kurmayı sevmez. Her şeyi olduğu gibi kabul eder ve yanlış gördüğü şeyleri dosdoğru yüze vurur. Özeleştirisi de olduğundan sevimlidir.

Doğal, halktan insanlara yakın, bilgisiz bir tiptir. Kırmızı kavuk ve cübbe ile meydana çıkar. Bir gölge oyunu olan Karagöz ve Hacivat ile benzerlik taşıyan Ortaoyunu’nda, Kavuklu (Aptal Uşak) oyunun komik tipidir; onu tamamlayan diğer ana karakter ise Karagöz ve Hacivat oyunundaki Hacivat karakterinin karşılığı olan Pişekar (Efendi)'dır.

Ortaoyununda zurnacının Pişekar havasını çalmasıyla oyun alanına ilk olarak Pişekar çıkar; dört yanı selamlar. İzleyici ve zurnacı ile söyleşiye girer. İzleyiciye eğlence vadederken hoşça vakit geçirmelerini diler. Zurnanın kavuklu havası çalmasıyla Kavuklu ve Kavuklu arkası gelir. Bu iki oyun kişisi arasındaki çok kısa süren konuşmadan sonra araya Pişekâr girer ve diğer ikisi kuşkuyla tepki gösterirler. Çoğunlukla bu tepki Kavuklu ve Kavuklu arkasının birbirleri üstüne düşmesidir. Düşme kalkmadan sonra Pişekâr ve Kavuklu arasındaki söyleşme ya da tekerleme bölümü başlar. Bu bölümde Pişekar ve Kavuklu oyunculuk sanatının doğaçlama yanını yergiler. Arzbar denilen bu bölümden sonra tekerlemeye geçilir. Tekerleme bölümü gerçek üstü öykücülüğün örnekleriyle doludur; bu garip öyküler her zaman Kavuklu’nun başından geçer. Pişekar, Kavuklu’nun anlattığı gerçek dışı olaya inanır; bölümün sonunda Kavuklu gerçeği açıklar. Pişekâr’ın pastavını, Kavuklu’nun kavuğuna vurmasıyla tekerleme sona erer; Fasıl bölümüne geçilir. Fasıl bölümünde çoğunlukla Kavuklu iş aramaktadır; Pişekar ona iş bulur. Oyunu bitiren yine Pişekar olur. Seyircilerden özür diler, gelecek oyunun adını ve yerini duyurur.