Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, bitki bilimi Gülgillerden, sıcak veya ılık
iklimlerde yetişen, çiçekleri pembemsi beyaz bir ağaç (Prunus
armeniaca)
-
bitki bilimi Bu ağacın açık turuncu renkte, eti sulu,
güzel kokulu, tek ve sert çekirdekli tatlı meyvesi
"Benim kayısılara müşteri çıkmam ihtimalini düşünmüştü." - R. N. Güntekin
- Beyazı pişmiş, sarısı az pişmiş yumurta
Biyoloji Terimleri Sözlüğü
Gülgiller (Rosaceae) familyasından, meyveleri eriksi tipte, ana vatanı Çin olan, ülkemizde de kültürü yapılan, yapraklarını döken bir bitki. Zerdali.
Vikipedi
Kayısı (Prunus armeniaca), 2–10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz bir ağaçtır.
Kayısı, coğrafik olarak dünyanın hemen hemen her yerine dağılmış olsa da daha çok Akdeniz'e yakın olan ülkelerde Avrupa, Orta Asya, Amerika ve Afrika kıtalarına yayılmış ve burada yetişme alanları bulmuştur. Dünya yaş kayısı üretiminde Türkiye birinci sıradadır. Türkiye'yi İspanya, İtalya, Birleşik Devletler Topluluğu, İran, Fransa, Yunanistan ve ABD izlemektedir. Bu birinci grup ülkelerin yaş kayısı üretimleri 100 bin tonun üzerindedir. Birinci gruba Fas, Pakistan, Suriye, Çin, Güney Afrika, Macaristan, eski Yugoslavya, Romanya, Avustralya, takip etmektedir.
Dünya yaş kayısı üretiminin yaklaşık % 10-15’inin yapıldığı Türkiye'de 6 kayısı bölgesi bulunmaktadır.
Bu bölgeler;
- Malatya,
- Baskil, Elâzığ
- Erzincan bölgesi
- Kars, Iğdır bölgesi,
- Akdeniz ( Mersin, Mut, Antakya) bölgesi
- Marmara Bölgesi,
- Ege Bölgesi.
- İç Anadolu Bölgesi
Bu bölgeler içerisinde Malatya dışındaki bölgelerin üretimleri sofralık tüketime yöneliktir. Malatya kayısısı, Türk ekonomisinin önemli ihracat kalemlerinden biridir. Malatya dışında Erzincan ve Elazığ'da da ihracata yönelik kayısı üretimi yapılmaktadır. Kars, Iğdır, Mersin, Hatay gibi bölgelerde yetişen az miktarda kayısı ise, miktar yetersizliği ve kalite açısından ihraç edilme şansı taşımamaktadır. Birinci bölgedeki kayısıların çoğunluğu kurutulmakta ve bu bölge dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık % 85-90’nını karşılamaktadır. Halen dünyada en yaygın olarak Anadolu'da (özellikle Malatya ve çevresinde) bulunur. Yağmurlama sistemiyle 10-12 gün aralıklarla sulanan kayısının % 85 gibi büyük kısmı kuru kayısı olarak dünya piyasasına verilir.
Türkiye'de en erken hasat Mut'ta yapılır. İlk ürünler Mayıs ayının ikinci ya da üçüncü haftalarında olgunlaşır. Haziran sonuna kadar devam eder.
"kayısı" kelimesinin kullanım örnekleri.
Mut İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Levent Abaş ise, “İlçemizde yaklaşık 55 bin 200 dekar arazi üzerinde kayısı üretimi yapılmaktadır.
Cebrail Özkan (23) yönetimindeki kayısı yüklü 33 AED 56 plakalı kamyon, direksiyon hakimiyetinin kaybolması sonucu yol kenarındaki bariyerleri aşıp şarampole düştü.
Büyük Usta Lütfi Akad adına “En İyi İlk Film Ödülü”, Ulvi Saran Jüri Özel Ödülü ve FİLM-YÖN En İyi Yönetmen Ödüllerinin verileceği festivalde ‘En İyi Kısa Film’e Kristal Kayısı Ödülü ile 5 bin TL para ödülü verilecek.
Büyük Usta Lütfi Akad adına “En İyi İlk Film Ödülü”, Ulvi Saran Jüri Özel Ödülü ve FİLM-YÖN En İyi Yönetmen Ödüllerinin verileceği festivalde‘En İyi Kısa Film’e Kristal Kayısı Ödülü ile 5 bin TL para ödülü verilecek.
Kayısı Festivali’nin önümüzdeki yıl yapacaklarını da ifade edene Polat, ”Kayısı Malatya’nın en önemli değerlerinden birisi ve alternatifsiz bir değer.
Proje kapsamında Van’da kaybolmaya yüz tutmuş sebze ve meyveleri koruma altına almak için çalışmaların başlatıldığını dile getiren Görentaş, “Elma çeşitlerinden kırmızı aslik, cebegirmez, bey elması, ekşi elma, heko elması, pamuk elma, zührebegi elması, armut çeşitlerinden mellaki ve paşik, üzüm çeşitlerinden Erciş üzümü, kayısı çeşitlerinden Kadife zerdali ile erik çeşitlerinde sarı alça, kırmızı alça ve siyah alo çeşitlerine ait fidanları ücretsiz üretip vatandaşlarımıza dağıtmayı hedefliyoruz.
Bu anlamda yaptığımız bu çalışmada değişik oranlarda yüzde 3-5 oranlarında acı kayısı çekirdeğini farelere yedirdik birde acı kayısı çekirdeğinden elde ettiğimiz amigdalin maddesini kullandık.
Niğde’de bir kız çocuğunun iddiaya göre kayısı çekirdeği yedikten sonra zehirlenmesinin medyaya yansımasından sonra kamuoyunda ‘kayısı çekirdeğinden zehirlendi’ şeklinde bir algı oluştuğunu belirten Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Sami Payza, amigdalin maddesinin sadece acı kayısı tohumlarında bulunduğunu tatlı kayısı tohumlarında (çekirdeğinde) bulunmadığını ifade etti.
Elma, kayısı ve benzer meyvelerde olduğu gibi çekirdekler amigdalin içerir, bu bileşik midede hidrojen siyanite dönüşür.
Elma, kayısı ve benzer meyvelerde olduğu gibi çekirdekler amigdalin içerir, bu bileşik midede hidrojen siyanide dönüşür.
Acı kayısı çekirdeğinden üretilmiş, Vitamin B17 olarak bilinen yada Amigdalin dediğimiz madde.
Gönül istiyor ki, ülkemizde, Malatya’da üretilen acı kayısı çekirdeklerinde Amigdalin elde edilsin ve ülkemize gelir sağlansın.
Ben 10 gramlık acı kayısı çekirdeğinden üretilmiş Amigdalin ilacını 100 TL vererek getirttim.
Kayısı bahçelerinde güz mevsiminin apayrı bir tadı var, baharda çiçekler açtığı zaman da apayrı bir güzelliği var.
Kontrol ekipleri tarafından hijyen ve piyasa fiyatı altında mal satan firmaları sıkı takibe alındığını aktaran Maci, "Çin, Özbekistan, İran ve yoğun olarak kayısı yetiştiren diğer ülkeler kayısılarının lifsiz ve aromasız olması nedeniyle kayısımıza rakip olamıyor.