Güncel Türkçe Sözlük
-
özel, isim Kazak Türkçesi
-
özel, sıfat Bu Türkçeyle yazılmış olan
Vikipedi
Kazakça veya Kazak Türkçesihttp://www.fef.gazi.edu.tr/turkish/modialec/ERASMUS/webpage/1-1/TLE_117.htm, (Kazakça: қазақ тілі), Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Noğay ve Karakalpak Türkçesine yakındır.
Dünya'da yaklaşık 16 milyon kişi, Kazakistan'da da 10 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Moğolistan'ın batı bölgesindeki Bayan Ölke (diğer adı Bayan Ölgey) eyaletinde yaşayan Kazak Türkleri Kazakistan'ın kullandığı alfabeyi kullanarak Kazak Türkçesi yazmaktadırlar. Bayan Ölgey'de oturanların çoğu %88,7 oranla Kazak Türkleridir. Bu bakımdan eyalet nüfusunun %98'i kadarını Türk halkları oluşturmaktadır. İldeki önemli bir nüfus Kazak Türkçesi konuşmaktadır.
ÖzellikleriTürkçe asıllı kelimelerde; baştaki y'ler j'ye (yok → joq, yıl → jıl, yay → jay), ç'ler ş'ye (ağaç → ağaş, aç → aş), ş'ler s'ye (aş → as, boş → bos, baş → bas) dönüşmüştür. Eklerde de aynı değişme olur: Qazaqşa (Kazakça)… Yabancı asıllı kelimelerde bu değişmeler görülmez: şükir (şükür). Kazakça bir kelime birleşik ya da alıntı bir kelime değilse ikinci heceden sonra yuvarlak ünlü barındırmaz ve bu uyumu bâzı alıntı kelimelere uydurmuştur.
J harfiyle yazılan kelimeler bâzı ağızlarda c olarak söylenmektedir: Jasaymız (yapıyoruz, yapacağız)- casaymız
Ayrıca konuşma dilinde ilk hecede ö ya da ü gelirse ikinci ve üçüncü hecelerde de gelebilir. Bu yazıda olmaz.
Örnek: Körgende (yazılış) - Körgöndö (okunuş) "gördüğünde"
Kazakçada üç farklı şimdiki zaman vardır. Jalpı osı şak (genel şimdiki zaman), nak osı şak (kesin şimdiki zaman), negaybıl osı şak (belirsiz şimdiki zaman).
"kazakça" kelimesinin kullanım örnekleri.
Mesnevi, Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından bugüne kadar Farsça aslı ile birlikte Türkçe, Arapça, İngilizce, Almanca, İsveççe, İtalyanca, Urduca, Fransızca, Japonca, Arnavutça, İspanyolca, Türkmence, Tacikçe, Çince, Kazakça, Özbekçe, Flemenkçe, Yunanca, Malayca, Rusça, Azerice, Boşnakça, Kürtçe, Svahilice ve Kırgızca olarak 26 dilde basıldı.
Daha sonrasında gerçekleşen Kazak Türklerinin önem verdiği çalgılarından dombıra eşliğinde söylenen türkü, geleneksel Kazak dansı, Kazakça okunan şiirler ve nihayetinde yapılan Kazak güreş gösterisi katılımcıların büyük ilgisini çekti.
Salonda İngilizce, Kazakça, Fransızca, Arapça, Özbekçe, Rusça, Uygurca ve Çince tercümanlar da hazır bulunduruldu.
Son yıllarda dünyada büyük gelişmeler yaşandığını, Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla Kazakça, Kırgızca, Türkmence, Çerkezce, Çeçence gibi yüzlerce lisanın ortaya çıkmaya başladığını hatırlatan Görmez, bu dillerin her birinin İslami ıstılahtan yüz, iki yüz yıl yoksun kaldığını aktardı.