"kençek" ne demek

Kençekler, Kaşgarlı Mahmud çeşitli Türk toplulukları hakkında bilgiler toplamıştır, bu topluluklardan biri de adına ilk defa sadece Divânü Lugâti’t-Türk’de rastlanılan ve Kaşgarlı’nın Türk boylarını anlatırken üzerinde durduğu Kençeklerdir.

Kaşgarlı’nın Kençekçe olarak adını söylediği kendük (كندك), togrıl ( تغرل), yudhuğ (يذغ), kenpe (كنبا), körke (كركا), çaha (جاها), çulıman (جليمان), çawlı (جاڤلى), çowlı (جوڤلى), çeşkel (جشكال), şenbuy (شنبوى), kewli (كاڤلى) ve dünüşge (دنشكا) kelimeleridir.

Kençekler hakkında Kaşgarlı Mahmud, Divânü Lugâti’t-Türk’de şu bilgileri de verir:

Kaşgar’ın Kençekçe konuşan köyleri vardır. Şehrin içindeki halk Hakanlı Türkçesiyle konuşurlarAtalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30.. Xotanlılarla Kençekliler kelimenin önünde bulunan ألِفleri (ه h) ye çevirirler. Türk dilinde bulunmayan bir harfi kattıkları için biz onları Türk saymıyoruz. Türkler "baba"ya "اتا ata", Xotanlılarla Kençekliler "هَتَ hata", Türkler "ana"ya "اَنا ana", onlar "هَنَ hana" derlerAtalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 32..

Aslî olan he harfine gelince, o öz Türk dilinde bulunmaz. Yalnız "er ahladı" sözü vardır; ‘adamcağız göğsünü geçirdi, ah dedi, ahladı.’ demektir. Bu söz, göğüsten bir sesin çıkmasını anlatır. Baykuş için "ühi" denirse de öz Türkler buna "ügi" derler. Xotan ve Kençek dillerinde he bulunursa da bunlar asıl Türk ilinden olmayıp Türk ülkesine göç etmiş kimselerdirAtalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 119..