"koşma" ne demek

• isim Koşmak işi
  "Hamal benim dalgınlığımdan istifade ederek birdenbire bir kedi gibi fırladı ve koşmaya başladı." - K. Bilbaşar
  
• denizcilik Bir halatı, ağacı pekiştirmek için yanına konulan halat veya ağaç
  
• edebiyat Sazla okunmak için hece ölçüsü ile yazılmış, ilk kıtasının birinci, ikinci ve dördüncü dizeleriyle öteki kıtalarının dördüncü dizeleri birbiriyle, kalan dizeler de kendi aralarında uyaklı, konuları sevgi ve doğa olayları olan bir halk şiiri
  

Saz ozanlarının, on birli (6+5 ya da 4+4+3)hece ölçüsüyle sevgi ve doğa üzerine, sazla birlikte söyledikleri içsel koşuk. (Halk koşukları içinde en çok kullanılanıdır. En az üç en çok sekiz dörtlük olur.) Klasik bir koşmanın ilk dörtlüğünde birinci ile üçüncü dizeler ya bağımsızdır ya da uyaklıdır. İkinci ile dördüncü dizeler ise her zaman uyaklıdır. Öteki dörtlüklerin üçer dizesi kendi aralarında uyaklıdır, dördüncü dizeler ise uyakça ilk dörtlüğün ikinci ve dördüncü dizelerine bağlıdır. (Birinci dörtlüğü, çapraz uyaklı koşmalar da vardır.) abcb-çççb-dddb .... abab-cccb-çççb / Kimi zaman, ilk dörtlükte uyak düzeninin değiştiği olur: aaab. Bu durumda, birinci dörtlük, sonraki dörtlükler gibidir, koşma'ya düz koşma da denir. Koşmalar biçimleri bakımından halk yazınında temel örnektir.

Âşık gösterisinin başında bulunan 6-5 ölçülü, çok anlamlı türkü.

1. Yapılarda duvar ve tavanların altına konulan direklerin araları, gözler.

2. Yapılarda döşemenin altına konulan ağaç, ardıç merteği.

3. Avcıların tüfeklerini dayamak için yaptıkları çatal ağaç.

(Halk edebiyatı terimi) Özel bir ezgi ile okunan ve dizeleri, çoğu on bir heceli olan bir dörtleme türü.

Koşma, coşturucu duyguların dile getirildiği, İslamiyet öncesinde yazılan koşuk türünün bir devamı olan ladinî (dinî olmayan) Türk halk edebiyatı nazım biçimi. Koşmalar genellikle 11'li hece ölçüsü ile söylenir, en az 3 en çok 12 dörtlükten oluşur. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli olan koşma, halk ozanları tarafından geliştirilmiş bir nazım şeklidir. Bu nazım biçimi Türk Dil Kurumu tarafından: olarak tanımlanmaktadır. Bu biçimin ilk örneklerine; İslamiyet öncesi Türk edebiyatı'nda koşuk adı verilen ve genellikle şölen adı verilen bayramlarda söylenen şiirlerde rastlanmaktadır. Ayrıca, 11. yüzyılda kaleme alınan Divân-ı Lügati't-Türk'te de koşuk ifadesinin manzum eserlerin geneli için kullanıldığı görülmektedir.

Halk edebiyatında nazım şekilleri ve türler daha çok ezgilerine göre ayrılır. Bunun için koşma dahil birçok nazım (dizem) biçiminde belli bir hece sayısından bahsetmek imkânsızdır. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan biçimi olan koşmalar; daha çok 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Kafiye düzeni: axax, bbbx, cccx... biçiminde olan koşmaların, ilk dörtlükleri xaxa veya aaax biçiminde de uyaklandırılabilir. Ayrıca koşmalarda en çok yarım uyak tercih edilmiştir.

Koşmalar: aşk, sevgi ve doğa gibi lirik söyleyişleri konu alan şiirler olup, konularına göre dörde ayrılırlar. Bunlar: Güzellemeler (lirizm içerikli şiirler), koçaklamalar (yiğitlik içerikli şiirler), taşlamalar (yergi içerikli şiirler) ve ölüm gibi trajik bir olayı anlatan ağıtlardır. Yapı özelliklerine göreyse koşmalar: düz ve birleşik gibi çeşitli adlarla incelenir.

Güzellemeleriyle Karacaoğlan; taşlamalarıyla Dertli, Ruhsati, Seyrani; koçaklamalarıyla Kayıkçı Kul Mustafa, Köroğlu, Dadaloğlu ve ağıtlarıyla Kağızmanlı Hıfzı koşma biçiminin önemli ozanlarından kabul edilmektedir.

Koşma sözcüğü ile şunlardan biri kastedilmiş olabilir:

• Koşu
• Koşma (edebiyat)
• Koşma (denizcilik)