Vikipedi
Layka ( Rusça: Лайка, kelime anlamıyla "havlayan", c. 1954 - 3 Kasım 1957), Dünya yörüngesine çıkan; aynı zamanda orada ölen ilk canlı olma özelliğini taşıyan Sovyet uzay köpeği.
Bazı bilim insanları, insanların uzayda hayatta kalamayacağı öngörüsünde bulunarak uzaya bir hayvan göndermenin, insanlı uçuşların yapılmasına önayak olacağını düşünüyordu."Russia opens monument to Laika, first dog in space". Associated Press, 11 Nisan 2008. 24 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir. Asıl adı Kudryavka ( Rusça: Кудрявка, kelime anlamıyla "küçük kıvırcık") olan Layka, iki köpekle beraber eğitimden geçmesinin ardından; 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan Sputnik 2 uzay aracının yolcusu olarak seçildi. Dönem itibarıyla uzay uçuşunun canlılar üzerinde etkileri hakkındaki bilgilerin azlığı ve yörüngeden çıkarma teknolojisinin henüz var olmaması sebebiyle Layka'nın hayatta kalmasına ilişkin bir beklenti yoktu.
Layka; muhtemelen R-7 roketiyle köpeğin bulunduğu bölmenin ayrılması sırasında meydana gelen bir arızadan kaynaklanmış olduğu düşünülenAsif Siddiqi, Sputnik and the Soviet Space Challenge, 2000, sf. 174 aşırı ısınmadan dolayı, fırlatmadan sonraki birkaç saat içinde hayatını kaybetti. Ölümünün gerçek sebebi ve zamanı 2002 yılına kadar açıklanmadı. Bunun yerine genelde altıncı günde oksijeninin bittiği söylenmekteydi. Yine de bu deney, bir canlının yörüngeye yerleşmesi ve yer çekimi olmayan ortamla karşı karşıya kalması durumunda hayatta kalabileceğini gösterirken; bilim insanlarının da canlı organizmaların uzay uçuşlarına nasıl tepki verdiği konusundaki ilk verileri elde etmesini sağladı. Bu veriler insanlı uzay uçuşlarına önayak oldu. Yaklaşık 4 yıl sonra da, 12 Nisan 1961'deki Sovyet uzay programı Vostok 1 ile uzaya ilk insanlı uçuş gerçekleştirildi.
11 Nisan 2008 tarihinde Rusya, Layka için bir anıt açılışı yaptı. Bir roketin üstünde bulunan köpekten oluşan anıt, Layka'nın uzay uçuşu için hazırlandığı Moskova yakınlarında bulunan tesisin hemen yanına inşa edildi."Laika".accuweather.com. 7 Ağustos 2011 tarihinde erişilmiştir.
Layka veya Laika aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Layka, Dünya yörüngesine çıkan ilk canlı ve orada ölen ilk hayvan olan bir Sovyet uzay köpeği.
- Layka (köpek ırkı), Rus ve İskandinav köpek cinsi.
- Laika (müzik grubu), Britanyalı alternatif rock grubu.
- Laika (çizgi roman), Nick Abadzis tarafından oluşturulan çizgi roman.
- Laika (şirket), Amerikan animasyon stüdyosu.
Layka; Sibirya ve İskandinavya kökenli çeşitli av köpeklerine verilen ortak isim. Dünya Köpek Federasyonuna (FCI) göre Rus-Avrupa laykası (No 304), Batı Sibirya laykası (No 306) ve Doğu Sibirya laykası (No 305) olmak üzere 3 layka ırkı vardır. FCI listelerinde yer almayan ve adında layka geçen bir diğer ırk da Karelo-Fin laykasıdır.
Layka sözcüğü Rusçada "havlayan" anlamına gelir ve ırkına bakılmaksızın pek çok av köpeğine verilen bir isimdir. Bu durum zaman zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Örneğin uzaya ilk çıkan canlı olan ve melez bir sokak köpeği olan Layka'nın layka ırkından olup olmadığı konusunda güvenilir bilgi yoktur. Genel kanı kuzeyli bir ırk ile teriyer kırması olduğudur.