Vikipedi
Legalizm
Legalism şu anlamlarda kullanılabilir:
Felsefede:
- Legalizm (Batı felsefesi), Batılı hukukta bir kavramdır.
- Legalizm (Çin felsefesi), Savaşan Devletler Dönemi'nde Çin'de yaygın olan dört ana felsefî okuldan biri.
- Legalizm (Kore felsefesi), Kore hukuk felsefesinin bir parçası olup Kore'nin Coseon Hânedanlığı zamanında ortaya çıkıp Çin felsefesi geleneğinde olan legalizm
Teolojide:
- Legalizm (teoloji), bazen aşağılayıcı bir terim olup Hristiyan teoloji geleneğinde olan birkaç kavramı kapsar.
Legalizm (Çin felsefesi)
Legalizm, faydacı bir politik felsefe olup temelini "çağ değişince legalizm, yeni çağın yasalarını tam olarak benimsemektir" şeklinde ifâde etmek yerinde olur. En önemli prensibi yasal prensip olup "yürürlükte olan yasayı üstte tutan bir politik felsefe"dir. Bu okulun en tanınmış önderi olan Han Fei , bir hükümdarın tebaasını şu üç esâsa göre yönetmesini tavsiye eder:
- Fa : Bu prensibe göre kanunnâme maddeleri açık bir dilde yazılı olup yayınlanmalıdır. Kanun önünde herkes eşittir. Kanunlar, uygun hareket edenleri ödüllendirip kurallari çiğnemeye cürret edenleri gereğince cezalandırmalıdır. Böylece sistemin nasıl hareket edeceği tahmîn edilebilecektir. Bunun yanı sıra kânun sistemi, devleti yönetmek içindir, hükümdarı değil.
- Şû : Hükümdar tarafından özel taktikler ve sırlar kullanılarak başkalarının devleti kontrolü altına geçirmesini önlemelidir. Çok önemli bir nokta, başkalarının hükümdarın niyetleri anlayıp ona göre hareket etmesini imkânsız kılmaktır. Böylece 術'ya, yâni kanunlara uymak dışında ne şekilde daha avantajlı bir durum elde edileceğini kimse bilememelidir.
- Şî : Hükümdarın kendisi değil, pozisyonudur. Dolayısıyla eğilimlerin, konunun ne bağlamda olduğunun ve gerçeklerin analizi, gerçek bir hükümdar için şarttır.