Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, hayvan bilimi Leyleksilerden, kışın tropikal
Afrika'da yaşayan, siyah telekli, uzun gagalı, uzun bacaklı, büyük,
beyaz, göçmen kuş (Ciconia ciconia)
"Ona en çok hüzün veren, leyleklerin gidişleriydi." - C. Uçuk
Biyoloji Terimleri Sözlüğü
Kuşlar (Aves) sınıfının, leyleksiler (Ciconiiformes) takımının leylekgiller (Ciconidae) familyasından, Kuzey Afrika, Avrupa, ve Güney Asya'da yaşayan, ilkbahar ve yaz aylarında bütün Türkiye'de görülen, orta yükseklikte seyrek ağaçlı tarla ve sulak alanlarda yaşayan, bina ve ağaçlar üzerinde yuva kurarak kuluçkaya yatan, kendi beyaz, kanatları siyah, ayakları kırmızı renkli, göçmen bir tür. Ak leylek.
Vikipedi
Leylek (Ciconia ciconia), leylekgiller (Ciconiidae) familyasından büyük ve uzun bacaklı bir kuş türü. Siyah kanat uçuş tüylerinin dışında tamamen beyazdır, gagası ve bacakları erişkinlerde kırmızı, yavrularda ise siyahtır. Büyük bir kuş olup 100–115 cm uzunluğunda, 2,3 ila 4,5 kg ağırlığındadır, kanat açıklığı ise 155–215 cm'dir. Cüssesi biraz farklı olan iki alt türü ise Avrupa'da (kuzeyde Finlandiya'ya kadar), kuzeybatı Afrika'da ve güneybatı Asya'da (doğuda Kazakistan'ın güneyine kadar) bulunur. Leylekler uzun mesafelere göç ederler. Çoğunlukla tropikal Sahraaltı Afrika'dan Güney Afrika'nın güneyine ve hatta Hindistan alt kıtasının güneyine kadar olan bölgede kışı geçirirler. Avrupa'dan Afrika'ya göç ederken Akdeniz üzerinden değil, doğuda Levant üzerinden, batıda da Cebelitarık Boğazı'ndan geçerler. Bunun nedeni uçmak için gereksinim duydukları hava termallerinin deniz üzerinde oluşmamasıdır. Yerde yürürken durmadan, yavaşça hareket ederler. Leylekgiller ailesinin diğer üyeleri gibi boynu tamamen gerilmiş şekilde uçarlar.
Leylek, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından asgari endişe altındaki türler arasında sınıflandırılmıştır. Orta Çağ boyunca ormanların azalması leyleklerin yararına olmuştur ancak tarım pratiklerinin değişmesi ve sanayileşme 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında Avrupa'nın bazı bölgelerinde popülasyonlarının azalmasına hatta yok olmasına neden olmuştur. Avrupa çapındaki koruma programlarının sonucunda leyleklerin tekrar Hollanda, Belçika, İsviçre ve İsveç'te üremeleri sağlanmıştır. Doğal düşmanlarının sayısı azdır ancak çeşitli parazitler taşıyabilir. Dikkat çekici bir tür olan leylek tarih boyunca bulunduğu bölgelerde çeşitli söylencelere konu olmuştur. Bunların en bilineni, bebeklerin leylekler tarafından getirildiği söylencesidir.
"leylek" kelimesinin kullanım örnekleri.
Ortaç Onmuş’un koordinatörlüğünü yaptığı leylek halkalama çalışmalarına EKODOSD gönüllüleri Yeşim Cinbaş, Değer Eren, Akife Ece Yavaş, Merve Yavaş, Yağmur Yavaş ve Ahmet Taşçı’da katılıyor.
Sokak, Anadolu Sokak, Cevahir Sokak, Kaya Sokak, Orta Sokak, Şehit Reşit Akbaba Sokak, Tağmaç Sokak, Kanarya Mahallesi, Alakarga Sokak, Anadolu Sokak, Deve Kuşu Sokak, Leylek Caddesi, Mavikuş Sokak, Sultan Murat Mahallesi, 2101.
Arıkuşu Sokak, Atmaca Sokak, Leylek Caddesi, Pelikan Sokak, Cumhuriyet Mahallesi, Barış Sokak, Köknar Caddesi, Leylek Caddesi, Nergis Sokak, Tomurcuk Sokak, Yahya Kemal Sokak, Zambak Sokak ve civarında 08.
Aytaç Civek ise 9 yıldır esnaf olduğunu belirterek, bu işe başladığından bu yana cami kubbesinden bahardan yaz sonuna kadar leylek gördüğünü anlattı.
Kar yağışı ve soğuğun etkili olduğu Kars Merkez Dikme köyünde bulunan 1 leylek, göç kervanına katılamadı.
Yavrusuyla yan yana yürüyen devasa bir Afrika fili, durgun suda dans eden flamingolar, masmavi dupduru bir gökte akrobasi yapan sarı gagalı leylek, arkasını dönmüş, başını hafiften yana çevirmiş altın dokumacı kuşu, çalılar arasında, doğadan özenle bulunmuş bir sarı fon gerisinde.
Leylek, turna, saz horozu, yeşilbaş ördek, macar ördek, kızılbalıkçıl, erguvani balıkçıl gibi türler, üremeyi burada yaptıktan sonra geldikleri bölgelere dönüyor.
Havalarının soğuk ve karlı olmasına rağmen göç etmeyen leylek, soğuk geceleri kaldığı köyün ahırında geçiriyor.
Göç edemeyen ve köyde kalan leylek, geceleri ise köyde bulunan her hangi bir ahırda geçiriyor.
Kara leylek, gizlenme olanağı yüksek, insanlardan izole yerleri tercih ettiği için diğer leylek türünden tamamen ayrılıyor.
Yiyecek ihtiyacını Kars Çayı ve köyden karşılayan leylek, karnını doyurduktan sonra köy meydanında bulunun yuvasında dinleniyor.
Kuşlara kuş sarayları, leylekler için leylek hastaneleri, hayvanlara otlaklar, başı boş köpeklere korunak köyleri yaparak sadece insanlara değil, hayvanlara karşı bile merhametimizi göstermiştik.
Kılkuyruk ördek, flamingo, kaya kartalı, balıkçıl, leylek, kerkenez, kaşıkgaga, çamurcun, yeşilbaş ördek ve boz kaz gibi göçmen hayvanlar yaşadığı sazlığa giden doğa fotoğrafı tutkunu İbrahim Pekpostalcı, 2'si suyun içinde 4'ü kıyıda olmak üzere 6 flamingonun katledilmiş olduğunu gördü.
Göl kıyısı çamur düzlükleri ve çayırlarda sığır balıkçılı, kara leylek, bataklık kırlangıcı ve mahmuzlu kızkuşu gibi türlerin bulunabileceği bölgeler.