Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Ağza bir defada alınıp götürülen yiyecek
parçası, sokum
"Öbür yemeklerden bile ağzına bir lokma koyamadı." - Ö. Seyfettin
- Lokma tatlısı
-
teknik Türlü kalınlıktaki cıvataları, boşluğuna
geçirip sökmeye veya sıkıştırmaya yarayan metalden alet
- Yemek
"Bu akşam lokmayı beraber yeriz, tanışmış olursunuz." - T. Buğra
- Genellikle haksız olarak ele geçirilen mal veya para
"Bu lokma sizin için çok büyüktür, boğazınızdan geçmez; yutamayacaksınız ve boğulacaksınız." - P. Safa
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
Bol.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
(biyoloji)
Zanaat Terimleri Sözlüğü
Demir üzerinde diş açmağa yarayan, orta kısmında dört delik bulunan araç. (*Senirkent -Isparta)
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
(< Ar. lukme) lokma
Döşem Terimleri Sözlüğü
Yivaçarın çelikten yapılmış ve dişi açan parçaları, (bk. Şek. 4)
Vikipedi
Lokma, un, maya, tuz ve şekerle hazırlanan hamurun, sıvı yağda kızartılmasıyla hazırlıp koyu kıvamlı şerbetle tatlandırılarak servisi yapılan bir Türk tatlısıdır.
Kökeni[ değiştir]Lokma kelimesi bir ağız, bir yudum, bir parça yemek anlamına gelenMehmet Zeki Pâkalın "Osmanli tarih deyimleri ve terimleri sözlüğü" sf. 369, Millî Eğitim Basımevi (1971). Arapça'daki "لقمة"Diran Kélékian, "Dictionnaire Turc-Français" (Osmanlıca), 1911 yani "lukma"Elvân-ı Şirâzî "Elvân-ı Şîrâzî'nin Gülşen-i Râz Tercümesi" sf. 549, Niğde Üniversitesi Yayınları (2004). kelimesinden gelmiştir. Lokmanın bir çeşidi olan bugün Arap kültüründe varolan "لقمة القاضي" yani "kadı lokması" El-Bağdadi tarafından 13. yüzyılda tarif edilmiştir.Charles Perry "A Baghdad Cookery Book" Oxford Companion to Food, (2006) ISBN 1-903018-42-0. Kaynağı Osmanlı Sarayı'na da dayanmakla birlikte halk arasında da yapımı yaygınlaşmıştır.
Yapımı[ değiştir]Ortası delikli olacak şekilde yuvarlak veya küçük küre şeklinde hamurlardan yapılan iki tipi vardır. Yuvarlak şekilli olana İzmir lokması; küre şeklinde olana Saray lokması denir. Lokma, özellikle İzmir kültürünün vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. İzmir'de dini öneme sahip günlerde kalabalık köşe başında pişirilen lokma tatlısının halka ücretsiz dağıtıldığı görülebilir. Özellikle ölünün ardından hayır amacıyla veya sünnet düğünlerinde davetlilere dağıtılmak üzere lokmanın taze olarak hazırlanması, pişirilmesi ve dağıtılması adettendir. Bu iki baskın çeşidin yanında lokmanın farklı yapımları da bulunmaktadır. Ankara'nın Güdül- Ayaş yörelerinde Bırtlak diye bilinen bir lokma çeşidi vardır."Türkiyede Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi" cilt. 1 sf. 201, Maarif Matbaası (1939). Türkiye'deki bazı yörelerde şerbet dökülerek tatlı olarak yenilmesine rağmen, bazı yörelerde pişi gibi şerbetsiz peynir ile yenilmektedir.Ayfer Tunç "Bir maniniz yoksa annemler size gelecek: 70'li Yıllarda Hayatımız" sf. 284, Yapı Kredi Yayınları (2001).
"lokma" kelimesinin kullanım örnekleri.
Lokma hayrında eller semaya açılarak, Ali Akboy ve tüm şehitlerimizin ruhlarına ithafen dualar okundu.
Yine etkinlik süresince ALDER üyeleri tarafından döktürülen lokma vatandaşlara dağıtıldı.
Iğdırlılar Kültür ve Dayanışma Derneği, Çanakkale Şehitleri, Uzman Çavuş Şehit Tolga Artuğ ve tüm şehitlerimiz adına düzenlediği lokma hayrı ve mevlid-i şerif ile protokolü bir araya getirdi.
Sarıgöl Hükümet Konağı önünde, kurulan stantta vatandaşlara lokma ikramında bulunun AK Parti Gençlik Kolları üyeleri, ev ve iş yerlerine asılmak üzere Türk bayrağı ve Zeytin Dalı Harekatı anısına dikilmek üzere zeytin, fıstık çamı ve ceviz fidanı dağıtıldı.
Sit alanında yapılan aramalarda 1 jeneratör, 1 dalgıç pompa ve 15 metre su tahliye hortumu, 1 hilti ve 5 hilti ucu, kazma, kürek, tırmık, 20 metre uzunluğunda prizli elektrik kablosu, 20 metre uzunluğunda ucunda ampul bulunan elektrik kablosu, ayaksız vantilatör, lokma anahtar, pençe ve 3 adet tornavida ele geçirildi.
Öğrenci velilerinin büyük destek verdiği etkinlikte ziyaretçilere yöresel baklalı dolma, lokma, haşhaşlı çörek, katık böreği ikramında bulunuldu.
Cemevine yapılan bağışlar bu bağlamda birer lokmadır ve bunlar da cemi yürüten kişi tarafından tek tek ya da lokma sahiplerinin adları topluca anılması gerekir.
Okul Müdürü Murat Daban ve öğrenciler tarafından ikramı yapılan lokma hayrı öğle saatinde gerçekleşti.
Bir tatlı firmasının desteğiyle gerçekleştirilen lokma ikramında Okul Müdürü Osman Tezgiden ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Halit Daşlıca da hazır bulundu.
İlçede değişik kademelerde görev yapan daire amirleri ile birlikte çevreden geçen vatandaşlar, lokma döktürme organizasyonuna ilgi göstererek şehitlerin ruhu için Fatiha okudular.
Hastalar ve çevreden geçen vatandaşlar, lokma döktürme organizasyonuna ilgi göstererek şehitlerin ruhu için fatiha okudular.
Deniz Ticaret Odası Marmaris Şubesi, her yıl Ramazan ayının ilk cuma günü yaptığı deniz şehitleri anısına lokma döktürme etkinliğini, bu yıl da düzenledi.
Burhaniye ilçesinde, hayırlarda lokma dökmek için değişik firmalar hizmet verirken, mahalleli kadınlarında imece yaparak örnek bir dayanışma örneği sergilemeleri dikkat çekti.
Daha önce boşanma davasını adliye önünde davul ve dümbelek ile kutlayan kadın, şimdi ise şiddet gören kadınların hayrına lokma döktürdü.
Burhaniye ilçesinde, Ören Mahallesi İsmail Erez Caddesinde oturan vatandaşlar imece ile lokma hayrı yaptı.