"milonit" ne demek

(jeoloji)

Milonit, kayanın tane büyüklüğünün redüksiyon ile sonuçlanan yapıtaşı minerallerinin dinamik yeniden kristalleşmesiyle üretilen ince taneli yoğun bir kayadır.

Milonitler, esnek fay kuşaklarında büyük kayma geriniminin birikmesi ile oluşan esnek bir şekilde deforme olan kayalardır. Milonitlerin oluşumunda birçok farklı görüş vardır fakat genellikle kristal plastik deformasyonun meydana gelmiş olabileceği ve kırılma ve kataklastik akışın milonitlerin oluşumunda ikincil süreç olduğu konusunda anlaşmaya varılır. Ufalama anlamına gelen, adını Yunanlardan alan ve Orijinal olarak milonitleri şekle sokan sürecin bu olduğu düşünülse de, Ufalama ile tanelerin mekanik aşınması meydana gelmez. Milonitler genellikle yüksek oranlarda gerinimin yoğunlaştığı esnek makaslama zonlarında gelişirler. Bunlar fay breşleri yaratan kataklastik kırılgan faylara ciddi kabuksal örneklerdir.

Büyük fay ve bindirme zonlarında, şiddetli deformasyon sonucu sadece mekanik etkiler ile gelişmiş makaslama zonları boyunca ince taneli, ezik (crushed) ve çizgili görünümlü milonit kayacı oluşur (kataklastik metamorfizma). Kırılmalar ve mekanik ezilmeler nedeniyle milonitik kayaçların yapıları değiştirilmiştir. Bu metamorfizmada sıcaklığın etkisi çok az olup etkili faktör kayma gerilmesidir. Fay zonunda oluşan deformasyon sırasında kayanın ilkseltaneleri kırılıp, ezilerek milonitik zon oluşur ve bu zon, çapı 0,5 mm’den daha küçük, daha ince taneler hâlinde tekrar taşlaşarak miloniti oluşturur.Mühendisler için jeoloji bilgileri genişletilmiş baskı prof.dr mustafa yıldırım ve prof dr. Erkan gökaşan sayfa 71

Milonit bölgelerde meydana gelen yer değiştirmeleri saptamak sınırlı yamulma ekseninin yönelimlerini doğru bir şekilde tespit etmeye ve o yönelimlerin artan yamulma eksenine göre nasıl bir değişime uğradığına bağlıdır. Bu makaslama yönünü tespit etmek olarak adlandırılır. Deformasyonun düzlemsel yamulma, basit makaslama deformasyonu olduğunu varsaymak yaygın bir uygulamadır. Bu tür bir gerilme alanı deformasyonun yer değiştirmenin makaslama bölgesi sınırına paralel olduğu düzlemsel bölgede meydana geldiğini varsayar. Deformasyon sırasında artan yamulma ekseninde makaslama bölgesi sınırında 45 derecelik bir açıyla konumlanır. Sınırlı yamulma eksenleri başlangıçta artan eksene paraleldir ama aşamalı (gelişen) deformasyon sırasında yönünü değiştirir. Kinematik göstergeler makaslama yönünün tespit edilmesini sağlayan milonit içerisindeki yapılardır. Çoğu kinematik göstergeler basit makaslamadaki deformasyona dayanır ve sınırlı yamulma eksenlerinin artan yamulma eksenine göre rotasyon yönünü gösterir. Basit makaslamanın getirdiği sınırlamalar yüzünden, yer değiştirmenin yapraklanma düzleminde mineral esneme çizgiselliğine paralel olarak gerçekleştiği varsayılmaktadır. Bu yüzden lineasyona paralel ve foliasyona dikey gelen bir düzlemin makaslama yönünü saptadığı görülür. Bütün bu göstergeler sınırlı yamulma eksenlerinin yönelimleriyle doğrudan ilişkili monoklinik bir simetriye sahiptir. Asimetrik kıvrım ve budinaj gibi yapıların da sınırlı yamulma eksenlerinin yönelimleriyle ilişkili olmasına rağmen, bu yapılar farklı yamulma yollarından oluşabilirler ve güvenilir kinematik göstergeler değillerdir.