"muamma" ne demek

• isim Bilmece
  "Eski kadınlar, çocukların zihinlerini bilmek için muammalara başvururlardı." - A. Rasim
  
• edebiyat Âşıklık geleneğinde manzum bilmece
  
• Anlaşılmayan, bilinmeyen şey
  "Ruhu uykuda farz ettiğim kadın bana pek yaman bir muamma gibi geldi." - H. E. Adıvar
  
• sıfat Anlaşılmayan, bilinmeyen
  "Bırak muamma konuşmayı / Çıkar ağzından baklayı / Bahtımız aydınlanıversin" - C. S. Tarancı
  

Bir adı, bir sözcüğü, bir kavramı buldurmak için kimi nitelikleri bir koşukla yanıltmalı biçimde söylenen söz oyunu, bilmece. (Divan yazınından geçmedir.) bk. muamma asmak. / Bir acayip nesne gördüm ey püser / İki ata bir kişi binmiş gider / Bunların hiç kimse çekmez başını / Geri kalan at çeker yoldaşını (nalın, pabuç)

(Divan edebiyatı terimi) Çözülünce, meydana birinin adı çıkan bilmece.

Muammalar, divan şiirinde, başta Esma'ül Hüsna ( Allah’ın doksan dokuz güzel ismi) olmak üzere konusu insan ismi olan manzum bilmeceler. Kelime "gizli, örtülü, anlaşılması güç veya işaret remiz yoluyla söylenmiş söz" anlamlarına gelir. Muammalar lügazlardan farklıdır. Muammalar Allah’ın isimlerinden biri veya insan ismi için düzenlenirken lügazlar her şey hakkında düzenlenirler. Yalnız muammaların bazen lügaz, hatta âşık edebiyatında bir çeşit bilmece (âşkı -muamma) karşılığı olarak da kullanıldığı görülür. Muamma alanında en çok eser veren şairimiz Emri (Edirneli Emrullah Çelebi) olmuştur. Muammanın düzenlenmesinde ebced hesabı kullanılır. Burada sorulan bir isimdir. Muamma söyleyenlere muamma-guy, muammayı çözene ise muamma-küşa denir. Genellikle çözüm ikinci mısradadır. Arap edebiyatından İran edebiyatına onlardan da Türk edebiyatına geçmiştir. Türk edebiyatında Ahmedi ilk muamma yazan kişidir. Muamma söyleyen diğer şahsiyetler: Mu'in, Emri, Sürur.

Örnek:

Bende yok sab-ü sükun sende vefadan zerre
İki yoktan ne çıkar fikr edelim bir kerre