Vikipedi
Rodelinda, regina de' Longobardi ( HWV 19) George Frideric Handel tarafından ilk defa Royal Academy of Music şarkıcıları için bestelenmiş 3 perdeden oluşan opera seria janrında bir opera. Eserin libretto'su Nicola Francesco Haym tarafından İtalyanca hazırlanmış ve 1710'da Giacomo Antonio Perti'nin bestelediği opera için Antonio Salvi'nin İtalyanca liberttosundan uyarlanmıştır. Salvi ise liberettosunu 1653'de Fransız tiyatro eseri yazarı Pierre Corneille'in hazırladığı ve konu olarak 7.yüzyılda İtalya'ya yerleşmiş Lombardlar' ın kralı Perctarit'ın hayatını ele alıp işleyen, Pertharite, roi des Lombards adlı trajediyaya dayanmaktadır.
Sahnelenmeler[ değiştir]Bu opera eseri İngiltere'de yaşayıp Londra'da opera hazırlayıp; yapımlayıp temsillerini organize etmekle geçinen Handel bu eserini 1724'da tamamlayıp 1725'de sahneye koymuştur. Handel o yıl "Rodelinda" operası yanında, önemli eserlerinden olduğu kritiklerce kabul edilen, Tamerlano ve Gulio Cesare opera eserlerini de hazırlayıp sahneye koymuştu.
"Rodelinda" eseri prömiyer temsili 13 Şubat 1725'de Londra'da merkezi Haymarket semtinde bulunan King's Theatre Tiyatrosu'nda Tamerlano operasının sahnelenmesinde rol alan şarkıcılara bu eserde rol vererek sahnelenmiştir. Prömiyer temsilden sonra aynı sarkicilar grubu bu opera sahneden indirilmeden 14 defa bu yapımı tekrarlamışlardır. Bundan sonra eser 18 Aralik 1725'de ikinci defa ve 4 Mayıs 1731'de üçüncü defa yapımlanıp sahnelenmiştir. Hem ikinci hem de üçüncü yapımlanmasında Handel eseri revize edip esere yeni materyal koyup eski gördüğü bazı parçaları eserden çıkartmıştır. Bu eser 1735'de ve 1736'de Hamburg'da Oper am Gänsemarkt operaevinde iki kez yapımlanıp sahnelenmiş ama Alman seyircisi tarafından pek başarılı bulunup kabul edilmemiştir.
Bundan sonra uzunca bir dönem, 18. yüzyıl ikinci yarısı ve 19. yüzyılda, Handel'in diğer opera eserleri gibi, bu eser unutulmuş ve dünya operaevelerinde bu uzunca dönemde Rodelinda ve diğer Handel operaları hiç sahnenlememiştir. 20. yüzyılda I. Dünya Savaşı'ndan sonra Handel eserleri Handel müziğini sevenler tarafından yeniden sahnelenmeye başlamıştır. Rodelinda opera eseri önce 26 Haziran 1920'de çok değiştirilmiş bir şekilde Göttingen'de Alman Handel müziği severi olan Oskar Hagen'in gayreti ile ilk modern sahnelenmesi yapılmıştır. ABD'de yeni sahnelenme 1931'de yapılmıştır. 1939'da ise Londra'da birkaç yüzyıl sonra bu eser yeniden sahnelenmiştir.Ama İngiltere'de bu eserin yeniden sahnelenme sürecinde en önemli gelişme Haziran 1959'da Handel Opera Cemiyeti'nin yapımı olmuş ve bu yapım için başrolleri Joan Sutherland ile Janet Baker yapmış ve orkestra şefi Charles Farmcombe olmuştur.
1960li yıllardan itibaren özellikle Barok Müzik için müzikseverlerin gösterdikleri yakın ilgi dolayısıyla Handel'in bütün opera eserleri için olduğu gibi Rodelinda oparası festivallerde ve dünya operaevleri repretuvalarında devamlı olarak bulunmuştur.
"Operabase" istatistikleri 2009/10 ile 2013/14 arasındaki 5 sezonda dünya operaevlerinde yapımlanan toplam 2581 sayıda opera eserlerinin arasında değişik opera eserlerinin sayısını incelemektedir. Bunlara göre göre Handel'in Rodelinda operası aynı 5 sezonda operaevleri repratuvarlarında bulunan 57 Handel operası arasındaki sıralamada 19. sırayı almıştır.2009/10 ile 2013/14 arasındaki 5 sezon için "Operabase" istatistikleri==Roller==
Konu özeti[ değiştir]Bu eserin mekanı genellikle Lombardiya Krallık sarayıdır. Fakat iki sahne için mekan mezarlıktır ve son sahne açık havada büneş doğumundan hemen sonra saray bahçesinde açık havada geçer. Zaman birgünden daha ileriye uzanır ve son sahne gün doğumundan hemen sonradır. Bu operanın eserinin içeriği, esere kaynak olmuş olan Pierre Corneille'nin Pertharite, roi des Lombards adlı trajediyadan değişiktir.
Prolog[ değiştir]Grimoaldo, Bertarido'yi bir muharebede yenmiş ve onun yerine Lombardiya Krallığı Kralı olmuştur. Bertarido kaçmayı başarmıştır ama sürgünde iken öldüğü sanılmaktadır ve hatta anısına saray mezarlığında bir mezar taşı dikilmiştir. Lakin arkadaşı olan Unulfo, hiç beklenmedik bir şekilde, ondan bir mesaj almıştır. Bu mesajda Bertarido yaşamakta olduğunu ve sarayı yakınlarında bir yerde saklanmakta olduğunu arkadaşına açıklamıştır. Yeni kral Grimoaldo Bertarido'nun kızkardeşi Eduige ile nişanlanmıştır. Eduige Grimoaldo'yu sevmektedir ve Grimoaldo'nun da bu sevgiye karşılık verdiğini kabul etmektedir. Buna rağmen Eduige onunla evlenme tarihini devamlı ileriye atmiştır. Bertarido'nun karısı Rodelinda ve oğlu Flavio Grimoaldo'nun emri ile sarayda gözaltında tutulmaktadırlar. Fakat Grimoaldo Rodelinda'ya aşık olmuştur.
=