Kelime tanımını bul

Kişi Adları Sözlüğü
Sarkan

Cinsiyet: Erkek Kovan.

Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
sarkan

Kovan.

Vikipedi
Sarkan

Sarkan – Türk, Altay ve Macar mitolojisinde Ejderha Tanrısı. Sarhan şeklinde de söylenir. Sarıkan Han, Şarıhan (Şaruhan) veya Sarık Han olarak da bilinir. Ejderhaları yönetir. Elinde bakır bir değnekle yeraltının dokuzuncu katında yaşar. Macar mitolojisindeki ejderhanın adı Sarkany'dır. Ayrıca bu sözcük, Orta Asya Şamanizminde bir ayağı diğerinden kısa olarak tasvir edilen bir putun adıdır.

Macar folklorunda[ değiştir]

Çok başlı ejderha (Sarkany) Macar halk öykülerinde olumsuz özellikler taşıyan bir varlıktır. (Avrupa ve İran mitolojisinde de ejderha insanlara düşman iken Çin kültüründe ejderhalar, genellikle iyi huylu yaratıklardır.) Hıristiyan kültüründe ejderhalar Satan (Şeytan) ya da onun hizmetçileri gibi görünür. "Sarkany" kelimesi Transilvanya'da ve macar masallarında kasırga manasını da barındırır çünkü Sarkan sık sık kasırgalarla (veya kasırga gibi) gelir. Bu semantik (anlambilimsel) örtüşme Kıpçak kabileleri vasıtasıyla gelen ve Türk dilinin diğer lehçelerinde de benzer söyleyişlerle yer alan kimi sözcüklerde de görülmektedirSzatmári Sándor: Adatok a dobrudzsai kipcsakok néprajzához ve Sarkan sözcüğünün yağmur fırtına, kasırga anlamlarını çağrıştırmaktadır. Ayrıca bazı Macar dilbilimcilere göre; 'Sarkany' muhtemelen "beyaz erkek" anlamına gelmektedir ve Sarı/Saru/Şaru sözcüğü gerçekten de bazı Türk dillerine (Anadolu Türkçesinin aksine, sarı rengi değil) beyaz rengi ifade eder. Hemen hemen tüm Macar halk masallarında yer alır ve Macar kültüründe Batı Avrupa ejderhalarından oldukça farklıdır ve benzeri olmayan bir yaratıktır. O, zaman zaman insan şeklindedir, hatta at biner. Genellikle 7 (bazen de astronomik sayılarla ilişkili olarak 3, 12 veya 21 başı) vardır.Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Sarkany genellikle insan davranış veya karakteristiğinin olumsuz yönünü simgeler, yani masal kahramanı onunla mücadele ederken aslında o kendi kötü davranış, alışkanlık veya günahkar insan doğasının üstesinden gelmek için çaba sarfetmektedir.

Türk topluluklarında[ değiştir]

Radlof'un Türk Lehçeleri Sözlüğü'ne göre, Şamanist Teleğütlerin inancında yer alan bir putun (totem, ongun) adıdır. Bu varlığın bir ayağının diğerinden kısa olduğu bildirilmiştir. Altayların "Altın Pırkan" adlı destanında elinde bakır bir değnekle yeraltının dokuzuncu katında yaşayan yedi başlı " Yelbegen"i yardıma çağıran "Sarık Kan" adında bir varlıktanTürk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi söz edilir. Eski Türkçede "ejderha" anlamına geldiği ifade edilen bu sözcük, Bulgarcada "Şarukan" şeklinde kullanılırdı.

"sarkan" kelimesinin kullanım örnekleri.

Her gün yaklaşık 50 araştırıcı ile mesai saatleri dışında bir araya geleceklerini kaydeden Rektör Budak, “Yaklaşık 2,5 saat mesai dışına sarkan bir şekilde öğretim elemanlarımızla birebir görüşüyoruz.

Bir sokakta el yapımı orchiettelerini hazırlayan Barili kadınlar diğer bir sokakla balkonlardan sarkan çamaşırlar bir başka köşede de aylaklık yapıp sohbet eden erkekler.

Doğumdan sonra memeleri sarkan kadınlar meme toparlama, dikleştirme veya protez ameliyatı olduktan sonra özgüvenleri yerine geliyor.

Biz endoskopik olarak burun içinden girip aşağıya sarkan, fonksiyonel olmayan beyin dokusunu temizledik.

Cilt altına konan iplerle, sarkan bölgelerde fibrin kılıf olusumu tetikleniyor.

Üniformasının ensesinden sarkan fiyakalı deri parçası dikkatimi çekti.

Yaşlanınca sarkan göğüsler, küçük göğüslü insanlar için sadece bir mitten ibarettir.

Güvez rengi ipek havlı kadife zemini tamamen tahrip olurken, orijinal renk ancak üst kısma kenardan serbestçe sarkan parçaların altında kalan yerlerden anlaşılıyor.

Pamuktan sakalları, yüzlerinden ancak bir kadersizlik gibi sarkan adamlar.

Aminu Umar'ın ara pasında sol kanattan savunmanın arkasına sarkan Samudio, topu ceza sahası üzerinde müseit durumda bulunan takım arkadaşı Robin Yalçın'a çıkardı.

Barbosa'nın uzun pasında savunma arkasına sarkan Larsson, kaleciyle karşı karşıya kaldı.