"siyonizm" ne demek

• isim XIX. yüzyıl sonlarında çeşitli ülkelerde Yahudilerce ortaya atılan, Filistin'de bağımsız bir Yahudi devleti kurmayı amaçlayan akım
  

Siyonizm, Filistin'de Yahudiler için yeniden bir vatan kurulmasına destek veren uluslararası Yahudi siyasi hareketidir. Söz konusu alan, Tevrat'ta bahsi geçen ve İsrail Diyarı ( İbranice: Eretz Yisra'el) adı verilen topraklardır. İsrail'in kurulmasından bu yana, Siyonist hareket de şekil değiştirerek öncelikle Modern İsrail devletinin desteklenmesi amacı ile varlığını sürdürmektedir."Başlangıçta Filistin'de bir Yahudi ulusal veya dini topluluğu oluşturulmasını, sonrasında da modern İsrail'in desteklenmesini amaçlayan bir uluslararası hareket." "Siyonizm," Webster's 11th Collegiate Dictionary). Ayrıca bakınız, "Siyonizm" Encyclopedia Brittanica'da, "Yahudilerin kadim memleketi Filistin'de bir Yahudi ulus-devleti yaratılması ve bunun desteklenmesi amacını taşıyan Yahudi milliyetçi hareketi" olarak, The American Heritage Dictionary of the English Language, Dördüncü Baskı'da da, "On dokuzuncu yüzyıl sonunda artan Antisemitizme tepki olarak çıkmış ve Filistin'de yeniden bir Yahudi anavatanı kurmayı amaçlamış bir Yahudi Hareketi. Modern Siyonizm, İsrail devletinin desteklenmesi ve kalkınması ile ilgilenmektedir," şeklinde tanımlanmaktadır.

Siyonizm esas olarak Yahudi ulusu kavramının MÖ 1200 ile İkinci Tapınak döneminin sonları (MS 70 yılına kadar) arasında ilk olarak geliştiği İsrail Diyarı ile Yahudileri ilişkilendiren tarihi bağlar ve dini gelenekler kavramına dayanmaktadır."… Kral Davud'un ilk Yahudi ulusuna şekil verdiği Siyon'dan" (Friedland, Roger ve Hecht, Richard To Rule Jerusalem, s. 27)."Mesih inancının ima ettikleri ve yankıları ile son derece büyük bir siyasi güce sahip olduğu ve siyasi otorite, ülke egemenliği ve bir halk olarak Yahudilerin kaderine yönelik dini inancın son derece yaygın ve şiddetli çekişmelere konu olduğu İkinci Tapınak döneminin sonlarından itibaren, Yahudi ulusunun sosyal ve kültürel bir gerçeklik olduğu açık bir şekilde görülmektedir." (Roshwald, Aviel, "Jewish Identity and the Paradox of Nationalism," içinde Berkowitz, Michael (der.) Nationalism, Zionism and Ethnic Mobilization of the Jews in 1900 and Beyond, s. 15). Büyük ölçüde Avrupa Yahudilerinin kıtanın dört bir yanında yükselen antisemitizme verdiği bir tepki şeklinde başlayan çağımızdaki hareketin kurucuları çoğunlukla laik Yahudilerden oluşmaktadır.Wylen, Stephen M. Settings of Silver: An Introduction to Judaism, Second Edition, Paulist Press, 2000, p. 392). Calaprice, Alice. The Einstein Almanac, Johns Hopkins University Press, 2004, p. xvi. Siyonizm, modern milliyetçilik görüngüsünün bir koludur.A.R. Taylor, 'Vision and intent in Zionist Thought', in 'The transformation of Palestine', ed. by I. Abu-Lughod, 1971, ISBN 0-8101-0345-1, p. 10 Başlangıçta, asimilasyona ve Yahudilerin Avrupa'daki durumuna karşı alternatif tepkiler sunan çok sayıdaki Yahudi siyasi hareketinden biri olan Siyonizm, hızla büyümüş, Holokost'un ( Yahudi Soykırımı) ardından da Yahudi siyasi hareketleri arasında hakim güç halini almıştır.

Siyasi hareket, Avusturya-Macar gazeteci Theodor Herzl tarafından, Der Judenstaat (Yahudi Devleti) adlı eserinin yayımlanmasının ardından, 19. yüzyılın sonlarında resmen kurulmuştur.Walter Laqueur (2003) The History of Zionism Tauris Parke Paperbacks, ISBN 1-86064-932-7 p 40 "İsrail Diyarı"na Yahudi göçünü teşvik etmeyi amaçlayan hareket, sonunda Yahudiler için bir anavatan olarak İsrail'i kurma hedefine 1948 yılında ulaşmıştır. Savunucuları, Siyonizmin amacını Yahudi ulusu için kendi kaderini tayin olarak görmektedir.A national liberation movement: Rockaway, Robert. Zionism: The National Liberation Movement of The Jewish People, World Zionist Organization, January 21, 1975, accessed August 17, 2006). Shlomo Avineri:(Zionism as a Movement of National Liberation, Hagshama department of the World Zionist Organization, December 12, 2003, accessed August 17, 2006). Neuberger, Binyamin. Zionism - an Introduction, Israeli Ministry of Foreign Affairs, August 20, 2001, accessed August 17, 2006). İsrail'de yaşayan Yahudilerin dünya üzerindeki Yahudiler içindeki payı hareketin hayata geçirilmesinden bu yana sürekli olarak artmıştır. Bugün, dünyadaki Yahudilerin yaklaşık yüzde 40'ı İsrail'de yaşamaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde de benzer sayıda Yahudi yaşamaktadır (bakınız Amerikan Yahudileri), ancak bu rakamın İsrail'e oranla azalmaya devam etmesi beklenmektedir.

Bütün Siyonistlerin buluştuğu ortak payda, İsrail diyarının Yahudiler için millî yurt olarak tanımlanmasıdır Gideon Shimoni, The Zionist Ideology (1995). Bu tanımlama ve anlayış, tarihi bağların ve dini geleneklerin Yahudileri İsrail’e bağlamasından doğar Aviel Roshwald, "Jewish Identity and the Paradox of Nationalism", in Michael Berkowitz, (ed.). Nationalism, Zionism and Ethnic Mobilization of the Jews in 1900 and Beyond, p. 15.. Siyonizm standart bir ideolojiye dayanmaz ve birçok ideoloji arasındaki dialoglara dönmüştür: Genel Siyonizm, Dini Siyonizm, İşçi Siyonizmi, Revizyonist Siyonizm, Yeşil Siyonizm, v.b.

Millî bir devletleri olmaksızın, Yahudi diasporasının iki milenyum süren varlığından sonra, Siyonist hareket; 19. Yüzyılda Laik Yahudiler tarafından kuruldu. Dreyfus meselesi ve Rusya İmparatorluğu’ndaki Yahudi pogromlarında da görülen, Avrupa’daki artan anti semitizme cevap olarak Aşkenaz Yahudilerin çoğunlukla desteklediği bir tepki olarak ortaya çıktıWylen, Stephen M. Settings of Silver: An Introduction to Judaism, Second Edition, Paulist Press, 2000, p. 392.. Resmi olarak, hareket, Avusturya-Macaristanlı gazeteci Theodor Herzl tarafından 1897 yılında bastığı Der Judenstaat (Yahudi Devleti) kitaptan sonra kurulmuştur Walter Laqueur, The History of Zionism (2003) p 40. O zamanlar, hareket, Yahudilerin Osmanlı’nın bir parçası olan Filistine gitmelerini destekledi.

Başta diğer birçok Yahudi asimilasyonu ve antisemitizme tepki olan hareketler içinde yer almasına rağmen, Siyonizm hızlı bir şekilde büyüdü ve Yahudi politikalarında dominant bir güç haline geldi. Hareket sonunda başarılı oldu ve 14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti Yahudilerin ülkesi olarak kuruldu. İsrail’de yaşayan Yahudilerin oranı da daimi bir şekilde arttı ve hareketin oluşmasından günümüze kadar gerçekleşen göçlerle, dünyadaki Yahudilerin yaklaşık %40'ı, İsrail’de yaşamaktadır. Bu oranı dünyadaki diğer bütün ülkelerden fazladır. Bu iki sonuç Siyonizm’in diğer Yahudi politik hareketlerden daha başarılı olduğunu gösterir. Bazı akademik çalışmalarda, hem diaspora politikaları altında işlenir hem de millî kurtuluş hareketlerine örnek olarak üzerinde çalışılır.

Siyonizm aynı zamanda, modern dünyayla Yahudilerin ilişkilerine yönelik de tutum aldı. Diaspora’dan dolayı, birçok Yahudi dışlanmış kaldı ve modern çağ hakkında pek fikre sahip değillerdi. Birçok Yahudi tamamen asimile olup, inançlarını geride bırakıp modern dünyaya entegre olmak istiyorlardı. Asimilasyonu destekleyen radikal grup, Yahudilerin Avrupa toplumuna tamamen entegre olmalarını istedi. Böylece, Yahudiler ve Yahudi olmayanlar arasındaki fark ortadan kalkacaktı. Bu grup homojen bir topluma kendi kimliklerinden vazgeçerek ulaşmayı amaçladı. Başka bir asimilasyon yöntemi olarak kültürel sentez, Yahudiliğe ait gelenekleri korurken, modern dünyayı kabule edip ona göre davranmayı öne sürdü. Bu fikri öne sürenler daha korumacı oldular, böylece bir yandan gelenekleri kaybetmeyip, öte yandan modern çağa ayak uydurabileceklerdi.Tesler, Mark. Jewish History and the Emergence of Modern Political Zionism. Bloomington, IN: Indiana University Printing Press, 1994..