"stokiyometri" ne demek

Kimyasal tepkimelerde madde ve enerji denkliğini matematiksel yolla inceleyen bilim dalı.

Stokiyometri: (İngilizce Stoichiometry). Yunanca iki kelimeden türetilmiştir; stoicheion (element) ve metron (ölçüm). Kısaca element ölçüsü anlamına gelir. Kimyasal bir tepkimeye giren ve çıkan maddeler arasındaki kütlesel (bazen de hacimsel) hesaplamalarla ilgilenir. Kimya biliminin matematik kısmıdır. Jeremias Benjaim Richter (1762-1807), stokiyometrinin ilk prensiplerini ortaya koyan kişi olarak bilinir.

Örneğin,

CH + 2O → CO + 2HO

1 molekül CH + 2 molekül O → 1 molekül CO + 2 molekül HO

şeklinde ifade edilebilir. Ya da aşağıdaki anlama gelir.

x molekül CH + 2x molekül O → x molekül CO + 2x molekül HO

x = 6,02 x 10 ( Avogadro sayısı kadar) alındığını varsayalım. Bu durumda x molekül sayısı 1 mol demektir.

Bu sefer kimyasal eşitlik

1 mol CH + 2 mol O → 1 mol CO + 2 mol HO

şeklinde yazılır.

Denklemdeki katsayılardan aşağıdaki ifadeleri çıkartabiliriz.

• Tepkimede 1 mol CH tüketilir, 1 mol CO ve 2 mol HO oluşur.
• 2 mol O tepkimeye girer, 1 mol CO ve 2 mol HO oluşur.
• Tüketilen 1 mol CH’a karşılık 2 mol O tepkimeye girer.

Örnek: 3,52 mol KClO(k) bozunmasından aşağıdaki denkleme göre kaç mol O elde edilir?
2KClO (k) ---> 2KCl (k) + 3O(g)
2 molKClO 3 mol O
3,52 mol KClO x mol O

x = 3,52 mol KClO . 3 mol O / 2 mol KClO x = 5,28 mol O elde edilir.

Örnek: 2,00 kg AgO in bozunmasından kaç mol Ag elde edilir?

2AgO (k) → 4Ag (k) + O (g)

AgO mol sayısı n = 2000 g / 232 g/mol = 8,62 mol

2 mol AgO 4 mol Ag

8,62 mol AgO x mol Ag

x = 8,62 mol AgO . 4 mol Ag / 2 mol AgO x = 17,2 mol Ag elde edilir.