Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Genellikle uluslararası kara yolu taşımacılığında
kullanılan, dingil sayısı fazla olan uzun kamyon
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Eğimi çok, dik yer.
Vikipedi
TIR ( Fransızca: Transports Internationaux Routiers, Türkçe tercümesi: Uluslararası Karayolu Taşımacılığı), Birleşmiş Milletler Teşkilatı bünyesindeki Uluslararası Nakliyat Birliği ( IRU) tarafından 15 Ocak 1959 tarihinde Cenevre'de imzalanan bir anlaşma. Bu anlaşma 11 ülke ( Avusturya, İsveç, Portekiz, Bulgaristan, Finlandiya, Macaristan, Fransa, Malta, İsviçre, Tunus ve Yugoslavya) arasında imzalanan birleşik taşımacılığına ( karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu) ve konteyner kullanılmasına izin veren bir sözleşmedir.
Uygulamada bu anlaşmaya dahil ülkelerin karayolu vasıtaları, vasıtada yüklü bulunan gümrüklü eşyanın cinsini, miktarını, mahiyetini belirten bir TIR karnesiyle yine vasıtanın belli yerlerine takacakları TIR plakaları taşırlar. TIR karnesinde belirtilen ve vasıtada yüklü bulunan eşyanın gümrük kontrolü mahreç ülkede yapılmakta, varış noktasına kadar güzergahta bulunan ülkelerin gümrüklerinde sadece harici kontroller (şüpheli durumlar hariç) yeterli olmaktadır.
Bu buluş ülkelerarası ticari eşya nakliyatını çok kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır. Aranan tek husus, TIR plakası taşıyacak kamyon ve konteynerlerin sözleşmeye bağlı teknik şartnamede belirtildiği şekilde eşyayı koruyucu teçhizatı havi olmasıdır.
Türkiye'de bu hususun tespiti ve Uygunluk Belgesinin verilmesi, TIR sözleşmesinin tatbiki ve kontrolü gümrük idarelerince yapılmaktadır.
TIR kamyonlarının taşıdıkları yüklerin vergileri hususunda, muhtemel kayıplara karşı tazmini açısından, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, kefil kuruluş olarak, uluslararası görev yapmaktadır.
TIR sözleşmesinde, bu kolaylığı kötüye kullanacak, kaçak mal taşıyanlarla ilgili cezai hükümler mevcutsa da Türkiye sözleşmenin bu hükümlerini imzalamamış, bu gibi durumlarda kendi mevzuatını uygulayacağını üye ülkelere bildirmiştir.
Tır, römorklu veya römorklu bir yükü çeken kamyonlardır.
Tırlar genellikle olarak güç, dayanıklılık ve verimlilik amacıyla büyük hacimli dizel motorlara, çeşitli akslar ve çok kademeli bir şanzıman sistemine sahiptir.
"tır" kelimesinin kullanım örnekleri.
Kent merkezine ilerleyen Mustafa Demir (40) yönetimindeki 63 ZD 677 plakalı otomobil ile kavşaktan dönmeye çalışan sürücüsü öğrenilemeyen 63 AAL 159 plakalı tır çarpışmıştı.
Edinilen bilgiye göre Mustafa Ören (39) idaresindeki toz kömür yüklü 10 AAK 01 plakalı tır, sürücüsünün henüz belirlenemeyen bir nedenle direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu, kavşakta tali yolda beklemekte olan Halil İbrahim T.
Aşır Toğay idaresindeki 07 AAK 958 plakalı tır, Isparta-Antalya karayolu Kargı köyü mevkisinde sürücüsü henüz belirlenemeyen 42 FAM 55 plakalı otomobille çarpıştı.
Alınan bilgiye göre, İbrahim Acar idaresindeki 63 AAD 307 plakalı tır, Şanlıurfa-Gaziantep kara yolunun 26'ncı kilometresinde tali yoldan çıkan Halil Akdemir yönetimindeki 63 UG 803 plakalı otomobil ile çarpıştı.
Edinilen bilgiye göre, 14 AAH 439 plakalı İsa Soykan idaresindeki tır ile Ereğli istikametine seyir halindeyken lastiği patladı.
Edinilen bilgiye göre, Nurdağı’ndan Gaziantep’e seyir halinde bulunan Ömer Ece idaresinde 47 AAS 473 plakalı tır, Nurdağı-Gaziantep karakolunun 28.
Abdülcelil Kosar idaresindeki 31 AAS 262 plakalı taş yüklü tır, Gaziantep-Şanlıurfa otoyolunun 35.
Alınan bilgiye göre, Bergama'dan Soma istikametine giden Mustafa Ören idaresindeki toz kömür yüklü 10 AAK 01 plakalı tır, Kınık kavşağında sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu Halil İbrahim Tufan yönetimindeki 35 NCT 31 plakalı traktöre çarpıp, şarampole devrildi.
B'nin (24) kullandığı 15 AAC 581 plakalı yem yüklü tır, Akkeçili Mahallesi yakınlarında henüz belirlenemeyen bir nedenle orta refüje çarparak devrildi.
Edinilen bilgiye göre, TEM otoyolu Ankara istikametine doğru seyir halinde olan 61 ABA 912 plakalı tır ile 35 PK 744 yolcu otobüsü çarpıştı.
Ardından, önündeki kazadan dolayı kapanan yolda bekleyen sürücü Hüseyin Kurt yönetimindeki 31 K 2901 dorse, 31 AER 94 çekici plakalı TIR’a, arkasından gelen sürücü Fatih Özdemir yönetimindeki 26 ND 058 plakalı özel otomobil şiddetli bir şekilde çarptı.
İddianameden Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, tır şoförü Afer Demir’in “taksirle bir kişinin yaralanmasına neden olma” suçundan 1,5 yıla kadar hapisle cezalandırılması istenmişti.
Alınan bilgiye göre, Ankara istikametinde seyreden Mehmet Salih Seyitoğlu idaresindeki 33 AET 86 plakalı tır, Bolu Dağı Elmalık mevkisinde önünde giden Abdulsamet Erenoğlu'nun kullandığı BV-JG-71 plakalı tıra çarptı.
Edinilen bilgiye göre, TEM Otoyolu Ankara istikametine seyir halinde olan Mehmet Salih Seyitoğlu idaresindeki 33 AET 86 plakalı demir yüklü tır, aynı yönde ilerleyen Abdulsamet Erenoğlu yönetimindeki BV-JG-71 plakalı tıra arkadan çarptı.
Edinilen bilgiye göre, Durmuş Kadılı yönetimindeki 31 D 2325 plakalı çekici ve 31 AEC 54 dorse plakalı tır, Kavak’tan Samsun istikametine seyir ederken kavşaktan dönmek istedi.