Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Yere çukur kazılarak yapılan bir fırın
türü
- Bazı yerlerde, kışın ayakları ısıtmak amacıyla alçak bir
masanın altına mangal konulup üstüne yorgan örtülerek yapılan
düzen
Zanaat Terimleri Sözlüğü
(I)
Ekmek ocağı. (Çarıksaray *Şarkikaraağaç -Isparta)
Toprak içine yapılan fırın. (Gençali *Senirkent -Isparta; Ebilhindi -Erzurum; *Güdül -Ankara; Başkışla *Karaman -Konya)
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Su çevirisi, burgaç.
Vikipedi
Tandır, ısınmak için kullanılan bir çeşit mangal. Yere çukur kazılarak yapılan özel bir fırına da tandır denir.
Eskiden kış soğuk geçen yerlerde alçak dört köşe bir masanın altına bir mangal konur ve bunun üzeri, tamamen örtecek, ateşten zarar görmeyecek şekilde pamuklu bir örtüyle kapatılırdı. Isınmak istiyenler bu örtüyü dizleri üzerine çekerler, ayaklarını mangalın etrafına koyarlardı. Sobaların olmadığı, mangalla ısıtmanın sağlanamadığı yerlerde bu usul çok kullanılırdı.
Bazı yerlerde altı ayaklı, altı köşeli veya yuvarlak ağaç masa altına kendine mahsus bir mangala ateş konmak suretiyle de tandır yapılırdı. Bunun üzerine çapraz yorganlar daha üstüne halılar örtülürdü. Ayaklar masaya doğru uzatılarak ısınılırdı. Bu ısınma esnasında güzel fıkralar ve masallar anlatılırdı. Böyle tandır başında anlatılan masal, hikâye vs.lere tandırname denirdi.
Yere kazılarak yapılan tandırların derinliği daha ziyade 130–150 cm olur. Çaplarıysa 50–65 cm arasında değişir. Sıkı çamur, saman ve keçi tüyü ile hazırlanan karışımla yapılan tandırlar, güneşte kurutulur. Daha sonra yere kazılan çukura yerleştirilir. Tandırda mangal kömürü, odun gibi yakacaklar kullanılır. Genellikle burada kuzu kızartılır. Tandırda kuzu etini pişirmek için önce et temizlenir. Bir çengele asılarak üzeri iyice kapatılıp, tandır içinde pişmeye bırakılır. Buna tandır kebabı adı verilir.
"tandır" kelimesinin kullanım örnekleri.
Tuna, sahurda da Malatyalıların sofralarında Malatya Biliği ile tandır ekmeği ve Malatya peynirini tercih ettiğini söyledi.
Abdulvahap Taş'ın resmi ikametgah yeri Van olmakla birlikte Yalınca köyü Çeli mezrasında toprak damlı taş yapı, bir adet bitişik tandır odası evde, konuşma tutanaklarından ateş düşürücü şurup dahil hiçbir ilaç kullanılmamış, olay yeri araştırmasında hiçbir ilaca rastlanmamıştır.
Akçadırcı, yaptığı yazılı açıklamada, bu kapsamdaki ürünlerin belirlenmesine yönelik çalışmalarda Develi Gacer buğdayı, Cırgalan biberi, Erkilet kedi bacağı, bezdirme, nevzine, pöç tandır kebabı, cehri, pırtımpırt yemeği, Gömeç fasulyesi, Pınarbaşı Çerkez peyniri, Kayseri taşı ve Sarız kilimi gibi 38 ürün tespit edildiğini belirtti.
Sarıkamış ilçesine bağlı Altunbulak köyünde sürdürülen gelenek kapsamında kadınlar, ramazan boyunca katmer, kete, sarma, börek, bişi, gagala ve tandır ekmeğini öğle saatlerinde yakılan tandırlarda iftar ve sahur sofraları için imece usulü hazırlıyor.
Aynı zamanda el sanatlarında bastonculuk, yöresel ayakkabı olan harik, gej ve aba yapımı, tandır çanak ve çömlek yapımı gibi ürünlerimiz ile dünyaya nam salmaktayız.
Madımak, Arap aşı, testi ve tandır kebapları kadar ünlü olan haside tatlısı, soğuk kış günlerinde Yozgat halkının içini ısıtıyor.
Abdulkerim Olğun, bölge illerinden hastaneye en çok tandır ve süt kazanına düşme sonucu yanık ile tarımsal aletlere el, kol kaptırma sonucu kesilme vakalarının geldiğini belirtti.
Restorasyon sonrasında binalara Erzurum evlerinin genel özelliklerini taşıyan tandır başları, kırlangıç tavan, kemerli ocak başı ve kahve ocakları konulacak.
Kadın ustaların ramazan ayında fazla mesai yaparak tandırda pişirdikleri kete, kopul ve tandır ekmeği, iftar sofralarının yanı sıra özellikle sahurda tercih ediliyor.
Ördek tandır çok başarılı Ana yemeklerde benim favorim ızgara dana kuşgömü oldu.
Restoranında kuzu tandır ve mumbar gibi yemeklerin yanı sıra yöresel lezzetlere de ağırlık veren Erkoç, müşteri sayısı artınca kazandığı parayla ve ailesinin de desteğiyle 8 ay sonra 200 bin lira ödeyerek iş yerinin mülkiyetini satın aldı.
Günler öncesinden organize ettikleri tandır günlerinde sabahın erken saatlerinde bir araya gelerek kış boyunca tüketilecek miktarda ekmeğin malzemesi olan hamurunu yoğurup kendi aralarında zuvala olarak adlandırdıkları yumakları hazırlıyor, bir kısmı da hazırlanan hamuru oklava ile açarak yufka haline getirdikten sonra tandırda pişiriyor.