"transkripsiyon" ne demek

• isim, dil bilimi Çeviri yazı
  

RNA polimeraz enzimi vasıtasıyla kalıp DNA'dan RNA ipliğinin sentezlenmesi.

Baz çifti teşkili kuralına göre RNA polimeraz enzimi ile herhangi bir DNA ipliğinin peş peşe nükleotitlerini kopyalayarak tamamlayıcı RNA kopyası yapma olayı.

Herhangi bir DNA iplikçiğinin peş peşe nükleotitlerini kopyalayarak tamamlayıcı RNA kopyası yapma olayı.

Transkripsiyon (veya yazılma veya yazılım), DNA'yı oluşturan nükleotit dizisinin RNA polimeraz enzimi tarafından bir RNA dizisi olarak kopyalanması sürecidir. Başka bir deyişle, DNA'dan RNA'ya genetik bilginin aktarımıdır. Protein kodlayan DNA durumunda, transkripsiyon, DNA'da bulunan genetik bilginin (bir mesajcı RNA aracılığıyla) bir protein veya peptit dizisine çevirisinin ilk aşamasıdır. RNA'ya yazılan bir DNA parçasına "transkripsiyon birimi" denir. Transkripsiyonda hata kontrol mekanizmaları vardır, ama bunlar DNA çoğalmasındakinden daha az sayıda ve etkindirler; dolayısıyla transkripsiyon DNA çoğalması kadar aslına sadık değildir.

Başlama noktasından önceki diziler upstream,sonraki diziler downstream olarak adlandırılır.

DNA sentezinde olduğu gibi transkripsiyonda da RNA sentezi 5' → 3'doğrultusunda ilerler. Yani,upstream'dan downstream'e doğru ilerler

DNA'da bulunan bilgi işlevsel protein veya RNA ürünlerinin sentezini sağlar. Bu işlevsel ürünleri kodlayan DNA dizilerine gen, bunların oluşumuna da " gen ifadesi" denir. DNA'daki bilginin RNA olarak yazılmış haline "transkript" denir. Ribozomların protein sentezi yapmak için okuduğu RNA molekülü " mesajcı RNA"dır. Prokaryotlarda RNA polimerazın ürettiği RNA ile ribozomların okuduğu mRNA aynı moleküldür. Ökaryotlarda ise transkript bir takım işlemlerden geçtikten sonra olgun mRNA olur. Bu bakımdan, işlem görmemiş mRNA'ya "öncül mRNA", "prekürsör mRNA" veya " pre-mRNA" da denir.

Aşağıda ökaryotik ve prokaryotik organizmalardaki transkripsiyonun benzer ve farklı yönleri ele alınarak konuya genel bir bakış verilmektedir. Arkelerin transkripsiyon mekanizması ökaryotlarınkine benzer. Ayrıntılar için prokaryotik transkripsiyon ve ökaryotik transkripsiyon maddelerine bakınız.

Transkripsiyon aşağıdaki anlamlara sahiptir:

• Transkripsiyon (dilbilim), konuşmayı yazılı hale getirme işlemidir. Diğer anlamıyla bir el yazısının veya metnin resminin sade metne dünüştürülmesidir.
• Transkripsiyon (genetik), DNA'nın RNA'ya kopyalanma işlemi.
  • Transkripsiyon faktörü, moleküler biyolojide genlerin transkripsiyonunu düzenlemek için DNA üzerinde belli bir diziye bağlanabilen bir protein.
    • Transkripsiyon faktör sınıfları listesi
• Transkripsiyon (müzik), notalandırılmamış bir parçanın notalandırılması; veya bir parçanın bir daha yazılması, ya onun temize çekilmesi veya başka bir enstrümanda çalınabilmesi için.
• Tıbbi transkripsiyon, hasta bilgilerinin kayda geçirilmesiç

• Transkript

Transkripsiyon ses ya da sesli görüntü dosyalarının dinlenerek yazıya aktarılma işlemi olup, daha ziyade hukuki, medikal ve ticari alanlarda faydalanılan bir sesten yazıya aktarma işlemidir. Günümüzde transkripsiyon (deşifre) konferanslar, araştırma projeleri, nitel analizler, iş görüşmeleri, yönetim kurulu toplantıları, açılış konuşmaları, forumlar, açık oturumlar, mahkeme celseleri, polis ifadeleri, soruşturma kayıtları, medikal görüşmeler, hasta istişareleri, tıbbi araştırmalar ve daha birçok alanda ihtiyaç duyulan hizmetler arasında yer almaktadır.

Daha genelleşmiş anlamıyla transkripsiyon, "Bir ortamdan bir başkasına aktarırken, veriyi, yeni ortamın gerektirebileceği biçime çevirmek"TDK Bilişim Terimleri Sözlüğü'nde "çevriyazmak" anlamına gelir. Bu anlamıyla terim, yazılı bir kaynağın başka bir ortama dönüştürülmesi için de kullanılabilir, örneğin bir kitabın sayfalarının görüntülerinin tarayıcı ile elde edilip ondan elektronik bir metin üretilmesi, ses dosyasının yazıya aktarılması veya bir el yazısının matbu hale dönüştürülmesi gibi. Keza, biyolojideki anlamıyla transkripsiyon, bir DNA zincirindeki bilginin, onu tümleyici bir RNA zinciri olarak kopyalanması işlemi demektir. Müzikte transkripsiyon veya aranjman, bir parçanın orijinal olarak yazılmış olduğu enstrümandan farklı bir enstrüman için değiştirilmesidir.

Transliterasyon; bir yazı sistemine göre yazılmış bir metnin o yazıdaki harflerin değerlerini koruyacak şekilde başka bir yazı sistemine aktarılmasıdır. Transliterasyon işleminde her harf ayrı ayrı çevrilir.