Biyoloji Terimleri Sözlüğü
Guguksular (Cuculiformes) takımının, tukangiller (Rhamphastidae) familyasından, 57 cm kadar boyda, Güney Amerika'da yaşayan bir tür.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
(zooloji)
Zooloji Terimleri Sözlüğü
(Rhamphastos toco ): Guguksular (Cuculiformes) takımının tukangiller (Rhamphastidae) familyasından bir kuş türü. Uzunluğu 57 cm. Güney Amerikada yaşar.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
Dükkân
Gökbilim Terimleri Sözlüğü
Bir takımyıldızın adı.
Vikipedi
Tukan, Ramphastidae familyasında sınıflandırılan Neotropik bölgesinde yaşayan kuşlara verilen ortak ad. Tukanların en yakın akrabaları Capitonidae familyasıdır. Parlak renkli tüylerinin yanı sıra genellikle gagaları da renklidir. Beş cins altında kırktan fazla türü tanınmaktadır.
Tukanlar ağaçlarda yaşar ve dişileri 2 ila 21 yumurta yumurtlar. Yuvalarını ağaçkakanlar gibi başka hayvanlar tarafından ağaçlara açılmış kovuklara yaparlar. Tukanların gagaları ağaçlarda delik açmak için çok sınırlı bir kullanıma sahiptir. Yumurtadan çıkan yavrular tamamen tüysüzdür. Göç etmezler. Genellikle çift olarak ya da küçük sürüler hâlinde görülürler. Zaman zaman birbirlerinin gagalarına vurarak ya da boğuşarak görülebilirler, bilim insanları bu davranışın hiyerarşik baskınlık kurmak için olduğunu varsaymaktadırlar.
Fiziksel özellikler[ değiştir]Tukanların boyutları 130 g. ağırlığında ve 29 cm. boyunda olan en küçük Pteroglossus inscriptus türünden 680 g. ağırlığında ve 63 cm. boyunda en büyük tukan olan bayağı tukan (Ramphastos toco) türüne kadar değişiklik gösterir. Gövdeleri kısa ve tıkızdır. Kuyruklarının ucu yuvarlatılmıştır ve gövde boyunun yarısı ile tamamı uzunluğunda olmak üzere değişir. Boyunları kısa ve kalındır. Ormanda yaşayan ve çok kısa mesafe uçabilen kuşlar olarak kanatları küçüktür. Kanat açıklıkları genellikle gaga ucundan kuyruk ucuna kadar olan mesafe ile aynıdır.
Tukanların bacakları güçlü ve oldukça kısadır. Parmakları iki çifttir. Birinci ve dördüncü parmakları geriye doğru dönüktür. Türlerin çoğunluğunda eşeysel dimorfizm görülmez ancak Selenidera cinsi tukanlarda bu özellik görülür. Ancak dişi tukanların gagaları genellikle daha kısa, kalın ve bazen daha düzdür. Bu özellikleri ile dişilerin gagaları erkeklere göre daha tıknaz bir görünüşe sahiptir. En büyük tukanların olduğu cinsin tüyleri genellikle mordur ancak içinde beyaz, sarı, kızıl ve siyah renkler de görülür. Daha küçük tukanların karın tüyleri sarıdır ve bir ya da daha fazla siyah ya da kızıl kuşak izlenir. En küçük tukanlar ise mavi nişanlı yeşil tüylere sahiptirler.
Bazı büyük tukanlarda gövdelerinin yarısından daha uzun olan renkli ve büyük gagaları tukanların en tanınmış özellikleridir. Boyutlarına rağmen keratinden oluşmuş süngersi bir yapının aralarını doldurduğu kemik kirişlerden ibaret tukan gagası oldukça hafiftir. Bu kalın ve hafif gaga yapısı çok iyi bir kuvvet/ağırlık oranına sahiptir dolayısıyla aynı büyüklükte ama daha ağır bir gaganın getirmiş olabileceği uyum zorlukları da görülmemektedir. Gagalarda öne doğru bakan ve dişe benzeyen çentikler bu kuşlarla ilk karşılaşan doğa bilimcileri tarafından balık avladıkları ve asıl olarak etçil oldukları kanısını uyandırmış olsa da günümüzde yalnızca meyvelerle beslendikleri bilinmektedir. Araştırmacılar tukanların büyük gagalarının çok verimli bir termoregülasyon sistemi olduğunu keşfetmişlerdir. Gün boyunca aynı dalda oturup çevrelerinde ulaşabildikleri meyvelerle beslendikleri için uzun gagaları bu sırada harcadıkları enerjiden tasarruf etmelerini sağlar. Ayrıca büyük gagaları sayesinde daha küçük kuşların gözünü korkutarak kuş yuvalarını rahatsız edilmeden yağmalayabildikleri görüşü de ortaya atılmıştır. Gagalarının uzunluğu sayesinde derin ağaç kovuklarına ulaşabilirler.
Bir tukanın uzun ve dar yaklaşık 14 ila 15 cm. uzunluğundadır, gri renklidir, tat alma organı olarak hassasiyetini artıracak şekilde yanları saçaklıdır.
Bir kaç kuyruk omurunda olan değişiklik yalnızca tukanlara özgü bir yapısal özelliktir. En uç üç omur küresel eklem olacak şekilde birbirleriyle kaynaşmıştır. Bu sayede tukanlar kuyruklarını kafalarına değdirebilecek kadar öne doğru çevirebilirler. Bu pozisyonda uyudukları için kuyruklarının ucu başlarından öne doğru çıkacak şekilde bir tüy yumağı gibi görünürler.